Środki parataryfowe
Podatki
Podatki są jednym z najważniejszych instrumentów współczesnego protekcjonizmu handlowego świadczy o tym analiza tak zwanej wartości wwozu towaru. Składa się on z trzech elementów:
1. wydatków eksportera na transport towarów
2.sumy opłaconych ceł
3.sumy podatków pobieranych przy imporcie(często wysokość podatku jest taka sama jak wysokość cła)
Różnica miedzy podatkiem, a cłem
Podatki, podobnie jak cło wpływają na wzrost ceny towaru pochodzącego z zagranicy i utrudniają jego import, ale nie podlegają ustaleniom wynikającym z umów międzynarodowych. Różnica między podatkiem importowym a cłem polega na tym, że cło pobiera się tylko od towarów pochodzenia zagranicznego w momencie przekraczania granicy celnej, a podatek od towarów zagranicznych oraz krajowych- ma charakter wyrównawczy (ART. III GATT).
Stosowanie podatku w praktyce
Praktyka pokazała, ze szereg państw zachodnich w tym kraje UE stosując podatki w sposób wybiórczy stwarzają poważne przeszkody importowe. Opodatkowanie towarów zagranicznych zaczyna się na granicy i towarzyszy towarowi także na rynku wewnętrznym aż do finalnego konsumenta.
Podatek jako główny instrument polityki handlowej
Zróżnicowany system stawek podatkowych w poszczególnych krajach może hamować wywóz towarów z jednych krajów lub tez nasilać eksport do państw w których podatki importowe są niższe. Ponadto kraje UE dążą do takiego stosowania podatku wyrównawczego aby mógł on być wykorzystywany dla uzyskania ustępstw w stosunkach z krajami trzecimi i Stanami Zjednoczonymi.
Podatki pośrednie
Podatek od wartości dodanej (VAT- Value Addend Tax) należy do podatków pośrednich, który w ramach Unii Europejskiej po 1992 roku został ujednolicony. Obecnie obowiauje jednolity rynek wewnętrzny czyli obszarem bez granic, na którym zapewniony jest swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału
Akcyza- podatek konsumpcyjny pośredni. Objęte tym podatkiem towary nie mogą być dopuszczone do sprzedaży do czasu zaopatrzenia się przez sprzedawcę w odpowiednią markę towarów. Pobiera się je zarówno od towarów produkcji krajowej i od towarów importowanych.
Teoria, a praktyka
W praktyce akcyzę pobiera się od towarów nie produkowanych w kraju. Dodatkowo importer natychmiastowo musi wpłacić całą akcyzę, natomiast producent krajowy może uzyskać odroczenie spłaty. Istnieją także różnice w podstawie naliczania akcyz. Dla towarów miejscowych akcyzę oblicza się wg ceny zbytu produkcji, dla importowanych jest to cena importowa plus cła plus opłaty graniczne.
Akcyza podwyższa cenę towarów importowanych, obniżając tym samym jego konkurencyjność lub wpływa na zmniejszenie przywozu danego artykułu, ograniczając konsumpcję.
Generalnie podatki podwyższają cenę towarów importowanych, obniżają ich konsumpcje krajową i wpływają na zmniejszenie importu. Oprócz tego podatki zwiększając cenę towarów importowanych prowadzą do ogólnego wzrostu cen krajowych, w tym również towarów wytworzonych przez miejscowych producentów, co przyczynia się do wzrostu i zysku.
Zmienne opłaty wyrównawcze
Pobierane są przy imporcie towarów i bezpośrednio wpływają na jego cenę, ale ich stawka jest zmienna; uzależniona jest od wzajemnego stosunku cen wewnętrznych do cen światowych. Zmienne opłaty wyrównawcze utrzymują na stałym poziome ceny wewnętrzne. Ich wysokość zwiększa się gdy ceny światowe obniżają się i zmniejsza w przypadku wzrostu cen światowych. Wysokość tych opłat corocznie może ulegać zmianie. Praktycznie mogą one całkowicie izolować ruch cen na tym lub innym rynku od zmian cen światowych, mogą istotnie przyczyniać się do wzrostu konkurencji towarów wytworzonych przez produkcje krajową i mogą zamykać drogę dla towarów z importu.
