PODSTAWOWE SUROWCE KOSMETYCZNE-PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA DZIAŁĄNIE W KOSMETYCE. 1.Środki promieniochronne- w zależności od intensywności oddziaływania promieni UV podzielono na 3 zakresy: -UVA-(320-400nm) penetruje głębsze warstwy skóry, które pobudzają do wytwarzania melaniny, stosowane w gabinetach kosmetycznych ( solaria), jednak długotrwałe działanie wpływa niszcząco na skórę, przyspiesza starzenie , zwiększa skłonność do rakowacenia, jak również wywołuje uczulenie na światło słoneczne i chemikalia; -UVB-(290-320nm)promieniowanie nadfioletowe zwane również parzące, powoduje oparzenia oraz wytwarzanie melaniny, penetruje powierzchniowe warstwy skóry; -UVC-(200-290nm)-krótkofalowe(niszczące ) jest ono wychwytywane przez ozon zawarty w atmosferze. W przypadku braku naturalnej bariery przy kontakcie z tkanką skóry uszkadza ja 7.Surowce nawilżające- są to substancje higroskopijne i absorbujące wodę, dostarczają wodę do głębszych warstw naskórka: glikol, gliceryna, kwas glikolowy, kwas mlekowy, mleczan sodu, węglowodany( chityna, chetozan) aminokwasy, ceramidy, prowitamina B5 , kolagen, elastyna ,śluzy roślinne; 8.Surowce łagodzące i kojące- alantoina, bentonit, gliceryna, azulen, śluzy roślinne; 9.Środki kondycjonujące( wzmacniające)- są stosowane na włosy farbowane i po trwałej ondulacji, natłuszczają włosy, utrzymują w nich wilgoć, ułatwiają rozczesywanie na mokro i sucho, nadają miękkość , puszystość i połysk( substancje tłuszczowe) . należą do nich alkohole i kwasy tłuszczowe, np.: lanolina glikole, silikony, hydrolizaty białkowe; 10.Substancje czyszczące i polerujące-są składnikami past do zębów (skł. ściernymi), środków usuwających nadmiernie zrogowaciały naskórek, wygładzające płytkę paznokcia; fosforan wapnia, fosforan

powodując rumień, nie powoduje opalenia; Rolę ochronną spełniają substancję poprzez absorpcję, rozproszenie, lub całkowite odbicie promieniowania. Najważniejsza grupę związków ochronnych stanowią te, których działanie polega na absorpcji promieniowania. Mogą one występować w różnych preparatach kosmetycznych( kremy , olejki, pianki, aerozole, sztyfty) . środki promieniochronne ze względu na mechaniczne działanie dzielimy na: -filtry fizyczne-odbijają lub rozpraszają promieniowanie, np.: tlenek cynku, tlenek tytanu; -filtry chemiczne-pochłaniają energię, likwidują wolne rodniki i wykazują działanie przeciwutleniające; np.; melatonina, pykogenole, witaminy C i E ; Działanie promieniochronne i antyoksydacyjne wykazują min; -allantoina (-substancja czynna z aloesu),Wit ACE, melatonina( wys. kukurydza, rzodkiew, ryż, kostrzew łąkowy), umbeliferon ( rumianek, anyż, ) magnezu, węglan wapnia, kwaśny fosforan wapnia, uwodniony tlenek glinu, uwodniona krzemionka, polimetafosforan sodu, sól kuchenna i morska, pumeks, spienione szkło; 11.Surowce kryjące zwiększające przyczepność i poślizgowe, występują w kremach tłustych typu w/o, : kaolin, bentonit, talk, parafina, stearyna, woski, lanolina, tlenek cynku, dwutlenek tytanu, alkohol stearynowy, stearynian cynku i magnezu, glikol etylowy, węglan magnezu; 12.Surowce zmiękczające skórę: allantoina, alkohol cetylowy, alkohol olejowy, cholesterol, alkohole lanolinowe, euceryna, gliceryna- zmiękczają natłuszczają, pielęgnują skórę. Masło kakaowe, olbrot, olej parafinowy, wazelina, oleje silikonowe-pełnią dodatkowo funkcje ochronną przed czynnikami atmosferycznymi. Kwasy owocowe i wosk pszczeli - zmiękczają natłuszczają , nadają skórze miękkość i elastyczność. 13.Surowce pobudzające-

