ODŻYWIANIE

Podstawowym warunkiem prawidłowej czynności ustroju jest właściwe pokrycie zaopatrzenia energetycznego dzięki przyjmowaniu pokarmom.

Ilość energii dostarczanej powinna równać się ilości energii zużywanej.

Na całkowity dodatek energetyczny składają się:

• Przemiana podstawowa zależna od beztłuszczowej masy ciała

• Termogeneza wywołana przyjmowanym pokarmem zwana także swoistym, dynamicznym przyjmowaniem pokarmów

• Wydatek energetyczny wynikający z aktywności fizycznej

GŁODZENIE jest to ujemny bilans energetyczny w następstwie niedostatecznej podaży lub/i niedostatecznego przyswojenia pokarmu

OTYŁOŚĆ jest to nadmierne gromadzenie w ustroju substancji energetycznych. Powodem otyłości jest głównie długo utrzymujący się dodatni bilans energetyczny ustroju. Niska aktywność fizyczna wraz z dietą bogatą w tłuszcze, jest w tym przypadku głównym czynnikiem ryzyka.

Narastająca masa ciała jest coraz to większym obciążeniem dla układu ruchu, zwłaszcza, iż efektywność skurczu mięśni przyrosłych tkanką tłuszczową staje się coraz mniejsza.

Zwiększająca się masa ciała jest przyczyną progresywnego ograniczenia aktywności ruchowej to zaś staje się przyczyną utrzymywania lub narastania dodatniego bilansu energetycznego warunkującego rozwój otyłości.

W warunkach zwiększonej masy ciała, choćby niewielka aktywność ruchowa wymaga znaczniejszego nakładu pracy mięśniowej, co obciąża układ krążenia.

Obniża się amplituda ruchów oddechowych, zmniejsza się wydolność mięśni oddechowych przyrosłych tkanką tłuszczową, obniża się wentylacja płuc.

GŁODZENIE ILOŚCIOWE CAŁKOWITE (zupełne) ma miejsce w przypadku, gdy organizm nie otrzymuje żadnego pokarmu dostarczającego energii.

GŁODZENIE ILOŚCIOWE CZĘŚCIOWE ma miejsce, gdy podaż energii jest niedostateczna, lecz w mniejszym lub większym wymiarze istnieje, a wzajemny stosunek ilościowy poszczególnych składników pożywienia nie zmienia się.

GŁODZENIE JAKOŚCIOWE polega na pozbawieniu ustroju niektórych składników pokarmu (białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin). Niedobór każdego z takich składników może być całkowity lub częściowy.

GŁODZENIE CZĘŚCIOWE (niedożywianie) przewlekły niedobór węglowodanów, tłuszczów i białek.

CHOROBA GŁODOWA - jest to zespół objawów rozwijających się u ludzi w warunkach długotrwałego krańcowego ograniczenia wartości odżywczej przyjmowanego pokarmu.

Niewielka ilość węglowodanów pochodząca z roślin, śladowa ilość tłuszczu i białka roślinnego, niedobór witamin i soli mineralnych.

Zmniejszają się ustrojowe zasoby węglowodanów, tłuszczy i białek, niedożywienie obniża oporność ustroju i odporność.

Długotrwała przewaga wydatku energetycznego nad niskimi zasobami energetycznymi przyjmowanego pokarmu prowadzi do krwionośnego wyniszczenia, apatii, śmierci.

DODATKOWY BILANS ENERGETYCZNY USTROJU

NADWAGA - masa ciała większa od należytej, o co najmniej 10 %

OTYŁOŚĆ - masa ciała większa od należytej, o co najmniej 20 %

WSKAŹNIK MASY CIAŁA OKREŚLAMY WEDŁUG WZORU

masa ciała (kg)

BMI=

[wysokość (m)]²

Prawidłowa wartość BMI wynosi 20-25 dla mężczyzn oraz dla kobiet do 35 roku życia.

BMI dla kobiet narasta w miarę upływu czasu i wieku >65 lat wynosi prawidłowo 24-28.

Dla mężczyzn i kobiet do 35 roku życia wskaźnik BMI równy 25-30 oznacza nadwagę, większy niż 30 (do obu płci niezależnie od wieku) otyłość.

2