SIEĆ WEWNĘTRZNA WODOCIĄGOWA- zaczyna się za wodomierzem od zaworu domowego gł. ze spustem; składa się ona z rur rozdzielczych poziomych rozprowadzających wodę do poszczególnych pionów, które doprowadzają wodę na kondygnacje, tam rury rozdzielcze poziome rozprowadzają wodę do poszczególnych punktów czerpalnych; ROZDZIAŁY-sieć wod. wew. Może być zaopatrywana w wodę z 1.sieci poziomej dolnej lub górnej albo 2. z sieci pierścieniowej. *ROZDZIAŁ DOLNY- stos. prawie zawsze w sieciach jednostrefowych i urządzeniach hydroforowych; zapewnia dobre odpowietrzenie sieci; przepływ wody odbywa się od dołu ku górze w str najwyżej położonych zaworów czerpalnych; fi przewodów maleje zgodnie z kierunkiem przepływu wody; stos w bezpośrednim zaopatrzeniu w wodę sieci miejskiej, gdy ta wspomagana jest hydroforem. *ROZDZIAŁ GÓRNY- w sieciach wielostrefowych z urządzeniami zbiornikowymi górnymi otwartymi; w sieciach jednostrefowych, w których należy zapewnić możliwie stałe ciśnienie; ruch wody z góry do dołu-w tym kierunku zmieniamy fi. * SIEĆ PIERŚCIENIOWA- najbardziej korzystna; rozdział górny i dolny; pożądana przy wodociągowych sieciach ppoż. i wielostrefowych. SYSTEMY KANALIZACYJNE- ich zadaniem jest odprowadzanie różnych ścieków z terenów zurbanizowanych; systemy te możemy podzielić na : zupełne(odprowadzające wszystkie odpady płynne i stałe) i niezupełne(płynne) ; 1)k. Ogólnospławna- w 1 kanale ulicznym prowadzimy ścieki przem., byt-gosp., sanit., wody opadowe; *pełna (odprowadza scieki sanit. i wody opadowe do oczyszczalni ścieków; kanały o dużych fi) *niepełna (stos. co jakiś czas na sieciach tzw. przelewy burzowe-obiekty odciążające) 2) k. Rozdzielcza- złożona z 2 równolegle pracujących sieci: k.sanit. i k.deszcz. ; 3)k. Półrozdzielcza - stanowi fazę przejściową miedzy poprzednimi systemami; dwa równolegle działające kanały; jednym płyną wszystkie ścieki, a po jego przepełnieniu nadmiar wód za pośrednictwem separatorów przejmuje siec odciążająca. ELEMENTY SKŁADOWE SYSTEMU KANALIZ -rys; *rodzaj mat.: dla kan. Ciśnieniowej -rury wytrzymujące duże ciśnienie; dla kan. grawitacyjnej- rury fi 0.2/0.6 m kamionkowe, bet, żelbet, tw.szt,; *przekroje: kołowy-dla stałych przepływów ; jajowy- dla k. Ogólnospławnej, dobrze pracuje przy zmiennych obc. ; dopiero dla wód opadowych kanał się wypełnia; gruszkowy- dla k. Deszcz.; mogą szybko odprowadzać duże ilości wody; prostokątny- przepusty WPUSTY ULICZNE- kraty uliczne ściekowe; projektowane przy krawężniku w odl. 50 m od siebie; STUDZENKI SPADOWE- służą do sprowadzania ścieków z kanału wyżej położonego do niższego; studzienki kaskadowe- przy małych fi; komory spadowe- przy znacznych przepływach lub dużych spadkach; STUDZIENKI KANALIZACYJNE- rewizje; stanowią podstawowe uzbrojenie sieci kanaliz.; wyk. Z kręgów bet. , żelbet.; 1)z płytą: stos. na płytkich kanałach gł. do 3 m ;gdy fi=1.0m to gł. 1.5m , gdy fi=1,2m to gł. >1.5m; 2)z kręgiem przejściowym, gł. 3-6m; 3)z kominem złazowym gł. >6m; SYFONY KANALIZACYJNE-element sieci grawitacyjnej; służą do odprowadzania ścieków syfonem; ruch odbywa się za pomocą różnicy poziomów wlotu i wylotu; PRZEPOMPOWNIE- służą do przetłoczenia ścieków do wyżej położonego kolektora; transportują ścieki z jednego systemu do drugiego; wyk. na oczyszczalniach ścieków lub też czasami na kanaliz. deszcz.; są to studnie opuszczane lub wykonywane w wykopie;

