Ćwiczenia

21.10.2005 r.

MAKROEKONOMIA

Makroekonomia - tłumaczy jak funkcjonuje gospodarka jako całość, jakie są problemy, jakie cele

Katalog celów makroekonomii - są to te cele które realizują gospodarki narodowe.

1. Wzrost gospodarczy Trzy podstawowe

2. Obniżenie bezrobocia cele występujące

3. Stabilizacja cen i wartości pieniądza w gospodarkach

( ograniczenie inflacji )

4. Równowaga zewnętrzna

( zrównoważony bilans płatniczy, większy import - niż eksport

EXPORT - IMPORT = EXPORT NETTO

sytuacja optymalna czyli równowaga

EXPORT > IMPORT = EXPORT NETTO JET DODATNI ( + )

korzystne dla kraju

IMPORT > EXPORT = EXPORT NETTO UJEMNY ( - )

jak finansować import

W krótkim okresie zwiększenie eksportu kosztem importu dążąc do równowagi

5. Równowaga budżetowa

zrównoważone finanse publiczne, państwo ma wydać tyle ile ma ( długi zaciągnięte dzisiaj , spłacane są w latach następnych

6. dla Polski kiedyś wejście do Unii Europejskiej

gospodarka na wysokim poziomie - ochrona środowiska

7. podniesienie poziomu życia, zwiększenie dobrobytu

Wzrost gospodarczy

Narzędzia makroekonomiczne - to te polityki które można wykorzystać do realizowania celów makroekonomicznych ( państwo korzysta w sposób wywarzony ) ingeruje tam gdzie trzeba

► pilnowanie monopolistów -

monopoliści muszą być w sektorze energetycznym, wodociągowym, kolej

► pomoc socjalna

Dobrobyt narodu jest sumą dobrobytu pojedyńczych podmiotów.

A ludzie kierują się tylko własnym interesem.

Narzędzia realizacji celów makroekonomicznych

1. polityka fiskalna - gromadzenie przez państwo dochodów

2. polityka pieniężna - stopy procentowe ustalane przez Bank Centralny

3. polityka dochodowa - sprowadzają się do tego, że państwo oddziaływuje na poziom dochodów przez ustalanie cen maksymalnych i minimalnych i płac minimalnych i maksymalnych

W 18 państwach UE jest minimalna praca

Niemcy mają - płace taryfowe umowa między związkami a pracodawcą w danej branży - mocna pozycja związków zawodowych

4. polityka wymiany gospodarczej z zagranicą - ograniczona możliwość korzystania z tego instrumentu bo istnieje Unia Europejska ( norma banana

5. kompromisy zawierane pomiędzy poszczególnymi krajami

Agregaty - to wielkości wypadkowe wielkość mikroekonomicznych występują w dwóch postaciach

● Zasób ● Strumień

ta wielkość która została wielkość dymaniczna

zgromadzona w danym to co się zmienia w czasie

przedziale czasu - napływ

( bezrobocie) - odpływ

zyski firmy za dany okres obrachunkowy

Ważne o czym piszemy czy o strumieniu czy o zasobach ( bezrobocie w grudniu zwiększyło się o .... )

Mierzymy w różnych jednostkach

● Jednostki naturalne ● Jednostki wartościowo- pieniężne

- bezrobocie - produkcja

- osoby - agregaty te mogą występować

w ujęciu

► nominalnym ►realnym

nominalne wartości wdł cen stałych

w cenach bieżących eliminuje

z danego momentu inflacyjne zmiany

- okresu cen

I metoda wydatkowa

WYDATKI NA DOBRA I USŁUGI

II Σ metoda produktowa

DOBRA I USŁUGI wydatki inwestycyjne

VAT

akcyza

szczędności podatki pośrednie

CIT

Dysponują gromadzenie

Pracą, stypendia dochodu

ziemią zasiłki, renty z podatków wynagrodzenia nauczycieli

kapitałem zapomogi wojska, urzędników

USŁUGI CZYNNIKÓW PRODUKCJI

PIT DOCHODY Z CZYNNIKÓW PRODUKCJI

III metoda sumowania dochodów

S = I równowaga gospodarcza

Zmniejsza się zasób handlu kapitałowego gdy gospodarstwa nie oszczędzają

Państwo kupuje usługi czynników produkcji

G - wydatki państwa na dobra i usługi

S - oszczędności

I - wydatki inwestycyjne

C - wydatki gospodarstw domowych na konsumpcje

Jeżeli państwo ma wydatki większe niż dochody - emituje obligacje - państwo zużywa pieniądze

Państwo jest winne wysokie oprocentowanie kredytów.

