Człowiek, którego nigdy nie było

Wczesnego poranka, 1 maja 1943 roku, pewien wędkarz będąc na jednej plaży w Hiszpanii odkrył przesiąknięte wodą ludzkie zwłoki, które wyrzuciło prawdopodobnie w nocy morze. Denat był ubrany w brytyjski wojskowy strój i miał na sobie kamizelkę ratunkową. Miał też przy sobie teczkę, która była przytwierdzona łańcuchem do jego ciała. Najprawdopodobniej ofiara katastrofy lotniczej. Ciało zostało przetransportowane do miejscowego portu, gdzie o jego odkryciu poinformowano nazistów, którzy stacjonowali w mieście Huelva.

Na podstawie jego rzeczy osobistych, mężczyzna został zidentyfikowany jako Major William Martin, dowódca z Angielskiej Królewskiej Piechoty Morskiej. Postanowiono otworzyć teczkę i zbadać jego zawartość. W środku, wraz z rzeczami osobistymi mężczyzny, naziści odkryli prywatną korespondencję między Lt. Gen. Sir Archibald Nye, wicedyrektorem Imperial General Staff i Gen. Sir Haroldem Alexandrem, brytyjskim dowódcą w Północnej Afryce. Jeden list opisywał szczegółowo plany inwazji Aliantów na tereny nazistowskiego terroru. Wydawało się, że szczęście sprzyjało Niemcom, ale to odkrycie doprowadziło ostatecznie do katastrofy.

Po kilku dniach ciało zostało zwrócone brytyjskiej armii i pochowano je z należytymi honorami wojskowymi w Huelva. Bynajmniej brytyjski resort marynarki wojennej dopominał się o zwrot dokumentów, podkreślając dyskrecję z powodu ich "delikatnego" charakteru. Rząd Hiszpanii został zmuszony, by odpowiedzieć, ponieważ kraj ten był neutralny podczas wojny, chociaż życzliwy dla nazistów. Dokumenty wróciły do Brytyjczyków w trzynaście dni później. Naziści zdołali odpieczętować dokumenty, wykonać ich fotografie, zapieczętować w taki sam sposób, żeby nie wzbudzić podejrzeń, że dokumenty były przeglądane. Kopie dokumentów zostały przewiezione do Berlina, gdzie poddano je analizie.

Niemieckie służby informacyjne zbadały bardzo dokładnie rzeczy osobiste zmarłego mężczyzny. Wśród jego własności były fotografie i listy miłosne od jego narzeczonej, zbiór kluczy, odcinek biletu teatralnego, rachunki hotelowe, itd. Tajne śledztwo w tej sprawie silnie sugerowało, że rzeczy były prawdziwe i wskazujące, iż Major William Martin i jego dokumenty są autentyczne. Drugi list, należący do tego mężczyzny, był od szefa zjednoczonych działań do głównodowodzącego na Morzu Śródziemnym - zawarte w nim informacje były na tyle poufne i ważne, że nie mogły zostać wysłane normalnymi środkami przekazu stąd mężczyzna osobiście je transportował.

Po dokładnych analizach władze niemieckie natknęły się na niezmiernie istotne informacje zawierające planowane działania wojenne wycelowane w państwa Osi. Dokument omawiał szczegóły tajnego planu "Operacja Husky", mającego na celu najechanie nazistowską Europę przy pomocy Sardynii, Korsyki i Grecji. Był tam również opis przygotowania fałszywego ataku na Sycylii, gdzie Niemcy mieli wyczekiwać Aliantów - jako sposób na odciągnięcie niemieckich sił od prawdziwego miejsca najazdu.

Na podstawie tych listów, Adolf Hitler podjął zdecydowane działania. Dnia 12 maja, wysłał rozkaz: "Measures regarding Sardinia and the Peloponnese take precedence over everything else". Zmienił kierunek linii obrony daleko od Sycylii do wskazanych i domniemanych punktów wkroczenia wroga, włączając w operację dodatkowe brygady Waffen SS, kilka dywizji pancernych, łodzie patrolowe, trałowce i minowce. Nadszedł dzień ataku. Na plażach Sardynii, Korsyki i Grecji nic się jednak nie wydarzyło. Niemcy padli ofiarą zmyślnego oszustwa, który w swoim założeniu miał wyprowadzić ich w pole, daleko od prawdziwego celu. Major Martin - martwy mężczyzna, którego znalazł na plaży rybak - nigdy nie istniał!

