„Teoria systemów - światów”
operują skalą całego świata
Immanuel Wallerstein
źródłem mogą być Marks (aby zrozumieć społeczeństwo trzeba zrozumieć „jak produkują”, bo to mówi w jakie stosunki wchodzą, co znowu odnosi się do instytucji itd., a także „wymiana”, czyli aktywność handlowa) i koncepcja uprawiania/wyjaśniania historii szkoły analistów francuskich (długie trwanie, przekonanie, że decydujące dla losów społeczeństw są procesy, które zachodzą w długim okresie, takie jak procesy ekonomiczne, demograficzne)
w historii świata można wyróżnić obszary systemy-światy, połączone ze sobą, stanowiące pewne całości rządzące się charakterystycznymi dla nich sposobami wytwarzania
systemów-światów - myślnik, bo może istnieć więcej tych światów, które mogą się kontaktować ze sobą, ale nie muszą
system światowy - nasz świat jest kontynuacją systemu, który narodził się w Mezopotamii
Systemy światy (sposoby produkcji):
łowiecko-zbieracki - na tej podstawie tworzą się mini systemy społeczne, malutkie struktury - grupy zbieraczy i grupy łowców, plemiona itd.
Redystrybutywny - imperium albo feudalizm - istotą jest dokonywanie jest polityczne zawłaszczania nadwyżki
kapitalistyczny - podział pracy między tych, którzy są właścicielami środków produkcji i ich nie posiadają, właściciele kapitału i ci, którzy go nie mają
długi XIX wiek - 1460-1640, wtedy konstruuje się świat kapitalistyczny