I metoda wydatkowa

II metoda produktowa

III metoda dochodowa

Metoda produktowa

Polega liczeniu wartości produkcji wytworzonych dóbr i usług

Sumowanie dóbr i usług

lub

od tego od czego płacimy VAT dobro używane przez ostatecznego

nowa wartość która powstaje użytkownika cukier u konsumenta

na danym etapie procesu bezpośrednie

produkcyjnego wykorzystywane w procesie

( coś nowego co dany producent produkcji

wytwarza ) cukier w barze

Wartość gotowego sprzedanego produktu jest wyższa od sumy kosztów, bo do tego dochodzi wartość dodana

Przykład

Załóżmy że w gospodarce wytwarzane są tylko 3 dobra

Zboże

Mąka

Chleb

Zboża i mąka są dobrami pośrednimi

A chleb dobrem finalnym

Koszty produkcji zboża z za łożenia wynoszą 0,00 na podstawie danych zawartych w poniższej tabeli określ wysokość PKB wytwarzanego w tej gospodarce

ETAPY PRODUKCJI	WARTOŚĆ SPRZEDAŻY ∑ za jaką sprzedajemy	KOSZTY PRODUKCJI Koszty dóbr i usług pośrednich - wartość przeniesiona	WARTOŚĆ DODANA To o co jest do przodu producent
ZBOŻE dobro pośrednie	125,00	0	125,00
MĄKA dobro pośrednie	260,00	125,00	135,00
CHLEB dobro finalne	340,00	260,00	80,00
RAZEM	725,00	385,00	340,00

wartości dodanej

zawyżone o koszy PKB

Koszty nie są w PKB - musi być co roku wyższy

Metoda sumowania dochodów czynników produkcji

To co otrzymujemy praca, kapitał, ziemia z tytułu uczestnictwa w procesie produkcji

∑ to dochody które pochodzą z procesu produkcji tytułem uczestnictwa

• płace

• zyski

• odsetki

• dywidendy

• czynsz dzierżawny, renta gruntowa

∑ suma wartości dodanej musi być równa sumie dochodów czynników produkcji

wartości dodanej =

dochodów czynników produkcji

WARTOŚĆ DODANA To o co jest do przodu producent

125,00

135,00

80,00

340,00

Nie wolno dodawać w ramach tej metody transferów - bo nie są to pieniądze związane z bieżącą produkcją

• rent

• emerytur

• zapomóg

• stypendiów

Sumowanie wydatków na dobra i usługi finalne

C - wydatki gospodarstw domowych na konsumpcję

I - przedsiębiorstwa na inwestycje

G - wydatki państwa na zakup dóbr i usług

PKB _{w cenach rynkowych} = C + I + G + Exp - Imp

PKB _{w cenach czynników produkcji} = PKB _{w cenach rynkowych} - podatki pośrednie + subsydia

Produkt

Krajowy

brutto

PNB _{w cenach rynkowych} = PKB + - = PNB

Przez obywateli nie ważne gdzie

Produkt

Narodowy

Netto

PNB _{w cenach rynkowych} = PKB _{w cenach rynkowych}+ dochody netto z zagranicy

PNB _{w cenach czynników produkcji} = PKB _{w cenach czynników produkcji} + dochody netto z zagranicy

Dochód narodowy

PNN ( DN) = PNB _{w cenach czynników produkcji} - A

Produkt Amortyzacja

Narodowy

Netto

Co możemy wydać ale pomniejszone o amortyzację

Różnica jest w amortyzacji

PNB to co wytwarzamy nie da się policzyć faktycznych dochodów netto z zagranicy są wyższe niż wykazują statystyki, ( dużo ludzi pracuje na czarno )

Dochód netto z zagranicy jest ujemny ale ludzie pracujący na czarno przywożą zarobione pieniądze i jest tego więcej

DN - to te pieniądze w stosunku do których możemy dokonać podziału, to co podmioty zaoszczędziły, to czym dysponują i wydatkują na dobra i usługi

DN - dochód narodowy

Spożycie Inwestycje

► Indywidualne ► Zbiorowe ● Indywidualne ● Zbiorowe

- to co idzie przez budżet

podatki dochód

PNN (DN) = C + I + G + Exp. - Imp. - pośrednie + subsydia + netto - A

^{w c. czyn. prod.} z zagranicy

dochód

PKB _{w cenach rynkowych} - podatki pośrednie + subsydia + netto - A

z zagranicy

PKB _{w cenach czynników produkcji} + dochód netto z zagranicy - A

PNB _{w cenach czynników produkcji}

3

- 2 strumienie

zewnętrzne

- 2 strumienie wewnętrzne

o charakterze finalnym

► subwencje

● transfery

przedsiębiorstwo

Państwo

Gospodarstwo

domowe

Wydatki państwa na dobra i usługi

CC

I

S

G

Rynek

kapitałowy

Przedsiębiorstwa produkcyjne dobra inwestycyjne sprzedają innym przedsiębiorcą

1 płace, 2 zyski , 3 odsetki

4 dywidendy, 5 renty, 6 czynsz,

te które się należą z tyułu udziału w procesie produkcji

► Subwencje, subsydia dotacje

● płatności transferowe tylko w jedną stronę od państwa do podmiotu

∑ wartości dodanej

suma wartości dodanej

∑ wartości dóbr finalnych

suma wartości dóbr finalnych

Dochód jest wartością dodaną to co w procesie produkcji wytworzył

w ramach tej metody

Dochody uzyskane przez podmioty zagraniczne

Dochody uzyskane przez obywateli naszego kraju za granicą

---