Na pomysł, aby podsunąć Niemcom fałszywe wojskowe dokumenty z martwym mężczyzną wpadł Lt. Cmdr. Ewen Montagu z brytyjskiej marynarki wojennej. Zespół Montagu po cichu zdobył ciało 34-letniego mężczyzny, który w ostatnim czasie zmarł na zapalenie płuc. Płuca zawierały już płyny wskazując tym samym na utonięcie mężczyzny. Rodzina nieboszczyka przyzwoliła na poświęcenie ciała dla misji pod warunkiem, że jego tożsamość nigdy nie zostanie ujawniona. Ciało zostało zamrożone i czekało ... w między czasie stworzono z zadbanymi szczegółami fikcyjne życie Majora Williama Martina. Zwłokom nadano tożsamość, podarowano klucze, prywatne listy i inne przedmioty. Aby wyjaśnić, dlaczego mężczyznę znaleziono przykutego łańcuchem do teczki, zespół Montagu podsunął dowody sugerujące, że Major Martin był roztargnionym ale odpowiedzialnym człowiekiem, włączając w zawartość teczki spóźnione rachunki i dowód osobisty. Mężczyzna mógł skuć się łańcuchem z teczką pełną ważnych dokumentów, aby zapobiec ich utracenia podczas lotu.

28 kwietnia, 1943 roku, Major Martin został umieszczony na pokładzie łodzi podwodnej HMS Serafin w specjalnej stalowej puszce napełnionej suchym lodem. Załoga wyrzuciła zwłoki u wybrzeży Hiszpanii, gdzie było wysoce prawdopodobne, że jakiś obywatel państw sprzymierzonych odnajdzie ciało i poinformuje o tym władze.

Gdy tylko ciało zostało odkryte, Brytyjczycy chcąc zachować pozory poprosili o zwrot teczki, w której znajdują się ważne informacje. W dalszym etapie oszustwa, Montagu umieścił nazwisko Majora na liście ofiar publikowanych w The Times. Kiedy dokumenty zostały zwrócone Brytyjczykom, mikroskopijne oględziny ujawniły, że Niemcy naprawdę otworzyli listy i ponownie je zapieczętowali. Dodatkowo odszyfrowano niemieckie transmisje, które ujawniły, że naziści przemieścili siły, by bronić Sardynię, Korsykę i Grecję.

9 lipca, 1943 roku, rozpoczęto prawdziwą Operację Husky uderzając w południową część Sycylii. Szybko zdobyto wyspę, natrafiając na bardzo słaby opór, z wiadomych przyczyn większa ilość sił niemieckich została z tych obszarów przeniesiona. Niemcy przez dwa tygodnie czekali na fikcyjną operację lądowania w Sardynii i Grecji, która nigdy nie nastąpiła. W miesiąc czasu cała wyspa Sycylii została opanowana.

Oszustwo Montagu`a odniosło niesłychany sukces. Działanie okazało się wysoce wartościowe dla sprawy Aliantów dając im kontrolę nad strategicznie ważną lokalizacją przyczyniając się pośrednio do upadku Mussoliniego. Montagu napisał później książkę o tych niezwykłych działaniach zatytułowaną "Mężczyzna, którego nie było".

Przez lata prowadzono wiele śledztw i spekulacji co do prawdziwej tożsamości Majora Williama Martina. Z powodu odkryć historyka amatora, Rogera Morgana w 1996 roku, panuje przekonanie, że "Człowiekiem, którego nie było" jest, a raczej był niejaki Glyndwr Michaelem, walijski włóczęga, który zmarł po zatruciu się szczurzym jadem i w następstwie zapalenia płuc. Niestety z braku konkretnych dowodów nie można z całą pewnością stwierdzić, że jest to ciało właśnie tego mężczyzny. Całkiem możliwe, że nigdy nie poznamy prawdziwego imienia człowieka, którego zwłoki przysłużyły się dla jego kraju.

---