flawonoidy(owoce cytrusowe, cebula, dąb, dziurawiec, skrzyp, głóg, czarny bez, brzoza), pykogenole (pestki winogron, aronia) , katechiny (akacja, liście herbaty, nasiona orzecha, kora kaliny), oleje: sezamowy , z orzechów laskowych i włoskich, awokado, arachidowych, masło kakaowe, balsam tuloński i styraksowy; Melanina-niszczyciel wolnych rodników jest naturalnym brunatno czerwonym nierozpuszczalnym polifenolem o nieznanej budowie. Występuje w postaci kompresów z białkami9melanoprotein) . powoduje pigmentacje skóry i włosów u ludzi i zwierząt. Jako środek chroniący organizm przed niszczącym działaniem promieni UV pełni rolę filtra chemicznego, melaninę stosuje się w następujących typach kosmetyków : kosmetyki do opalania, farby do włosów, kosmetyki do brązowienia trudno opalającej się skóry, tzw. samoopalaczy; w samoopalaczach podstawowym składnikiem jest DHA substancje biologicznie czynne- są to produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, witaminy i kwasy owocowe; -aktywatory przemiany materii - wspomagają oddychanie komórkowe i dostarczają energii komórkom skóry, -krzemionka, nadboran sodu, cytokininy, betaglukan; 14.Surowce wybielające-nadboran sodu, nadtlenek wodoru-stosowane jako rozjaśniacze i utleniacze przy farbowaniu włosów; -kwasy owocowe-(cytrynowy, mlekowy) w maseczkach wybielających; 15.Surowce drażniące- a) o działaniu naruszającym struktury włosa i depilującym: -kwas tioglikolowy do trwałej ondulacji -kwas siarkowodorowy i siarczki -siarczyny i woda utleniona b)polepszające ukrwienie skóry-powodujące silne pocenie, przyśpieszające usuwanie toksyn, np.; kamfora, olejki lawendowy, parafina, woski, heparyna, kofeina, owoce figowca i kwasy

dihydroksyaceton. 2.Środki odżywcze: -cholesterol(alkohol)-przeciwdziała wypadaniu włosów, wpływa na ich porost, -kolagen-działa odżywczo na skórę i włosy, pełni rolę substancji nawilżającej, -nafta kosmetyczna- do pielęgnacji włosów, -napary roślinne wyciągi roślinne; oleje (np.; awokado)witaminy, kiełki pszenicy, sok z cytryny; występują w kremach nawilżająco odżywczych -lanolina-tłuszcz owczy-w jej skład wchodzi cholesterol, -mleczko pszczele i kwasy owocowe- stosowane w kremach odżywczych i odżywkach do włosów 3.Surowce złuszczające i ściągające: -chlorohydrol - ma dzianie ściągające i bakteriostatyczne, jest składnikiem antyperspirantów; -kwas mlekowy, chlorek glinu wykazują działanie ściągające i złuszczające -kwasy owocowe-glikolowy, mlekowy, jabłkowy, winowy, cytrynowy - stosuje się do pielęgnacji cery młodej(zapobiega powstawaniu rozmarynowe, 16.Surowce barwiące : a) do farb i szamponów do włosów-henna, basma- barwniki roślinne; b)do barwienia wyrobów kosmetycznych: -pigmenty organiczne, np.; laki , indygo, kompleksy metaliczne; -pigmenty nieorganiczne: tlenki metali( żelaza, chromu, cynku), siarczany metali, sole kompleksowe- fiolet manganowy -pigmenty perłowe organiczne i nieorganiczne- tlenochlorek bizmutu, blaszki miki pokryte dwutlenkiem tytanu; 17.Emulgatory i stabilizatory: -alkohol cetylowy ((w/o) -bentonit- dobry stabilizator wodnych zawiesin( o/w) nawilżających -cerazyna - emulsje pielęgnacyjne (w/o) -cholesterol w emulsjach w/o -euceryna w/o -guma arabska naturalny polimer hydrofilowy o/w -sole kwasu oleinowego - mydła oleinowe- o/w -lanolina w/o -stearyna o/w -lecytyna o/w 18. Substancje zapachowe-aldehyd anyżowy, wanilina, cytral, eugenol.

czopów łojowych-leczenie trądzików) kwas glikolowy 30% stosowany w preparatach do hellingów twarzy; -kwas borny i boraks- działanie ściągające i złuszczające; 4.Surowce dezynfekcyjne: hibitan disteryl, irga sen, mentol (płyn po goleniu) , nadboran sodu( pielęgnacja stóp) , sterinol, kwas mlekowy, kwas salicylowy, kwas borny, tymol, siarka koloidalna, saponiny, azuleny, paraboleny, nipaginy, sorbitol, kwas benzoesowy i jego sole, olejki eteryczne ; 5.Surowce odświeżające smak i zapach- stosowane są do pielęgnacji i higieny jamy ustnej. Pełnią rolę odświeżającą i maskującą zapachy innych składników past do zębów .należą do nich mentol, kompozycje olejków eterycznych: goździkowy, eukaliptusowy, kminkowy, anyżowy, cynamonowy; 6.Surowce zakwaszające-do regulacji pH surowców kosmetycznych- kwas mlekowy i inne kwasy owocowe, oraz kwasy askorbinowy i borny;