Wykład 2. A Z J A

Klimat

Obejmuje 5 typów klimatów ( Okołowicz, Martyn ). Granica wiecznej zmarzliny wyznacza izoterma - 1⁰C. Występuje tam zmarzlina. Granica tej zmarzliny biegnie przez płw. Kola, płn. Ural, w połowie Niziny Syberyjskiej, w płd. Części Wyżyny Syberyjskiej, obejmuje całe dorzecze Amuru i dochodzi do Morza Japońskiego. Jest to zmarzlina, która jest pozostałością plejstoceńskich lądolodów. Jej zasięg wycofuje się powoli na północ. Najdalej na południe zmarzlina sięga do Gór Ałtaj w Mongolii. Jest to zaleganie zwarte. Na południe od tej granicy występują płaty tej zmarzliny. Ma ona miąższość 20-30m, albo w dorzeczu Leny miąższość wynosi 600m.

Wieczna zmarzlina związana jest z klimatem:

- na płd: duże opady,

- na płn : mniejsze opady

Gleba nasycona jest wodą. Woda w glebie zamarza i tworzą się specyficzne warunki dla roślin. Gleba się rusza, gdy woda zmienia objętość. Jest to zmarzlina mokra

( lasy modrzewiowe ). W obszarach Tybetu, gdzie opady są niewielkie, jest zmarzlina sucha. Skała zwietrzeliny ma temp. ujemną. Grenlandia, Alaska- też występuje wieczna zmarzlina.

W Azji w okresie maksymalnego zlodowacenia, Tybet też miał lodowce górskie. Region płd. Azji nie był objęty zlodowaceniem plejstoceńskim.

Azja jest otwarta od strony północnej i zachodniej, zachowuje strefowość klimatu w części północnej i południowej.

1. Strefa klimatów równikowych obejmuje: Filipiny, Borneo, Sumatra, płw. Malajski, fragment Cejlonu, maleńki fragment Indii i płw. Arabski.

Temperatura msc wyższa od 20⁰C. Maksymalne opady równomiernie rozłożone wciągu roku. Pory roku nie istnieją. Związane są z opadami. Powyżej 2000mm ( oprócz płw. Arabskiego, jego fragmentu )

2. Strefa klimatów zwrotnikowych. Wyznacznikiem jest średnia temp. miesiąca najchłodniejszego, która jest wyższa niż 10⁰C. W tej strefie mieszczą się tereny o najwyższej temp. na świecie : wnętrze płw. Arabskiego, wnętrze Wyżyny Irańskiej. Opady letnie albo ich brak. Pory roku uwarunkowane są przebiegiem opadów. Na pustyniach na podstawie temp.

3. Strefa klimatów podzwrotnikowych. Temperatura miesiąca najchłodniejszego mniej niż 10⁰C. Opady w półroczu chłodniejszym. Pory roku ba podstawie opadów i temp. Ale na tym obszarze są góry.

4. Strefa klimatów umiarkowanych. Jest to ok. 15 rodzajów klimatu.

5. Strefa klimatów okołobiegunowych. Grupa klimatów podbiegunowych, płn Azja - płn. Tajga, tundra.

Grupa klimatów biegunowych: otoczenie bieguna.

Modyfikacje strefowości klimatycznej związane są z wieloma elementami.

elementami zimie nad Azją tworzy się wyż, przy małej wilgotności powietrza następuje osiadanie i oziębia się. Z wnętrza Azji strumienie zimnego powietrza promieniści rozchodzi się we wszystkich kierunkach. kierunkach okresie zimy jest nieraz kilkanaście takich ośrodków niżowych. Jest to powietrze suche.

W lecie wyż jest na północy ( chłodny ) Znad oceanu Indyjskiego i Spokojnego przychodzi ciepłe i wilgotne powietrze. Ale w obszarze pustyni Ther są małe opady a otrzymują te same masy powietrza.

Cała płd - wsch Azja i Azja zach po Kamczatkę to klimat monsunowy. Monsun jest wyrazem cyrkulacji globalnej.

Czerapundżi - obszar o największych opadach. 1350 - 1400 m npm.

Przyczyna jest to, że znad Zatoki bengalskiej niże wędrują przez Niziny Bangladeszu, nagle jest stroma kilkumetrowa ściana. Ta bariera wymusza ruch do góry. Max. w czerwcu i w lipcu, powyżej 2500mm. Sezon opadowy zaczyna się w maju. Nie ma to nic wspólnego z monsunami. Bo monsun zaczyna się z końcem maja. Czasami są zjawiska skali potopu.

Pustynia Tar - opad 100mm- jest to opad monsunowy.

Płw. Czukocki - klimat monsunowy

We wnętrzu Azji zasięg monsunu przetłaczany jest przez monsun, ale zdarza się to stosunkowo rzadko. W Himalajach tracą wilgotność i do kotlin dociera suche powietrze. Lodowce w Tybecie mają pochodzenie historyczne.

Do środkowej Mongolii dociera monsun, dając niewielkie opady.

• PAŃSTWA FLORYSTYCZNE

- Holarktis

- Paleotropis ( granica niskich temp. - były to tereny zlodowacone )

Państwo Holarktisne jest państwem młodym, gdyż występują rośliny powstałe po zlodowaceniu.

Roślinność Azji:

- pustynia arktyczna

- tundra - mchy, porosty

- hesotundra

- tajga - zarośla, brzozowe lasy, tajgowe lasy borealne

- niżowe lasy mieszane klimatu umiarkowanego

- wielogatunkowe lasy liściaste tracące liście

- lasostepy

- step klimatu umiarkowanego

- pustynie

- półpustynie

- słone pustynie

- lasy tropikalne

• PAŃSTWA ZOOGEOGRAFICZNE

- kraina palearktyczna

- kraina orientalna

- kraina etiopska ( płd. Płw. Arabskiego )

Geografia fizyczna oceanów i kontynentów - wykłady

---