Wskaźnikami fizycznymi wody są: mętność, barwa, pH, zapach.
Mętność wód naturalnych uwarunkowana jest obecnością różnych nierozpuszczalnych związków pochodzenia mineralnego i organicznego. Mogą ją powodować: glina, iły, wytrącające się związki glinu, manganu, żelaza, kwasy humusowe, plankton, wyższe organizmy.
Barwę wody może powodować wiele substancji organicznych i nieorganicznych oraz organizmy: plankton, roślinność, związki koloidalne, związki humusowe, jony metali - głównie żelaza i manganu, zanieczyszczenia wprowadzane ze ściekami przemysłowymi.
Skala pH to ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych.
- jeżeli [H+]=[OH-] to odczyn jest obojętny (pH = 7 )
- jeżeli [H+]>[OH-], to odczyn jest kwaśny (pH < 7)
- jeżeli [H+]<[OH-], to odczyn jest zasadowy (pH > 7).
Zapach wody powodują różne związki, najczęściej pochodzenia organicznego i gazy rozpuszczone w wodzie. W wodach zeutrofizowanych zapach wody jest skutkiem zakwitu glonów. Mogą go również powodować produkty mineralizacji osadów dennych i innych procesów biochemicznych oraz wprowadzone do wody zanieczyszczenia charakteryzujące się zapachem specyficznym.
Przebieg i wyniki ćwiczeń:
Mętność
Cylinder szklany napełniamy badaną wodą i odstawiamy na kilka minut do czasu wydzielenia się pęcherzyków powietrza. Porównujemy badaną próbkę z przygotowanymi uprzednio wzorcami. Porównanie przeprowadzamy na tle światła, trzymając badaną próbkę i wzorzec na wysokości oczu. Jeżeli mętność badanej próbki jest większa od wzorca o najwyższej mętności, należy ją rozcieńczyć i oznaczenie powtórzyć. Do rozcieńczenia używamy wody destylowanej albo dokładnie przesączonej wody badanej. Rozcieńczamy odlewając połowę badanej wody i uzupełniając ubytek wodą destylowaną.
(Wynik badania mętności wody podajemy w mg SiO2/dm3.)
Wynik badania: (z wzorca) 60 mg SiO2/dm3
Barwa
Do cylindra Nesslera wlewamy 100 cm3 badanej klarownej wody. Jeśli woda jest mało klarowna i zawiera zawiesiny, przesączamy wodę przez sączek. Wstawiamy do komparatora i przez porównanie dobieramy ze skali wzorzec odpowiadający barwie badanej próbki. Porównywania dokonujemy patrząc osiowo na słup badanej wody i wzorców nad białym tłem. W przypadku, gdy barwa wody nie mieści się w podstawowej skali, stosujemy kolejne rozcieńczenia, odlewając 50 cm3 i uzupełniając do 100cm3 wodą destylowaną.
(Wynik badania barwy wody podajemy w mg Pt/dm3)
Wynik badania:
mg Pt/dm3
PH
pH-metrem badamy pH próbki wody.
Wynik badania: pH = 7,28
Zapach
Badamy poprzez powąchanie próbki wody i określeniu jej zapachu.
Wynik badania: intensywny zapach siarkowodoru
Wnioski:
Dopuszczalna mętność wody do picia wynosi 5 mg/dm3. Dla śródlądowych wód powierzchniowych dopuszczalne stężenie cząstek zawiesin wynosi: w klasie I - 20 mg/dm3, w klasie II - 30 mg/dm3, a w III - 50 mg/dm3.
Próbka wody nie mieści się w żadnej z klas - powyżej klasy III (wynik doświadczenia 60 mg SiO2/dm3). Jest bardziej mętna niż dopuszczalne wartości .
W Polsce barwa wody do picia nie może przekraczać 15 mg Pt/dm3
Próbka wody nie jest zdatna do picia (wynik doświadczenia 100 mg Pt/dm3).
Próbka ta może pochodzić z terenów bagiennych, torfowiskowych.
Dopuszczalne wartości pH wynoszą w wodzie do picia 6,5-8,5, w wodach powierzchniowych klasy I: 6,5-8,0, klasy II: 6,5-9,0 i klasy III: 6,0-9,0.
Próbka wody mieści się w klasie I (wynik doświadczenia pH = 7,28). Przy tym pH jest zdatna do picia, lecz zdatność do picia wyklucza barwa wody.