Barok to epoka w histori europejskiej

trwajaca od połowy XVI stulecia do końca XVIIw.

Cecy stylu Barok.:

-Niepokój.Wywoływanie u widza lub czyt.wrażenie niepokoju.

-Ruch. -Nieład -Skąplikowanie -Niejasność -Indywidualizm

-Dysharmonia -Zmysłowość.

Oksymoron,antylogia, epitet sprzeczny -

figura retoryczna, którą tworzy się przez zestawienie

wyrazów o przeciwstawnych, kłócących się ze sobą

znaczeniach.Oksymoron najczęściej składa się z

rzeczownika i określającego go przymiotnika

albo z czasownika i określającego go przysłówka

Jest odmianą paradoksu o znaczeniu metaforycznym.

Oksymorony pojawiały się często w literaturze baroku

Panegiryk- utwor wychwaklajace cnoty swoich panów.

Racjonalizm-to pogląd filozoficzny polegający na

uznaniu absolutnego prymatu rozumu w procesie

poznawania świata.

Figura rumacji-to modny w poezji baroku

rodzaj puenty polegający na zebraniu najważniejszych

w wierszu słów,motywów lub pojęć,po to by przedstawić

je w nowy, zaskakujący sposób.

Kompozycja łańcuchowa-(konkatencja)-sposób

rozwijania wypoć.za pomocą powtórzenia i

dopełnienia jakiegoś elementu członu poprzedniego.

Marinizm-to jeden z najważniejszych nurtów poezji

europejskiej XVII stulecia.Nazwaę swą wziął od nazwiska

włoskiego poety Marina.Mariniści tak jak ich mistrz

pisywali utwory erotyczne,ale wpływy marinizmu

można spotkac także w poezji religijnej.

Turpizm-zjawisko włączenia do literatury współcz.

Motywów Brzydoty,nędzy,kalectwa i choroby .

Kontrreformacja - ruch skierowany przeciw reformacji,

kontrofensywa kościoła katolickiego. W Europie

zapoczątkował ją sobór trydencki (1545 - 1563), na którym

opracowano program reform wewnętrznych kościoła

rzymskokatolickiego i określono założenia walki z innowiercami.

W Polsce na czele kontrreformacji stanął król Zygmunt III Waza.

Kontrreformacja przejawiała się  cenzurą wszystkich wydawnictw,

niszczeniem ksiąg uznanych za nieprawomyślne, atakiem na

odłamy protestanckie ( konfiskaty, przymusowe wysiedlenia)

takie jak  arianie ( Bracia Polscy); wprowadzono indeks ksiąg

zakazanych, na którym pojawiły się m.in. dzieła Kopernika i tzw.

literatura sowizdrzalska 

Jezuici (Towarzystwo Jezusowe) - zakon mający przewodzić

kontrreformacji ; przejęli w swoje ręce szkolnictwo - preferowali

humanistyczny model wykształcenia, bazujący na nauce teologii i

filozofii, języka i literatury łacińskiej oraz greckiej, a także

retoryki ; Jezuici odrzucali wszystko to, co niechrześcijańskie;

później byli uznawani za ludzi nietolerancyjnych,

ingerujących zarówno  w życie religijne jak i prywatne;

system, który stworzyli dość szybko stał się anachroniczny ;

jedni z najwybitniejszych działaczy to  ks. Jakub Wujek -

tłumacz Biblii, Piotr Skarga - autor słynnych kazań 

Listy Sobieskiego do Marysieńki są wybitnym okazem

sztuki epistolarnej (łac. epistoła - „list”). Nadawca

wykorzystał w nich styl baroku dworskiego, używa francuskich

wyrażeń. Styl obrazowy, kwiecisty. Wymiana listów,

korespondencja, ma liczne odmiany w zależności od

przeznaczenia listu i stosunku łączącego autora z adresatem

lub adresatami, co wpływa na osobisty, intymny bądź otwarty

charakter listu.Formę listu wykorzystuje się także w literaturze

pięknej np. do tworzenia tzw. listów dedykacyjnych albo

powieści epistolarnych, których poszczególne rozdziały są

wymianą korespondencji między bohaterami. 

Pamiętnik- relacja piśmiennicza, odtwarzająca wydarzenia

autentyczne, w których autor uczestniczył lub ich naocznym

świadkiem; także zapis poglądów autora, wyznań i przeżyć.

W XVII wieku powszechne było ich pisanie. Powiązane to

było z chęcią utrwalenia najlepszych chwil życia, na przekór

śmierci. Najsłynniejsze są „Pamiętniki” Jana Chryzostoma

Paska. „Pamiętniki” napisane są mową potoczną, ubarwioną

kunsztowną łaciną. Sylwa- zbiór tekstów o charakterze

niejednolitym, czasem brulionowym, powstającym na

zasadzie swobodnego doboru. Pod nazwą tą zebrane są

wszelkiego typu zapisy, od codziennych obserwacji i refleksji,

dokumentów życia rodzinnego i publicznego, do rozmaitych

drobnych utworów literackich. Zbiory te tworzono najczęściej

w epoce baroku. Przykłady: „Rękopis misjonarski”, „Silvae rerum”.