Nauczyciel - rodzic - jak aktywizować kontakty
Formy kontaktów z rodzicami są znane i powszechnie stosowane. Ich opis można znaleźć w wielu podręcznikach, a nauczyciele praktycy znają je z autopsji. Jedną z form są zebrania klasowe.
Co zrobić, aby nie były one monotonne i mało efektywne? Aby rodzice
byli aktywni i chętnie współpracowali z wychowawcą?
Spotkania te mają najczęściej charakter czysto informacyjny
i ukierunkowujący rodzica na powinności wobec szkoły, a jeszcze samemu niewiele dają w sensie zysków poznawczych, czy emocjonalnych.
Aby kontakt wychowawcy klasy z rodzicami był pełniejszy, mniej pozorny, zacznijmy od pierwszego spotkania.
Rodzice muszą czuć się przekonani o tym, że wychowawca klasy to ktoś, kto będzie czuwał nad wychowaniem i bezpieczeństwem (fizycznym
i psychicznym) jego dziecka na terenie szkoły. Należy to rodzicom wyraźnie zwerbalizować, a przekaz ten musi mieć w sobie zawarty ładunek emocjonalny (np. „będę się starała opiekować dziećmi państwa najlepiej jak potrafię”).
Wskazanym jest przybliżenie swej osoby rodzicom - stażu pracy w zawodzie, określenie wykształcenia i zainteresowań, przedstawienie własnej koncepcji pracy z klasą.
Salę do zebrania należy przygotować. Zaniechajmy usadzania rodziców
w ławkach ustawionych w rzędach. Rodzice powinni widzieć siebie wzajemnie, a nauczyciel siedzieć między nimi aby nawiązać autentyczny kontakt.
Jeśli przedstawiliśmy już siebie, warto zachęcić rodziców do wzajemnego przedstawienia się sobie - imieniem i nazwiskiem oraz podaniem imienia swojego dziecka. Jeśli rodzice danej klasy znają siebie, sprzyja to zagęszczeniu sieci kontroli wychowawczej nad dziećmi i wzmaga poczucie bezpieczeństwa o swoje dziecko. Znajomość tego, z kim dziecko przyjaźni się, gdzie i u kogo przebywa jest często bardzo pomocna w procesie wychowania. Wzajemnie poznanie sprzyja otwartości wypowiedzi, pobudza dyskusję, ułatwia rozwiązywanie problemów wychowawczych.
Ustalenie zasady „o naszych dzieciach decydujemy wspólnie” jest podstawą wzajemnego zaufania.
Jeśli zajdzie taka potrzeba należy zaprosić na spotkanie z rodzicami nauczyciela przedmiotu, z którym chcieliby porozmawiać, bo niepokoją ich oceny, czy metody pracy z uczniem.
Jeśli są wśród rodziców tacy, którzy z racji wykonywanego zawodu czy posiadanego wykształcenia mogą służyć swoją wiedzą - można poprosić ich
o udział w tematycznych zajęciach dla uczniów, czy prelekcji dla reszty rodziców.
Należy wspólnie ustalać problematykę spotkań z ekspertem.
Od pracy wychowawczej wiele zależy czy klasa jest łatwa czy trudna wychowawczo. Zbyt częste powtarzanie, że klasa jest „słaba”, czy
„źle się zachowuje” nie jest właściwe.
Kolejną formą kontaktu wychowawcy z rodzicem są konsultacje indywidualne, na których omawiane są sprawy związane z konkretnymi uczniami. Kontakty indywidualne z rodzicami powinny być wyraźnie określone jeśli chodzi o czas i miejsce. Dobrze jeśli rodzice znają taki dzień tygodnia
i godzinę, kiedy mogą swobodnie porozmawiać z wychowawcą. Kontakt w pośpiechu, w czasie trwania lekcji lub na korytarzu w czasie przerwy jest mało efektywny.
W kontakcie indywidualnym z rodzicem starajmy się nie stawiać go w roli „karconego ucznia”. Jeśli istnieje jakiś problem, w rodzicu należy szukać sprzymierzeńca w jego rozwiązaniu. Nawet gdy jesteśmy przekonani, że winni są rodzice - zacznijmy od zaproponowania współpracy, a nie otwartej krytyki. Za rozwiązanie optymalne można uznać sytuację, w której wychowawca, rodzice i uczeń przyjmują postawy zbieżne. Wspólnie starają się rozwiązać problem.
Kontakt indywidualny z rodzicami może być również pośredni, w formie korespondencji pisemnej.
Przekazując rodzicom prośbę o spotkanie lub inną pisemną informację nie należy korzystać z pomocy kolegi czy koleżanki ucznia. Nie jest to wychowawczo właściwe, bo doprowadza do antagonizmów. Określając naganne zachowanie wychowanka powinno się używać jednoznacznych i precyzyjnych określeń pozbawionych nadmiernego ładunku negatywnych emocji.
Kontakt z rodzicami można nawiązać również za pomocą telefonu, niekoniecznie po to, aby przekazać swoje uwagi, ale też pochwalić lub zapytać
o stan zdrowia chorującego dziecka.
Kolejną formą kontaktu jest odwiedzenie domu wychowanka. Przy wcześniej dobrze rozwiązanym kontakcie emocjonalnym z rodzicami wizyty te nie muszą być wcale przykre ani dla rodziców, ani dla nauczyciela. Mogą nabrać charakteru naturalności.
Wszystkie powyższe wskazówki mają na celu uaktywnienie współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia i przeciwdziałanie pozorności oddziaływań wychowawczych szkoły.