1. Cechy biotechnologii:
- niska selektywność (N)
- korzystne warunki prowadzenia procesu: niska temperatura i niskie ciśnienie (T)
- niskie w porównaniu z technologiami chemicznymi zanieczyszczenie środowiska
- wysokie nakłady energetyczne
- duże zyski ekonomiczne
szerokie spektra zastosowań (medycyna, ochrona środowiska, przemysł papierniczy, spożywczy, chemiczny, energetyczny).
2. W biotechnologii nowoczesnej stosuje się:
- naturalne komórki, drobnoustroje, mikroorganizmy
- enzymy wytwarzane w organizmach modyfikowanych genetycznie
- mikroorganizmy modyfikowane genetycznie
- enzymy bez udziału obcego materiału genetycznego
3. Metabolizm drobnoustrojów można regulować poprzez:
- obniżenie temperatury
- podwyższenie ciśnienia
- zmiany pożywki/ medium komórkowego hodowli
- manipulacja materiałem genetycznym
- mutagenizacja
- hybrydyzacja
- działanie promieniowania gamma
4. Hybrydyzacja
- powodowana jest czynnikami fizycznymi (promieniowanie jonizujące, rentgenowskie) i chemicznymi (analogi puryn i pirymidyn)
- jest to nagła i trwała zmiana w sekwencji nukleotydów nici DNA
- zachodzi w wyniku zlewnia się cytoplazm i jąder komórkowych
- charakteryzuje się spontanicznością i bardzo wysoką częstotliwością zachodzenia w przyrodzie
5. Organizmy LMO to:
- żywy organizm o zmodyfikowanym DNA
- organizm wytworzony za pomocą nowoczesnych metod biotechnologicznych
- wirus
- donor
- organizm o niezmienionym DNA
6. Wirusy:
- należą do Prokariota
- ich rozmiar to 0.02 - 0.25 μm
- mają budowę niekomórkową
- w biotechnologii służą jako wektory
- rozmnażają się przez podział
- poza komórkami żywiciela nie wykazują żadnych form życia
- zbudowane są z DNA lub RNA otoczonego płaszczem białkowym
- rozmnażają się przez pączkowanie lub podział poprzeczny komórek
7. Chemolitotrofy:
- organizmy samożywne
- energię do przemian metabolicznych pozyskują z rozkładów związków chemicznych
- źródłem węgla do syntez komórkowych są związki chemiczne
- to np. glony, sinice, rośliny
- to np. bakterie metanowe, żelazowe, nitryfikujące i siarkowe
8. W komórce Eukariota wyróżnia się następujące organelle:
- jądro komórkowe
- nukleoid
- rybosomy
- mitochondria
- reticulum ednoplazmatyczne (siateczka wewnątrzplazmatyczna)
- aparat Golgiego
9. Komórka zwierzęca zawiera:
- jądro komórkowe
- błona komórkowa
- ściana komórkowa
- rybosomy
- mitochondria
- reticulum endoplazmatyczne (siateczka wewnątrzplazmatyczna)
- chloroplasty
10. Ściana komórkowa:
- martwy składnik komórki nadający jej kształt
- żywy składnik komórki warunkujący selektywną przepuszczalność substancji odżywczych
- zbudowana jest z celulozy, chityny, krzemionki
- zbudowana jest z cząsteczek lipidowo-cukrowych tworzących warstwę podwójną
- stanowi barierę pomiędzy cytoplazmą a otaczającym środowiskiem
- odpowiada za bierny i aktywny transport jonów i substancji niejonowych
11. Synteza białek
- przebiega w mitochondriach Eukariotów
- przebiega w cytoplazmie Prokariotów
- wytwarzanie energii przez komórkę
- przebiega w rybosomach
12. termin apoptoza oznacza:
- wzrost komórki
- zaprogramowana śmierć komórki
- cykl życiowy komórki
- metabolizm
13. DNA
- jest to kwas deoksyrybonukleinowy
- jest zbudowany z rybonukleotydów
- jest zbudowany z cukru deoksyrybozy
- jest zbudowany z reszty kwasu fosforowego
- jest zbudowany z 4 zasad: cytozyny, tyminy, adeniny i guaniny
- tworzy podwójną helisę
- jest jednoniciowy
- jest źródłem informacji genetycznej
- w komórce Prokariota tworzy nukleoid
14. Termin transkrypcja oznacza:
- syntezę nowych nici DNA z użyciem nici oryginalnych jako matryc
- syntezę matrycowego DNA (mRNA) z użyciem oryginalnych nici jako matryc
- syntezę polipeptydów i białek w rybosomach z udziałem RNA
- sekwencję zasad DNA, która koduje pojedynczy łańcuch polipeptydowy lub cząsteczkę DNA
15. Pomiędzy łańcuchami polipeptydowymi w białku występują:
- wiązania peptydowe (amidowe)
- wiązania kowalencyjne
- wiązania hydrofobowe
- wiązania wodorowe
- wiązania jonowe
16. Białka enzymatyczne:
- mają budowę fibrylarną
- mają budowę globularną
- rozpuszczają się w wodzie
- mają na swojej powierzchni centra aktywne
Pytania opisowe:
Definicja biotechnologii
Pozytywne aspekty biotechnologii i inżynierii genetycznej
Od czego zależy szybkość reakcji enzymatycznej
1. Biotechnologia:
- to zastosowanie metod naukowych do obróbki materiału metodami mechanicznymi
