Obrzędy kominkowe
Kominek jest jedną z częściej stosowanych form pracy harcerskiej w szczepie im. Romualda Traugutta. Odbywa się zawsze przy świecy - symbolu przyjaźni i miłości. Na kominku może zostać wyznaczona przez prowadzącego osoba do pełnienia funkcji strażnika ognia. Jeżeli tak się stanie uhonorowany harcerz bądź harcerka stoi na baczność podczas śpiewania wszystkich pieśni obrzędowych, salutując w trakcie „Płonie ognisko”. To trzy pierwsze zwrotki tej pieśni ( napisanej przez dh. Jerzego Brauna - drużynowego 3 Tarnowskiej Drużyny Harcerzy im. Michała Wołodyjowskiego ) rozpoczynają każdy kominek. Zaraz po nich śpiewane są - od 1975 roku - „Wertepy” autorstwa Janusza Boissé oraz Ryszarda Kowskiego. Jest to pieśń opowiadająca o tym jak pięknie jest w górach. Przypomina wszystkim członkom szczepu jak dobrze się czują, gdy są gdzieś daleko od zgiełku miasta; na szczycie góry lub na szlaku.
Drużyny wodne mają również `swoją' pieśń obrzędową, która jest śpiewana jako trzecia. „Ostróda” przywieziona została przez szczepowego około roku 1975 z obozu w Szymonowie na Mazurach. Przyjęło się, że ta pieśń jest śpiewana, gdy przy świecy jest chociaż jeden harcerz z drużyny wodnej ( choć nie jest powiedziane, że jeżeli by go nie było, to nie można jej zaśpiewać).
Kolejną pieśnią obrzędową jest „Świeca”. Tekst tej pieśni napisał dh Janusz Boissé, a po dopisaniu przez dh Pawła Arkuszyńskiego - byłego drużynowego 47 ŁWDH - muzyki została ona nazwana pieśnią przyjaźni. Z tego powodu śpiewa się ją tylko wtedy, gdy uzna się, że na kominku znajdują się sami przyjaciele. Na znak tego, iż rzeczywiście wszyscy jesteśmy przyjaciółmi podczas jej śpiewania trzymamy się za ręce, a przy słowach „tylko ręki mocniejsze ściśnięcie” przekazujemy „iskierkę przyjaźni”, czyli ściskamy rękę osób siedzących najbliżej nas. „Świeca” nie musi być śpiewana na początku kominka.
Kolejnym elementem kominka obrzędowego jest gawęda. W trakcie jej trwania powinna panować cisza. Nikomu nie wolno przeszkadzać w mówieniu, lub też śpiewaniu. Jeżeli ktoś chce zabrać głos musi wyciągnąć rękę w stronę ognia i poczekać, aż prowadzący mu na to pozwoli.
Prowadzący wbija czasami w świecę obok płomienia zapałkę. Zwyczaj ten ma podwójne znaczenie. Po pierwsze robi się to na znak pamięci o tych, którzy nie mogli na kominek przybyć, a chcielibyśmy, żeby z nami byli. Po drugie jest to zwyczaj zapożyczony od alpinistów ( jeżeli jesteśmy w górach i wbita zapałka nagle zapali się od płomienia jest to znak, że następnego dnia nie należy wychodzić w góry ).
W czasie kominka wśród siedzących wokół świecy ludzi wytwarza się pewnego rodzaju więź. Na znak poczucia tej więzi osoby wychodzące na chwilę zostawiają przy świecy jakiś przedmiot - wartościowy dla danej osoby - Symbolizuje to chęć powrotu.
Kiedy prowadzący chce skończyć kominek zaczyna śpiewać jedną z najstarszych pieśni obrzędowych szczepu, bo śpiewana od 1971 roku - „Płomienie”. (Dość często śpiewana jest przed „Płomieniami” piosenka „Dogasa ognisko”). Równocześnie wiąże wokół świecy krąg z wszystkich rodzajów chust harcerskich jakie „znajdują się” na kominku oraz kładzie przy świecy wszystkie rodzaje harcerskich nakryć głowy. Po „Płomieniach” śpiewana jest ostatnia zwrotka „Płonie ognisko”, a przy słowach „wstaje wiara” wszyscy obecni wstają.
Ostatnim elementem każdego kominka jest krąg. Symbolizuje on jedność harcerzy oraz doskonałość do której dąży ZHP i do której powinien dążyć każdy z harcerzy. Przerwa w kręgu - otwierana zawsze na płomień ( i - jeżeli kominek odbywa się w harcówce - na kominek z pochodniami ) - symbolizuje, iż w ZHP zawsze znajdzie miejsce dla nowych członków. W kręgu śpiewana jest „Modlitwa harcerska” ( autorstwa Stanisława Bugajskiego ), „Idzie noc” - od około 1975 roku - ( na początku jej trzeciej zwrotki strażnik ognia lub osoba upoważniona przez prowadzącego gasi płomień świecy - melodia „Idzie noc” oparta jest na melodii „Ciszy” pieśni pożegnalnej granej na trąbce). Po pieśni prowadzący mówi głośno „Czuwaj”, na co krąg odpowiada mu tym samym, po czym następuje przekazanie „iskierki przyjaźni”, czyli uściśnięcie rąk które trzymamy.
W kręgu kominkowym dopuszczalne jest również śpiewanie „Roty” jeżeli kominek miał treść patriotyczno - historyczną lub „Bratniego słowa” np. - jeżeli na kominku znajduje się gość spoza szczepu - na znak więzi z ZHP.
Materiał edukacyjny rozdawany bezpłatnie w ramach szkolenia.