OCZYSZCZALNIE- są 3 rodzaje procesów oczyszczania : 1)mech. -usuwanie cząstek stałych(kraty, sita, osadniki) 2)chemiczne- dodawanie zw. Przyspieszających osadzanie, redukujących bakterie, zobojętniające określone zw. chem. ; 3)biologiczne- aktywność mikroorganizmów: w glebie(przez urządzenia chłonne) dla małych obiektów; w środowisku sztucznym ( złoża biologiczne, osad czynny, fermentacja); dezynfekcja- chlorowanie URZĄDZENIA ZBIORNIKOWE- są stos. zawsze tam gdzie występuje konieczność strefowego zaopatrywania w wodę. Mogą być otwarte(górne) lub zamknięte ciśnieniowe. ZBIORNIKI OTWARTE-umieszczane w najwyższej części bud. Tak wysoko aby najbliżej położony punkt czerpalny był zaopatrywany w wodę pod niezbędnym ciśnieniem wylotowym; zw. wody jest pod ciśnieniem atmosferycznym a ruch odbywa się grawitacyjnie; zbiorniki powinny mieć taką pojemność aby podłączone do nich punkty czerpalne miały zapewnioną dostawę wody w okresie max. poboru wody; pojemność zależy od ilości punktów czerpalnych oraz od sposobu napełniania go wodą; zbiornik zaopatrzony jest w : przewód przelewowy zabezpieczający przed przepełnieniem oraz przewód spustowy z zaworem przelewowym umożliwiający opróżnienie zbiornika, i wodowskaz pływakowy lub ciśnieniowy, i odpowietrznik

ZBIORNIKI ZAMKNIETE hydroforowe- usytuowane w podziemiach bud w połączeniu z zespołem pomp i silników el. tworzą urządzenia hydroforowe (ze zbiornikiem ciśnieniowym); zbiorniki wypełnione są wodą i powietrzem; działają na zasadzie ciśnienia wytwarzanego wewnątrz zbiornika przez wtłoczoną do niego wodę i sprężone powietrze; spr. powietrze utrzymuje w zbiorniku ciśnienie wystarczające do doprowadzenia wody do najwyżej położonego punktu czerpalnego

DZIAŁANIE URZĄDZENIA HYDROFOROWEGO- pompy tłoczą wodę z wyrównawczego zbiornika dolnego, studni lub sieci miejskiej do zbiornika ciśnieniowego sprężając znajdującego się w nim powietrze tak długo aż ciśnienie wzrośnie do ciśnienia max. ustalonego dla danego zbiornika; wyłącznik ciśnieniowy wyłącza dopływ energię el. i zatrzymuje silnik pompy, a woda znajdująca się pod ciśnieniem sprężonego powietrza może być pobierana do momentu aż ciśnienie spadnie do min. wartości, kiedy najbardziej niekorzystnie położony punkt będzie zaopatrywany w wodę (pompa włącza się ponownie); podczas pracy hydroforu część powietrza znajdującego się w zbiorniku rozpuszcza się w wodzie wskutek czego zmniejsza się ilość wody w zbiorniku. Aby uniemożliwić duże pobieranie wody w jedn.czasu stawia się pomiędzy przewod. ulicz. a pompami hydroforowymi wyrównawczy zbiornik pośredni (dolny) bo inaczej ciśnienie w sieci ulicznej spadnie poniżej wartości minimalnej. ZBIORNIK DOLNY - stalowy, gromadzi zapas wody; gdy jest wypełniony zamyka zawór ale małe ilości wody nadal dopływają z sieci ulicznej, z niego pompa pobiera wodę. Stanowi ograniczenie poboru dużej ilości wody w jednostce czasu. Urządzenie hydroforowe posiada manometr. Na kolektorze tłocznym montowane są niewielkie zbiorniki ciśnieniowe (~35 l)

WEWNĘTRZNE WODOCIĄDI STREFOWE- strefowanie stos. gdy : ciśnienie w sieci miejskiej zawsze lub w pewnych okresach jest niewystarczające, wskutek czego najwyższe kondygnacje muszą być zaopatrywane w wodę dodatkowo (dwustrefowe); gdy z powodu znacznej wysokości bud. zaopatrzenie jednostrefowe wywołałoby zbyt duże ciśnienie w sieci wewnętrznej (wielostrefowe).

PRÓBA SZCZELNOŚCI - Napełniamy instalację wodą jednocześnie odpowietrzając ją przez najwyższy punkt. Następnie podwyższamy ciśnienie wody do wymaganego (0,2 MPa więcej niż ciśnienie statyczne w przykanaliku miejskiej sieci wodociągowej.) Wyniki są pozytywne, jeżeli ciśnienie w instalacji nie opadnie więcej 5% w ciągu 20 min. i nie wystąpią przecieki. Potem całą instalację płuczemy i chlorujemy przez 24h. Do odbioru końcowego potrzebne jest zaświadczenie SANEPIDU o jakości wody.

