PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY
60-70% chorych na cukrzycę ma czas przeżycia skrócony o około 20-30% (kilkanaście lat) niż oczekiwany dla danej populacji z powodu późnych powikłań cukrzycy.
Trwająca dłużej cukrzyca, zwłaszcza leczona mało intensywnie, powoduje powstanie uszkodzeń narządów z powodu zmian zwyrodnieniowych w małych naczyniach włosowatych w najdrobniejszych tętnicach i żyłach (mikroangiopatia), oraz w średnich i dużych tętnicach (makroangiopatia).
Charakterystyczne dla cukrzycy zmiany w małych naczyniach
Mikroangiopatia
Retinopatia
Nefropatia
Neuropatia ( stopa cukrzycowa)
Charakterystyczne dla cukrzycy zmiany w dużych naczyniach
Makroangiopatia
Choroby układu krążenia
Choroby naczyń mózgowych
Choroby naczyń obwodowych
Retinopatia cukrzycowa
U około 80-90% pacjentów retinopatia występuje po 20 latach od rozpoznania choroby, chociaż bywają przypadki (10-20%), że retinopatię stwierdza się w chwili rozpoznania cukrzycy typu 2.
Do retinopatii dochodzi z powodu współistnienia:
Czynników metabolicznych związanych z cukrzycą
Zmian hemodynamicznych
Zwiększonego przepływu krwi przez siatkówkę wskutek hiperglikemii
Objawy:
Nagłe zaniewidzenie
Przesłonięcie części pola widzenia
Pogorszenie ostrości wzroku( do dali, do bliży)
Mroczki w polu widzenia
Krzywienie lini
Ból gałki ocznej i zaczerwienienie
Uwaga: Zaawansowane zmiany mogą być również bezobjawowe
Choroby narządu wzroku w cukrzycy
Zmiany naczyniopochodne
Retinopatia cukrzycowa (siatkówka)
Czerwienica rubeoza (tęczówka)
Mikroangiopatia spojówek
Zmiany pozanaczyniowe
Zanik nerwu wzrokowego
Zaburzenia odruchów ze źrenic
Niedowłady nerwów okołoruchowych III, IV, VI
Inne zaburzenia uwodnienia gałki ocznej
Jaskra pierwotna
Pierwotna i wtórna zaćma
Zmniejszenie odporności na infekcje narządu wzroku
Retinopatia cukrzycowa - leczenie
Fotokoagulacja laserowa
Retinopatia proliferacyjna
Obrzęki plamki
Witrektomia
Nieprzemijający wylew do ciała szklistego utrzymujący się dłużej niż 6 m-cy
Świeże odwarstwienie siatkówki
Powikłania fotokoagulacji laserowej
Przejściowe
Erozja nabłonka
Wzrost ciśnienia śródgałkowego
Zmętnienie w rogówce i soczewce
Odparzenia tęczówki
Ból
Trwałe
Ubytki pola widzenia
Uszkodzenie plamki
Nefropatia cukrzycowa
Nefropatię cukrzycową definiuje się, jako utrzymujące się wydalanie albumin z moczem przekraczające 0, 3g,/24godz. (klinicznie jawny białkomocz) u chorego na cukrzyce typu 1 lub typu 2 przy nieobecności innych chorób nerek i dróg moczowych.
Nefropatia cukrzycowa
Jest wynikiem zwyrodnieniowego uszkodzenia włośniczek kłębuszka, wynikającego
z długotrwałej hiperglikemii u osób z cukrzycą typu 1 lub typu 2.
Przebieg nefropatii cukrzycowej jest dobrze poznany w cukrzycy typu 1, ale w mniejszym stopniu w cukrzycy typu 2.
Na przebieg nefropatii składają się następujące stadia:
Stadium 1
Wczesny przerost nerek i nadmierną filtrację spotyka się w momencie rozpoznania cukrzycy.
Stadium 2
Morfologiczne uszkodzenie nerek bez objawów klinicznych rozwijające się skrycie przez
2-3lata
Stadium 3
Rozpoczynającą się nefropatię cechuje mikroalbuminuria - szybkość wydalania albumin rzędu 30-300mg/dobę.
Ciśnienie krwi zaczyna się zwiększać, chociaż nadal utrzymuje się w zakresie wartości prawidłowych.
Stadium 4
Jawna klinicznie nefropatia z makroproteinurią - utrata albumin ponad 300mg/dobę.
Zazwyczaj w tym okresie nadciśnienie tętnicze jest już utrwalone.
Stadium 5
Krańcowa niewydolność nerek rozwija się w ciągu 10 lat od pojawienia się makroproteinurii.
Zalecenia prewencyjne
Zoptymalizować kontrolę glikemii oraz kontrolę wartości ciśnienia tętniczego krwi
Wprowadzić dietę cukrzycową
Ograniczenie białka do 0,6-0,7g/kg masy należnej
Ograniczenie spożycia soli kuchennej
Zakazać palenie papierosów
Zmniejszyć nadciśnienie wewnątrzkłębuszkowe poprzez farmakoterapię
Wykonywać badania przesiewowe w kierunku mikroalbuminurii
U chorych na cukrzycę typu 1 po 5 latach trwania choroby
U wszystkich chorych na cukrzycę typu 2 raz w roku od chwili je rozpoznania
Neuropatia cukrzycowa
Neuropatia czuciowa
,,skarpetki”
,,rękawiczki” (drętwienie, obce stopy, parastezje)
utrata odruchu ze ścięgna Achillesa,
brak czucia wibracji, dotyku, temperatury
Neuropatia ruchowa
osłabienie mięśni proksymalnych (niemożność stania na palcach i piętach)
Neuropatia autonomiczna
zawroty głowy, nudności, wzdęcia po posiłkach, biegunki, gastropareza, zaburzenia czynności seksualnych, niedociśnienie ortostatyczne.
Leczenie neuropatii cukrzycowej
Wczesne rozpoznanie cukrzycy
Osiągnięcie normoglikemii( dieta, leki) (HbA1c<7%)
Usunięcie innych czynników ryzyka neuropatii(alkohol, palenie tytoniu, toksyny)
Witaminy z grupy B
Leczenie zaburzeń czucia
Leczenie zaburzeń ruchowych(rehabilitacja)
Leczenie neuropatii autonomicznej