9 Starożytne Indie i Chiny

podręcznik, str. 42-45

Zagadnienie	Indie	Chiny
Początki cywilizacji	Dolina Indusu - połowa III tys. p.n.e. Miasta: Mohendżo Daro ( 40 tys.) i Harappa Dolina Gangesu- VI w.Huang.Huang.e.	Dolina Huang- ho ( Żółta Rzeka) i Jangcy ( Niebieska Rzeka) - III tys. p.n.e.
Społeczeństwo	podbój w II tys. p.n.e. przez indoeuropejskich Ariów ( Szlachetnych) system kastowy - podział na warstwy ( warny)( przynależność do kasty jest dziedziczona): - kapłani ( bramini) - wojownicy ( ksztatriowie) - rolnicy, kupcy, rzemieślnicy ( wajsjowie) - słudzy ( ludność podbita)- siudrowie - wykluczeni społecznie ( poza kastą)- pariasi	Chińczycy, plemiona mandżurskie i tybetańskie - chłopi uprawiali ziemię nadaną przez cesarza, w zamian płacili wysoką daninę
Ustrój państwa	liczne królestwa i księstwa walczące między sobą - król- towarzysz bogów, wspierany przez ministrów ( rząd), w terenie urzędy dla rodziny - zjednoczenie Indii- IV/III w.p.n.e.- dynastia Maurjów- władcy Ćandragupta i Aśoka	zjednoczenie państwa w III tys. p.n.e. - dynastia Czin - despotyczna władza cesarza ( tytuł „Syn Niebios”)- Szy Huang-ti ( Chiny były cesarstwem do 1911 roku !) - rozbudowana administracja- 20 stopni urzędniczych - kilkadziesiąt prowincji jako okręgi wojskowe
Religia i filozofia	a. wedyzm- najstarsza religia Indii, nazwa od Ksiąg Wedy, gdzie spisano rytuały i obrzędy, czczono siły przyrody, bogowie: - Indra- bóg wojny, - Mitra- ład moralny - Agni- bóg ognia b. braminizm- powstał w VIII w.p.n.e. z wedyzmu, nazwa od najwyższego boga Brahmy - opiekuna kapłanów, ważne ofiary ( jadźńa) - wiara w reinkarnację ( po śmierci dusza trafia na Księżyc, a następnie z deszczem znajduje inne wcielenie, bezgrzeszne życie zapewnia wyższy byt, złe życie jako zwierzę, owad) c. hinduizm- kontynuacja wedyzmu i braminizmu, kąpiele w Gangesie, główni bogowie: Wisznu - bóg porządku, stworzenia Sziwa- bóg zagłady Kryszna- opiekun natury d. buddyzm- religia monoteistyczna, twórca były książę Siddharatha Gautama, nazwany Buddą ( Przebudzony) na przełomie VI / V w.p.n.e. - odrzucenie reinkarnacji - dążenie do stanu nirwany- wyzwolenia od cierpienia, pragnień, stan szczęścia - 5 zakazów: zabijanie, kradzież, kłamstwo, cudzołóstwo, alkohol, - nakazy: sprawiedliwość, życzliwość	a. konfucjanizm- przełom VI / V w.p.n.e. system filozoficzny stworzony przez Konfucjusza, uznany za religię państwową: - nacisk na hierarchię w życiu społecznym, - szacunek wobec państwa, przełożonych, starszych, - duża rola rodziny, - przestrzeganie prawa, „Szlachetny człowiek wymaga od siebie, prostak od innych” „Nie uczyć człowieka dojrzałego jest marnowaniem człowieka. Uczyć człowieka niedojrzałego jest marnowaniem słów” b. taoizm- nauki głoszone przez filozofa Lao-Cy w VI w.p.n.e., podobne do popularnego w Chinach buddyzmu - należy żyć zgodnie z tao ( droga, byt moralny), np. w prostocie, czystości, zgodnie z naturą „Ludzie pragną ujrzeć to, co niewidzialne, Patrzeć na to, czego inni nie dostrzegają, Chwycić to, co nieosiągalne, I umieć zrobić to, czego inni nie potrafią” do Wielkiego Muru- ( Wanli Changcheng)- budowany od III w.p.n.e. do XVII n.e. ( dynastia Ming), wysokość 24 metry, szerokość 4-8 m, jedyna widzialna z kosmosu budowla
Osiągnięcia cywilizacji Zabytki	a. budownictwo- miasta na planie kwadratu w dolinie Indusu- kilkupiętrowe budynki z wypalanej cegły, wodociągi, kanalizacja b. matematyka- cyfry arabskie c. szachy	a. budownictwo: Wielki Mur Chiński- ( 2400 km) b. papier ( II w.p.n.e.) c. porcelana ( VII w.n.e.) d. jedwab e. armia terakotowa ( wypalona glina) - ok. 8 tys. figur terakotowych wojowników w grobowcu cesarza Szy Huang Ti

---