26 Część 1. Podstawy finansów

szczególnie dla spółek pragnących się dynamicznie rozwijać i osiągających

zyski.

Rynek pozagiełdowy to mniej sformalizowany rynek wtórny, działający poza giełdą- będące w obiegu elektronicznym papiery wartościowe, obra­cane na rynku alternatywnym w stosunku do giełdy, tzw. OTC: Over-the-Counter market*. Na wysoce rozwiniętych rynkach finansowych obrót poza­giełdowy, mniej kosztowny i mniej sformalizowany, zorganizowany zwykle jako inicjatywa biur maklerskich, jest ważnym segmentem rynku kapitało­wego. Jest uzupełnieniem giełdy - miejscem, gdzie małe i średnie spółki mogą szukać alternatywnego do kredytu bankowego źródła zasilenia w kapitał. Wejście na rynek pozagiełdowy jest łatwiejsze, a koszt obrotu na nim znacznie niższy. Rynek ten nie ma na ogół fizycznej lokalizacji, gdyż obrót realizowany jest elektronicznie. Największy rynek pozagiełdowy to amerykański NASDAQ. W Polsce przykładem jest regulowany rynek wtór­ny CeTO.

Transakcje giełdowe zawierane są za pośrednictwem biur maklerskich. Pośrednicy działający na rynku kapitałowym to:

• makler (broker) — pracownik biura maklerskiego, przekazuje zlecenia
  na giełdę w imieniu i na rachunek klienta w zamian za prowizję;

• dealer - pośrednik na rynku kapitałowym (osoba lub instytucja) dzia­
  łający zazwyczaj we własnym imieniu i na własny rachunek (lub domu ma­
  klerskiego). Dealerzy zajmują się arbitrażem lub spekulacją;

• specjaliści - zawierają transakcje na giełdzie z jej uczestnikami we wła­
  snym imieniu i na własny rachunek, zapewniając płynność obrotu określo­
  nym walorem. Na rynku kierowanym zleceniami ustalają kurs tak, by za­
  pewnić największy obrót swoim walorem. W systemie notowań ciągłych -
  na rynku kierowanym ceną (np. rynkach pozagiełdowych) specjaliści okre­
  ślani są jako markęt-makers (animatorzy rynku) i zobowiązani są do ciągłe­
  go podawania kursu zakupu i sprzedaży obracanych przez siebie akcji, tak
  aby zapewnić płynność obrotu poszczególnymi walorami.

Największe giełdy światowe to nowojorska NYSĘ (New York Stock Ex-change), London Stock Exchange, stowarzyszenie giełd europejskich Euro-next, Deutsche Bórse i Tokyo Stock Exchange. Duże znaczenie dla analizy trendów na tynku kapitałowym ma też amerykański rynek pozagiełdowy NASDAQ, uznawany za miernik tendencji w sektorze nowych technologii. W Polsce podstawową instytucją rynku wtórnego jest Warszawska Giełda Papierów Wartościowych (WGPW).

³ Określenie OTC używane jest też w innym kontekście -jako metoda prowadzenia han­dlu przez maklerów, z pominięciem parkietu giełdowego.