Zmienne opłaty wyrównawcze SA ważnym elementem polityki rolnej UE. Przyczyniają się do ochrony producentów rolnych UE, do wzrostu cen na artykuły rolne na Rynach krajów UE i wzrostu zysków farmerów. Wspólnej polityce rolnej przyświecają trzy główne cele:
izolacja runku UE od rynku światowego przy swobodnym przemieszczaniu się towarów w ramach unii
utrzymywanie cen na artykuły rolne w UE na poziomie wyższym niż ceny światowe
tworzenie warunków finansowych dla subsydiowania eksportu towarów rolno- spożywczych z krajów Unii na rynki innych państw
ŚRODKI POZATARYFOWE
Definicje i klasyfikacje środków pozataryfowych
Od 1993 roku czyli wejścia w życie Jednolitego Aktu Europejskiego Unia Europejska jest obszarem bez granic na którym zapewniony jest swobodny przepływ osób, kapitału i towarów. Środki pozataryfowe utrzymane jednak zostały w stosunku do krajów trzecich, nie będących członkami i nie mających zawartych z Unią porozumień o stowarzyszeniu czy tez o handlu preferencyjnym. Precyzyjne przedstawienie definicji, klasyfikacji środków pozataryfowych stwarza dosyć duże problemy, gdyż w literaturze można znaleźć ich co najmniej kilka.
R.E.Baldwin: twierdzi, że polityka pozataryfowa zniekształca handel, obejmuje te wszystkie środki, które powodują taką alokację dóbr podlegających wymianie międzynarodowej, tak że ograniczeniu ulega potencjalny dochód międzynarodowy
I.Walter uważa, że bariery pozataryfowe w handlu międzynarodowym obejmują rodzaje polityk i działań tych rządów i podmiotów prywatnych, które powodują zniekształcenie wolumenu struktury towarowej i kierunkowej handlu dobrami i usługami.
UNCTAD(Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju)definiuje środki pozataryfowe jako wszystkie rodzaje regulacji, działań procedur i środków przedsięwziętych przez rządy, które w efekcie mogą wywierać ograniczający wpływ na handel międzynarodowy, są one zarazem barierami w handlu międzynarodowy
Definicja Ławniczaka: bariery pozataryfowe to dyskryminacyjnie stosowane narzędzia i posunięcia polityki rządów, instytucji publicznych oraz przedsiębiorstw prywatnych, które ograniczają lub zniekształcają rozmiary, strukturę towarową i kierunki międzynarodowej wymiany towarów i usług.
Sądzę, że najbardziej przystępna jest definicja środków taryfowych, która mówi, że są to wszystkie stosowane narzędzia oprócz ceł oraz podejmowane działanie instytucji państwowych i prywatnych w interesie określonych gałęzi produkcji, które mogą zniekształcać lub ograniczać rozwój różnych aspektów handlu międzynarodowego w skali światowej; przy czy najbardziej znanymi w praktyce handlu międzynarodowego środkami pozataryfowymi są:
1. Środki finansowe takie jak:
Subsydia i ulgi finansowe
Depozyty importowe
Licencje automatyczne
Mechanizm kursów walutowych
2. Środki ilościowe takie jak:
Nieautomatyczne licencje importowe
Kontyngenty
Porozumienia ograniczające eksport towarów
3. Środki techniczne
Standardy krajowe i międzynarodowe
Systemy pomiaru i kontroli jakości towarów
Środki ochrony środowiska naturalnego
Normy sanitarno- higieniczne
Opakowanie i oznakowanie towarów
Dokumentacja towarowa i Jednolity Dokument Administracyjny(SAD)
Klasyfikacja środki pozataryfowe wg UNCTAD:
I środki bezposrednio oddziałujące na handel-stosowane w celu ochrony krajowych dostawców(A)śr.oddziałujące na import 1 ilościowe (embargo) 2 działania poprzez koszty i ceny (depozyty improtwe) (B) środ. oddział. na export 1 ilościowe (handel państwowy) 2 działania porzez koszty i ceny (subsydia dla exportu)
II Środki bezpośrednio dyskryminujące: 1 ilościowe (restrykcje dotyczące środków łączności) 2 działania poprzez koszty i ceny (przepisy dotyczące opakowań i etykiet)
III Środki ogólnogospodarcze nie wpływające bezpośrednio na handel: np. polityka państwa stymulująca rozwój regiony lub struktury