1 OGRZEWANIE CENTRALNE to takie ogrzewanie gdzie ciepło niezbędne do ogrzewania pom. Wytwarza się w jednym centralnym żródle ciepła najczęściej w kotłowni a następnie jest przekazywane przewodami za pośrednictwem czynnika grzejnego (woda para wodna) do pom ogrzewanych. Takie o.c. może ogrzewać grupę bud , miasta. W zal od stos czynnika grzejnego są 3 podstawowe rodzaje ogrzań centr: oc wodne-czynnik grzejny to woda, krąży w przewodach od żródła ciepła (kotła) do urządzeń grzewczych (grzejników).Oddaje część swojego ciepła i wraca do kotła. Pierwsza grupa przewodów to przewody zasilające(piony i poziomy), druga - przewody powrotne. Zależnie od przyczyn powodujących ruch wody : 1) ogrz. wodne grawit. W bud z własną kotłownią. Woda wracająca jest zimniejsza i cięższa i to ona wypiera z kotła wodę gorącą. Na tym obiegu suma strat przepływu wody musi być mniejsza od ciśnienia czynnego. W przeciwnym razie stos o. pompowe 2)ogrz.wodne pompowe. W zal od temp i ciśnienia wody 1) ogrz. niskoprężne -max temp wody zasilającej 115*C, min ciśnienie 0.7 barów 2) ogrz. wysokoprężne-max. temp w. zasilającej 100*C

2. O. PAROWE - w ogrzewaniu parowym oddawanie ciepła przez parę wodną następuje przez skraplanie w urządzeniu grzewczym. Mogą one wracać grawitacyjnie do kotła parowego lub do zbiornika kondensatu(tu pompa przetłacza skropliny do kotła).

3. OGRZ. POWIETRZNE- ogrzewa się bezpośrednio w nagrzewnicach ogrzewanych wodą lub parą. Gdy rucg ciepłego powietrza w pom wywołany jest jego nat. siłą unoszenia to ogrzewanie nazywamy grawitacyjnym. Stos. w bud jednorodzinnych, w dużych bud trzeba stos wentylatory.

INST GAZOWE I SIECI GAZOWE ; przyłącze gazowe do bud powinno być ze spadkiem min 4promili do przewodów ulicznych; gł. posadowienia: dla gazu ziemnego poniżej 0.6m; gazomierz-na klatkach schodowych(ost. kondygn. musi być odpowietrzana), montowany na wys 1.6, 1.8m nad posadzką.; umieszczany w skrzynce z wentylacją; nie można umieszczać w skrzynce z licznikiem elektrycznym;

ODBIÓR I PRÓBA SZCZELNOŚCI- przed próbą oczyszczamy inst gaz. z rdzy i innych zanieczyszczeń przez przepowietrzenie sprężonym powietrzem. Próbę wykonujemy przed pomalowaniem i zamontowaniu gazomierza. Nieszczelności połączeń powodujące spadek ciśnienia próbnego można wykryć poprzez powlekanie połączeń wodą mydlaną- w razie nieszczelności pojawią się pęcherzyki powietrza lub za pomocą urządzeń analizujących skład chemiczny powietrza. W czasie próby ciśnienie sprężonego pow w przewodach gazowych wynosi 50Mpa. Próbę uważa się za udaną jeżeli w ciągu 30 min. manometr rtęciowy nie wykaże spadku ciśnienia. Montuje się gazomierz, napełnia inst gazem i przekazuje inst administracji budynku.

SYSTEMY ZAOPATRZENIA W WODĘ- elementy: ujęcie wody, stacja uzdatniania, pompownia- tłoczy wodę przewodami tranzytowymi do miasta, siec przewodów magistralnych, sieć rozdzielcza, przyłącza, odbiorca. ZBIORNIK-magazynuje wodę w razie zwiększonego poboru. Nocą ujecie ma większą wydajność niż potrzebny pobór.

UJĘCIA WODY: 1) woda gruntowa- ma stałe właściwości fiz-chem, znaczną zawartość zw. min., najbezpieczniejsza z punktu widzenia bakteriologicznego. 2) woda powierzchniowa- bardziej zanieczyszczona, zmienność wł. fiz-chem.; ujęcia wody powierzchniowej: zbiorniki nat. i szt.(rzeki, jeziora, strumienie, morza...); lokalizacja ujęcia: w nurcie rzeki, tam gdzie jest największa V przepływu. 3) ujęcia wód podziemnych- poziome(sztolnie- służą do ujmowania wody z większych głębokości w gruntach skalistych, dreny -ciągi drenarskie, gdy woda zalega płytko do 8m); pionowe- studnie

UZDATNIANIE WODY- polega na doprowadzeniu jakości wody do znormalizowanej; procesy mech.: cedzenie, osadzanie, redukcja soli min i odżelazianie wód podziemnych, filtracja przez złoże filtracyjne wód powierzchniowych; procesem końcowym jest dezynfekcja(chlorowanie, ozonowanie, fluorowanie)

POMPOWNIE-służą do utrzymywania ciśnienia wody; pompy pobierają wodę tłoczą ją na stacje uzdatniania. Następnie woda płynie do zbiorników, gdzie jest gromadzona i pompownia tłoczy wodę do odbiornika.

ZBIORNIKI- magazynują wodę w celu: 1)wyrównania sezonowych wahań wydajności żródła zaopatrzenia przez zbiornik retencyjny; 2)wyrównania wahań w poborze wody w ciągu doby- zb. wyrównawczy ; 3) zb. początkowy, pośredni i końcowy; 4)przepływowy i bocznikowy; 5) terenowe i wieżowe

---