to użycie metod inżynieryjnych i naukowych do obróbki materiału czynnikami biologicznymi w celu pozyskania dóbr i usług
- to wykorzystanie wielu dziedzin nauki (przyrodniczych i inżynieryjnych) w celu pozyskania korzyści (produktów, usług) z wykorzystaniem komórek i mikroorganizmów
- cechuje ją interdyscyplinarność bo czerpie m.in. z mikrobiologii, cytologii, biologii molekularnej, genetyki, biochemii, chemii, fizyki, matematyki, informatyki
- to laboratoryjne realizowanie procesów biologicznych
2. w biotechnologii tradycyjnej stosuje się:
- naturalne komórki i drobnoustroje
- enzymy wytwarzane w organizmach GMO/LMO
- mikroorganizmy modyfikowane genetycznie
- metody pozyskiwania i doskonalenia genetycznego mikroorganizmów pochodzących z nowych szczepów komórkowych
3. celem inżynierii genetycznej jest:
- osiągnięcie ekspresji genów obcych dla danego organizmu
- stymulacja genów własnych
- takie wyrażanie materiału genetycznego, którego celem jest zmniejszenie biosyntezy
- takie wyrażenie materiału genetycznego, którego celem jest zwiększenie biosyntezy
- zakłócenia czasowe lub trwałe standardowej przemiany materii mikroorganizmu
4. Mutagenizacja:
- to nagła i trwała zmiana w sekwencji nukleotydów nici DNA
- cechuje ją spontaniczność i dziedziczność
- nie może być indukowana czynnikami zewnętrznymi
- większość zmian indukowanych przez mutageny ulega w komórkach naprawie
- zawsze jest letalna dla komórki
5. organizm LMO to:
- żywy organizm o zmodyfikowanym DNA
- organizm wytworzony za pomocą nowoczesnych metod biotechnologicznych
- wirus
- donor
- organizm o niezmienionym DNA
6. Grzyby:
- należą do Eukariota
- ich rozmiar to 0.02 - 0.25 μm
- mają budowę niekomórkową
- zawierają kwasy nukleinowe DNA i RNA
- w biotechnologii służą jako wektory
- produkuje się z nich penicylinę
- wykorzystywane są do produkcji etanolu
- rozmnażają się wegetatywnie (przez fragmentację strzępek) i generatywnie (płciowo)
7. Heterotrofy:
- organizmy samożywne
- energię do przemian metabolicznych pozyskują z rozkładu związków chemicznych
- źródłem węgla do syntez komórkowych jest CO2
- to np. bakterie metanowe, żelazowe, nitryfikujące, siarkowe
- to np. drożdże, grzyby strzępkowe, zwierzęta
8. Komórka roślinna zawiera:
- jądro komórkowe
- błona komórkowa
- rybosomy
- mitochondria
- wakuole (wodniczki)
- chloroplasty
9. W komórce Prokariota wyróżnia się następujące organelle:
- jądro komórkowe
- błona komórkowa
- ściana komórkowa
- nukleoid
- rybosomy
- mitochondria
- RE (siateczka wewnątrzplazmatyczna)
10. Błona komórkowa:
- martwy składnik komórki nadający jej kształt
- żywy składnik komórki warunkujący selektywną przepuszczalność substancji odżywczych
- zbudowana jest z celulozy, chityny, krzemionki
- zbudowana jest z cząsteczek lipidowo-cukrowych tworzących warstwę podwójną
- stanowi barierę pomiędzy cytoplazmą a otaczającym środowiskiem
- odpowiada za bierny i aktywny transport jonów i substancji niejonowych
11. Oddychanie komórkowe:
- przebiega w mitochondriach Eukariotów
- przebiega w cytoplazmie Prokariotów
- jest to synteza białek i substancji odżywczych np. skrobi
- przebiega w rybosomach
12. Termin poliferaza oznacza:
- wzrost komórki
- zaprogramowana śmierć
- cykl życiowy komórki
- metabolizm
13. RNA
- kwas rybonukleinowy
- jest zbudowany z rybonukleotydów
- jest zbudowany z cukru deoksyrybozy
- jest zbudowany z 4 zasad: cytozyny, tyminy, adeniny i guaniny
- tworzy podwójną helisę
- jest jednoniciowy
- przenosi informację genetyczną z jądra komórkowego do rybosomów
- w komórce Eukariota buduje chromosomy
14. Termin translacja oznacza:
- syntezę nowych nici DNA z użyciem nici oryginalnych jako matryc
- syntezę matrycowego DNA (mRNA) z użyciem oryginalnych nici jako matryc
- syntezę polipeptydów i białek w rybosomach z udziałem RNA
- sekwencję zasad DNA, która koduje pojedynczy łańcuch polipeptydowy lub cząsteczkę DNA
15.Pomiędzy aminokwasami w białku występują:
- wiązania peptydowe (amidowe)
- wiązania kowalencyjne
- wiązania hydrofobowe
- wiązania wodorowe
- wiązania jonowe
16. Enzymy:
- są to fragmenty DNA
- białka lub poliproteiny mające zdolność przyspieszania reakcji chemicznych
- katalizują reakcję poprzez obniżenie aktywacji ΔG
- katalizują reakcje chemiczne same nie ulegają zużyciu
Pytania opisowe:
Definicja organizmu transgenicznego
Zastosowanie bakterii w biotechnologii
Omówić zjawiska transportu przez błony komórkowe