Odkryto cmentarzysko gladiatorów

Naukowcy są zdania, że pierwszy raz w historii udało im się zidentyfikować starożytne cmentarzysko gladiatorów. Badania odkrytych kości i doznanych urazów rzucają nowe światło na ich życie, walki i śmierć. Szczątki zostały odkryte w Efezie (Turcja), znaczącym mieście rzymskiego świata, jak donosi BBC Timewatch. Gladiatorzy byli "sportowymi" bohaterami starożytnego świata. Archeologiczne zapisy ukazują ich sławę w mozaice i graffiti. Jak wiele ryzykowali wkraczając na piaski areny? Czy mieli jakiekolwiek szanse wyjść z niej cało? Naukowcy twierdzą, że odkrycie jest okazją na znalezienie odpowiedzi.

Groby z Efezu zawierają tysiące kości, znalezionych wraz z trzema niezwykłymi nagrobkami, wyraźnie przedstawiającymi gladiatorów. Dwaj patolodzy z Medical University of Vienna - Prof. Karl Grossschmidt i Prof. Fabian Kanz - spędzili przeszło pięć lat skrupulatnie katalogując i analizując każdą pojedynczą kość sprawdzając wiek, doznane rany i przyczyny śmierci. Znaleźli oni co najmniej 67 osób, prawie wszyscy liczyli sobie od 20 do 30 roku życia. Jeden zdumiewający kawałek dowodzi, że wielu z nich miało leczone rany.

Kanz i Grossschmidt sugerują, że gladiatorzy byli wysoce cennymi osobami, objętymi najlepszą i drogą pomocą medyczną. Jedno z ciał pokazuje nawet ślady chirurgicznej amputacji. Zgodnie z tym, co twierdzą patolodzy, brak złożonych ran na znalezionych szczątkach sugeruje, że nie brali oni udziału w chaotycznych i masowych bijatykach. Wszystko wskazuje na zorganizowane pojedynki pod ścisłymi regułami walki, prawdopodobnie w obecności arbitrów, sędziujących taką walkę.

Oczywiście były również dowody na śmiertelne rany. Zapisy historyczne mówią nam, że pokonany gladiator, wykazujący się brakiem umiejętności i tchórzostwem był zabijany. Domagał się tego tłum ludzi, zasiadający na arenie, przez skierowanie palca wskazującego w dół.

OSTATECZNY CIOS

Skazany gladiator oczekiwał na śmierć i "jak prawdziwy mężczyzna" pozostawał bez ruchu oczekując śmiertelnego uderzenia. Patolodzy odkryli różne niewyleczone rany na kościach gladiatorów, które ujawniły, w jaki sposób dokonywano tych ostatecznych egzekucji. Wszystko zgodnie z tym, co przedstawiają płaskorzeźby - klękającego mężczyznę z wbitym w gardło, aż do serca, mieczem. Bardzo szybki sposób uśmiercania.

Na kilku odnalezionych czaszkach są widoczne dziury w osobliwych odstępach, co sugeruje, iż osobnik został przebity trójzębem. "Rany widoczne na kościach - przykładowo na czaszkach - są niecodzienne i są bardzo niezwykłe, szczególnie rany wymierzone przez trójząb, będąc szczególnym dowodem na to, że została użyta broń typowa dla gladiatorów", powiedział patolog Karl Grossschmidt.

Jednak nie wszystkie odkryte rany na głowach były ranami zadanymi przez trójząb. Kilka czaszek zawiera prostokątne dziury, które nie mogły zostać zrobione przez jakąkolwiek ze znanych nam broni gladiatorów. Zamiast tego, sugeruje się użycie ciężkiego młota. "Jedyne możliwe wyjaśnienie, poparte przez kilku archeologów, jest, że musiał być jakiś asystent na arenie, który zasadniczo dawał gladiatorowi `cios łaski` ", powiedział Kanz.

"Zakładam, że musieli być mocno zranionymi gladiatorami ... ten, który walczył nadzwyczajnie i nie został skazany na śmierć przez publiczność lub przez organizatorów, ale nie miał żadnych szans na przeżycie z powodu rozległych ran. To w zasadzie było ostateczne uderzenie, które miało ulżyć cierpieniu dobijając gladiatora"

Podaje się, że jeżeli gladiator przeżył trzy lata walcząc na arenie wygrywał swoją wolność. Ci, którym się udało, zostawali często nauczycielami w szkole dla gladiatorów. Jeden ze znalezionych w Efezie szkieletów wydaje się być właśnie takim "emerytowanym" wojownikiem. Był on dojrzałego wieku i naukowcy byli w stanie zrekonstruować prawie całe jego ciało. Na jego głowie są wyraźne ślady wyleczonych ran z wcześniejszych walk, ale żaden z nich nie okazał się śmiertelnym. "Wiódł on całkiem normalne życie i co więcej, umarł najprawdopodobniej z przyczyn naturalnych"
Zapisy historyczne sugerują, że szansa przetrwania gladiatora była znikoma. Ten gladiator jest przykładem człowieka, któremu udało się wywalczyć wolność.

andabata - ubrany w kolczugę, walczył pieszo lub konno w hełmie z przyłbicą bez otworów na oczy;
bestiarius - był wyposażony jedynie w sztylet lub włócznię i walczył z dzikimi zwierzętami często ponosząc śmierć;
dimachaerus - walczył bez hełmu używał dwóch sztyletów;
eques - walczył konno mieczem i włócznią, miał okrągłą tarczę;
essedar - walczył z wozu zaprzężonego w dwa konie (essedum) powożonego przez woźnicę;
laquerius - używał sznura z pętlą, podobnego do lassa;
mirmillo (murmillo) - osłaniał głowę hełmem przypominającym głowę ryby mormylos; dodatkowo był wyposażony w osłonę ramienia, miecz oraz podłużną tarczę
provocator - najczęściej wystawiany był przeciw samnitom; jego rynsztunek i uzbrojenie różniły się w zależności od rodzaju walki;
retiarius (sieciarz) - walczył trójzębem lub harpunem zrobionym z ości tuńczyka, sztyletem oraz siecią, którą zarzucał przeciwnikowi na głowę; walczył z obnażoną głową, jego jedyną osłoną był skórzany rękaw; jego przeciwnikiem był zazwyczaj secutor;
sagittarius - walczył pieszo lub na koniu, często z dzikimi zwierzętami, był wyposażony w łuk;
samnita (hoplomachus) - występował w pełnym rynsztunku wzorowanym na greckich hoplitach; osłaniał go hełm ozdobiony wielkim grzebieniem i piórami, metalowe nagolenniki oraz skórzane i wełniane osłony wyposażony we włócznie i małe okrągłe tarcze; walczył zazwyczaj przeciw mirmillom (murmillom) lub trakom;
secutor (ścigający) - miał taki sam pancerz jak mirmillo (murmillo), walczył przeciw retiariusom;
trak - posiadał hełm, który osłaniał całą głowę, małą, okrągłą lub kwadratową tarczę, dwa nagolenniki; walczył z zakrzywionym trackim mieczem zwanym sica przeważnie przeciw mirmillom (murmillom);
veles (velites) - walczył pieszo, posiadał włócznię z pętlą do rzucania i rzucał ją obezwładniając przeciwników.

---