Wykład 9. 15.06.08
T: NOWE FORMY UZALEŻNIANIA SIĘ - PRZYCZYNY SPOŁECZNE.
Wylansowaliśmy sobie nowe formy uzależniania, które są wynikiem dobrobytu.
Nałogowa osobowość naszych czasów (choroby, amfetamina, leki uspokajające).
I. Jednym z nowych form uzależnienia to uzależnienie od pracy ( pracoholizm ) - jedyna uzależnienie, za które jednostka nie jest hołubiona. Pracoholik zdobywa uznanie całej społeczności.
Pracoholizm to uzależnienie od pracy, które rozumiane jest jako obsesyjno - kompulsywne zachowanie manifestujące się narzucaniu sobie niezwykle wysokich wymagań i niezdolnością do regulowania i kontrolowania swoich zachowań związanych z pracą.
Objawy:
fizjologiczne: zmęczenie, ból żołądka, nadciśnienie tętnicze
behawioralne: niecierpliwość, zdenerwowanie, szybkie nudzenie wykonywaną pracą, problemy ze snem, silna potrzeba kontroli siebie, dążenie do perfekcji, stawianie sobie nadludzkich standartów.
Pracoholicy źle się czują, kiedy ich wyniki pracy nie zależą tylko od nich.
Pracoholik to indywidualista, chce wszystko robić sam. W skrajnych wypadkach pracuje kilka dni bez przerwy. Chwile, gdy nie pracuje, budują u niego poczucie winy.
Typy pracoholizmu:
pracoholik nieustępliwy- pracuje w sposób kompulsywny, nigdy nie zwalnia tempa pracy, nie potrafi się zrelaksować. Nie ma dla niego różnicy, czy jest dzień roboczy czy wolny. Dobrze czuje się w pracy, kiedy wymaga się od niego realizacji kilku projektów jednocześnie. Są nagradzani za swoją pracę, osiągają dużą efektywność. Ludzie ci są często wykorzystywani w pracy.
pracoholik bulimiczny - przypomina bulimika - nie pracuje przez długi okres czasu, odwleka zadania tak długo, jak to tylko możliwe, a potem pracuje bardzo intensywnie. KOMPLEKS NOBLA - tak bardzo chce dobrze wykonać zadanie, że nie może podjąć się jego realizacji. Osiąga o wiele mniejszą efektywność pracy.
pracoholik z deficytem uwagi - ktoś, kto szybko nudzi się wykonywaną pracą. Jest to osoba dobra do dawania pomysłów. Nie potrafi dłużej pracować nad jednym projektem. To ludzie, którzy powinni pracować w miejscach gdzie ciągle dzieje się coś nowego np. w pogotowiu ratunkowym.
pracoholik rozkoszujący się pracą - osoby powolne i uważne. Mają problem z określeniem, kiedy projekt jest skończony. Ciągle chcą coś poprawiać. Osiągają słabe efekty w pracy.
Pracoholik opiekuńczy - widoczny w zawodach związanych z pracą socjalną ( np. w stowarzyszeniach). Ktoś kto musi działać, wszędzie jest go pełno. Ktoś kto ma poczucie przymusu pomagania komuś.
TRZY RODZAJE UWARUNKOWAŃ:
Przyczyny o charakterze globalnym:
Współczesne warunki i organizacja pracy
Wszystkie rodzaje pracy, które można wykonywać wszędzie, mogą spowodować pracoholizm ( wolne zawody )
2.Uwarunkowania związane ze środowiskiem pracy:
Atmosfera pracy zachęcające do pracoholizmu (identyfikowanie się z firmą, budowanie w pracy relacji i stosunków w oparciu o rodzinę )
Człowiek zaczyna bardziej zaczyna identyfikować się z pracą niż z domem
3.Przyczyny o charakterze indywidualnym:
Związane są ze skłonnościami do uzależniania się
Najbardziej narażeni na pracoholizm są ludzie utalentowani
Kult doskonałości, dowartościowywania się przez pracę
Dbanie o silną motywację osiągnięć
Dobre wyniki w pracy prowadzą do władzy i prestiżu
Czynności fizjologiczne przyczyniają się do pracoholizmu
SYNDROM WETERANA - kiedy żołnierz po wygranej wojnie wraca z triumfem do kraju, przeżywa chwilę sławy, ludzie o nim mówią, jest bohaterem narodowym. Po pewnym czasie jednak odchodzi w zapomnienie, nie może spać, wychodzi nocą do parku, bo może mu się uda nakryć jakiegoś złodzieja na kradzieży. Czuje się niechciany i zapomniany,odrzucony.
SYNDROM KRASNOLUDKA - związany z kompleksami, musi dookoła udawadniać wszystkim swoją wartość.
Praca jest jedynym czynnikiem, który nadaje sens i podnosi samoocenę, pozwala docenić siebie jako osobę godną podziwu.
II. Uzależnienie od dobrobytu
Tendencja do mnożenia dóbr materialnych
Reakcja na doświadczanie niepowodzeń
Emocje negatywne mogą być sublimowane przez zakup produktów, które powodują uczucie szczęścia
Mnożenie pieniędzy na koncie samo w sobie
Zakupoholizm - związany z rozbudową sieci hipermarketów. Ludzie, którzy nie kontrolują własnych wydatków, lubią spontaniczne wyjazdy na zakupy.
Posiadanie to szczęście, odstawienie zakupów to głód
III. Uzależnienie od internetu:
Pokolenie NO LIVE
Zanik więzi realnych
Zaniedbywanie obowiązków
IV. Uzależnienie od hazardu:
Człowiek musi grać, niezależnie czy wygra czy przegra
Motywacją do kontynuowania gry jest perspektywa przegranej, w razie porażki trzeba się odegrać
Główną siłą napędową jest potrzeba silnego napięcia towarzyskiego
Hazardowi sprzyja to, że ludzie którzy prowadzą tzw. porządny tryb życia poszukują emocji w czymś nowym, odmiennym