Tlenoterapia hiperbaryczna w leczeniu trudno gojących się ran
Skuteczność kliniczna i współczynnik kosztów i skuteczności tlenoterapii hiperbarycznej w leczeniu trudno gojących się ran - przegląd systematyczny
Omówienie artykułu: Hyperbaric oxygen therapy for difficult wound healing: systematic review of clinical effectiveness and cost-effectiveness
R. Boudreau i wsp.
Ottawa: Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health, 2010
Data utworzenia: 09.10.2011
Ostatnia modyfikacja: 10.10.2011
Opublikowano w Medycyna Praktyczna Chirurgia 2011/04 http://www.mp.pl/artykuly/?aid=60952
Opracowali: dr med. Andrzej Komorowski, dr med. Jan Brożek
Skróty: HTA - Health Technology Assessment (przeglądy systematyczne oceniające więcej czynników niż tylko efekt kliniczny badania)
Pytania kliniczne: Czy stosowanie tlenoterapii hiperbarycznej poprawia wyniki leczenia owrzodzeń w przebiegu cukrzycy, odleżyn niezwiązanych z cukrzycą, późnych owrzodzeń po leczeniu napromienianiem, ran oparzeniowych, wgajania się płatów i przeszczepów skórnych oraz rewaskularyzacji przeszczepów? Jaki jest współczynnik kosztów i skuteczności tlenoterapii hiperbarycznej owrzodzeń w przebiegu cukrzycy, odleżyn niezwiązanych z cukrzycą, późnych owrzodzeń po leczeniu napromienianiem, ran oparzeniowych, płatów i przeszczepów skórnych oraz w przypadku rewaskularyzacji przeszczepów?
Metody: przegląd systematyczny RCT
Dobór badań: Przeszukano bazy danych: Medline, Medline In-Process&Other Non Indexed Citations, Embase, Pubmed, The Cochrane Library za okres do stycznia 2005 do lutego 2010. Do badania kwalifikowano zarówno publikacje wtórne (HTA, przeglądy systematyczne) jak i badania pierwotne z randomizacją. Aby dane badanie zostało zakwalifikowane musiało zawierać ocenę skuteczności klinicznej lub częściową albo całkowitą ocenę ekonomiczną skuteczności tlenoterapii hiperbarycznej w leczeniu owrzodzeń stóp cukrzycowych, odleżyn niezwiązanych z cukrzycą, późnych owrzodzeń po leczeniu napromienianiem, ran oparzeniowych, wgajania płatów i przeszczepów skórnych lub stosowania do poprawy rewaskularyzacji przeszczepów.
Interwencja: Chorzy byli losowo przydzielani do grup:
leczonych tlenoterapią hiperbaryczną
nieleczonych tlenoterapią hiperbaryczną
Wszyscy chorzy jednocześnie otrzymywali leczenie konwencjonalne.
Wyniki: Analizą objęto 13 badań (7 opracowań HTA, 5 przeglądów systematycznych, jedno RCT) opublikowanych w latach 2007-2008. Analizą objęto opracowania HTA, przeglądy systematyczne z metaanalizą lub bez, badania z randomizacją oraz analizy ekonomiczne opublikowane w języku angielskim, oceniające efekt kliniczny oraz ekonomiczny stosowania tlenoterapii hiperbarycznej w leczeniu owrzodzeń w przebiegu cukrzycy, odleżyn niezwiązanych z cukrzycą, późnych owrzodzeń po leczeniu napromienianiem, ran oparzeniowych, wgajania się płatów i przeszczepów skórnych oraz rewaskularyzacji przeszczepów.
W grupach leczonych tlenoterapią hiperbaryczną, w porównaniu z grupami nieleczonymi tlenoterapią hiperbaryczną, stwierdzono (tab.):
szybsze gojenie połączone z korzystnym wskaźnikiem wyników do kosztów leczenia oraz mniejszy odsetek amputacji kończyn wśród chorych na cukrzycę leczonych z powodu owrzodzenia stopy cukrzycowej
lepsze wyniki leczenia połączone z korzystnym wskaźnikiem wyników do kosztów leczenia u chorych leczonych z powodu martwicy kości i tkanek miękkich oraz zapalenia błony śluzowej odbytnicy po leczeniu napromienianiem
Wnioski: Tlenoterapia hiperbaryczna uzupełniająca leczenie konwencjonalne pozwala na osiągnięcie lepszych wyników przy zachowaniu korzystnego współczynnika kosztów do efektów uzyskanych u chorych na cukrzycę leczonych z powodu owrzodzenia w przebiegu stopy cukrzycowej oraz zmian popromiennych w kościach i tkankach miękkich, a zwłaszcza w przebiegu popromiennego zapalenia odbytnicy.
Tabela. Tlenoterapia hiperbaryczna uzupełniająca leczenie konwencjonalne w porównaniu do leczenia wyłącznie konwencjonalnego w leczeniu owrzodzeń w przebiegu cukrzycy, odleżyn niezwiązanych z cukrzycą, późnych owrzodzeń po leczeniu napromienianiem, ran oparzeniowych, wgajania się płatów i przeszczepów skórnych oraz rewaskularyzacji przeszczepów
Badana populacja (oceniane wskazania)
Lata publikacji badań włączonych do opracowania
martwica popromienna, owrzodzenia cukrzycowe i żylne, oparzenia, wgajanie przeszczepów
poprawa po 3 miesiącach leczenia w popromiennym zapaleniu odbytnicy, poprawa gojenia i zmniejszenie odsetka amputacji w owrzodzeniach żylnych i cukrzycowych
niepotwierdzona skuteczność w leczeniu ran oparzeniowych oraz we wgajaniu przeszczepów
trudno gojące się rany, martwica popromienna, wgajanie przeszczepów tkanek miękkich i skóry, oparzenia
poprawa wgajania przeszczepów, poprawa gojenia martwicy popromiennej, zmniejszenie odsetka dużych (ale nie małych) amputacji w owrzodzeniach żylnych i cukrzycowych, zmniejszenie rozmiarów owrzodzeń żylnych
niepotwierdzona skuteczność w leczeniu ran oparzeniowych
oparzenia, owrzodzenia cukrzycowe, popromienna martwica kości, popromienna martwica tkanek miękkich, inne trudno gojące się rany
zmniejszenie odsetka dużych amputacji w leczeniu owrzodzeń cukrzycowych, poprawa wyników leczenia popromiennego zapalenia odbytnicy
niepotwierdzona skuteczność w leczeniu owrzodzeń nie cukrzycowych, wgajania przeszczepów, leczenia oparzeń
zwiększenie odsetka wygojonych owrzodzeń i zmniejszenie odsetka dużych amputacji
skrócenie czasu wygojenia rany oparzeniowej
kliniczne wskazania do tlenoterapii hiperbarycznej
stosowanie w leczeniu stopy cukrzycowej i popromiennej martwicy kości kontrowersyjne
stosowanie w leczeniu ran oparzeniowych oraz ran i owrzodzeń niecukrzycowych niezalecane
trudno gojące się owrzodzenia cukrzycowe
poprawa gojenia ran, skrócenie pobytu w szpitalu, zmniejszenie odsetka dużych amputacji
chorzy u których prowadzono napromienianie narządów miednicy
chorzy z późnymi owrzodzeniami popromiennymi oraz leczeni napromienianiem o dużym ryzyku martwicy tkanek miękkich
poprawa wyników leczenia popromiennego zapalenia odbytnicy
owrzodzenia stopy cukrzycowej oraz zakażenia
długotrwałe leczenie tlenoterapią hiperbaryczną charakteryzowało się korzystnym współczynnikiem kosztów do wyników leczenia
gojące się przewlekłe owrzodzenia cukrzycowe
zmniejszenie odsetka dużych amputacji, zmniejszenie wymiarów owrzodzeń i zwiększenia odsetka owrzodzeń wygojonych
chorzy na nowotwory złośliwe leczeni napromienianiem
brak podstaw do rozszerzania wskazań do stosowania
najsilniejsze dowody na korzystny wpływ w zapobieganiu martwicy popromiennej kości po napromienianiu obszaru głowy i szyi
dorośli chorzy na zakażone owrzodzenia stopy cukrzycowej
zmniejszenie odsetka amputacji
|