Tomasz Kuziemski

Z6X4S1

Konkurencyjność gospodarek - rankingi

Plan:

1. Wstęp

1. Omówienie problematyki referatu

2. Konkurencyjność gospodarek w bezpośrednim znaczeniu tego terminu

1. Definicja konkurencyjności

2. Czynniki wpływające na konkurencyjność państwa

3. Przedstawienie rankingów konkurencyjności

3. Konkurencyjność gospodarek jako ich efektywność i atrakcyjność

1. Przedstawienie trzech głównych modeli gospodarczych

2. Model europejski - Gospodarka skandynawska

3. Model amerykański - Gospodarka amerykańska (istota)

4. Model azjatycki - Gospodarka chińska (Istota)

4. Modele gospodarcze z pkt 3 w liczbach i rankingach

5. Wnioski i własna ocena gospodarek.

6. Bibliografia

1. Wstęp

1.1. Problematyką mojego referatu jest rozpatrzenie podstawowych modeli gospodarczych pod względem ich konkurencyjności. Zarówno konkurencyjności w bezpośrednim znaczeniu tego terminu, jak i konkurencyjności jako efektywności i atrakcyjności modeli gospodarczych, a w zasadzie reprezentantów tych modeli. W swoich rozważaniach będę się opierał na modelu gospodarki Szwecji, Chin, oraz USA.

2. Konkurencyjność gospodarek w bezpośrednim znaczeniu tego terminu

2.1 Konkurencyjność- zdolność kraju do tworzenia wartości dodanej i w ten sposób podnoszenia bogactwa narodowego poprzez odpowiednie zarządzanie zasobami i procesami, atrakcyjnością i agresywnością, uwzględniające wymiar globalny i lokalny oraz integrowanie tych działań w jednolity, spójny model ekonomiczny i społeczny.

Konkurencyjność każdej gospodarki jest uzależniona i tworzona przez wiele czynników:

• wielkość i wydajność zasobów ludzkich;

• zasoby i efektywność wykorzystania surowców naturalnych

• zasoby i efektywność rzeczowych czynników produkcji

• zasoby, poziom rozwoju i efektywność wykorzystania techniki i technologii

• sprawność systemu gospodarczego, włącznie z zewnętrzną i wewnętrzną polityką ekonomiczną rządów.

Warunkiem konkurencyjności danej gospodarki nie zawsze jest jej poziom rozwoju, ale skutki, jakie pociągnie za sobą w długim okresie czasu. W celu sprecyzowania, jakie te skutki mają być i w jakim kierunku ma dążyć gospodarka, stworzono w roku 1995 dziewięć "złotych zasad" międzynarodowej konkurencyjności, które są następujące:

1. Zasady i procesy mają decydujące znaczenie dla konkurencyjności ;
2. Udane procesy transformacyjne nie tylko powiększają bogactwo narodowe, ale także nowe zasoby dla przyszłych pokoleń ;
3. Można być zasobnym krajem, lecz niekonkurencyjnym ;
4. Państwa niżej rozwinięte ,jeśli są efektywnie i dynamicznie przekształcane mogą dorównać,a nawet przewyższyć kraje wysoko rozwinięte pod względem konkurencyjności ;
5. Umiędzynarodowienie gospodarki winno być zarazem "agresywne" jak i "atrakcyjne" ;
6. Konkurencyjność może być analizowana pod kątem różnych kryteriów o zróżnicowanym stopniu mierzalności: tzw. kryteria "twarde" jak np. poziom PKB per capita, tempo wzrostu, struktura produkcji, jej efektywność, poziom bezrobocia oraz tzw. kryteria "miękkie" - nauka i edukacja, postawy ludzkie o mniejszym stopniu kwantyfikacji ;
7. Kryteria twarde poddają się analizie bardziej w krótszym okresie niż w dłuższym, zaś kryteria miękkie na ogół w cyklach długich ;
8. Poziom rozwoju danego kraju powoduje, że im jest on wyższy tym jego dalsza ekspansja i konkurencyjność bardziej zależy od kryteriów miękkich ;
9. Konkurencyjność winna być analizowana przede wszystkim w długim okresie.

2.3. Przedstawienie rankingów konkurencyjności

Co roku przeprowadzane jest badanie konkurencyjności gospodarek światowych. Chciałbym przedstawić rankingi z lat 2000, 2003, 2004 i 2005.

(w nawiasach podane są miejsca w rankingu w roku 2004)

(1) USA 1
(6) HONG KONG 2
(2) SINGAPORE 3
(5) ICELAND 4
(3) CANADA 5
(8) FINLAND 6
(7) DENMARK 7
(14) SWITZERLAND 8
(4) AUSTRALIA 9
(9) LUXEMBOURG 10
(12) TAIWAN 11
(10) IRELAND 12
(15) NETHERLANDS 13
(11) SWEDEN 14
(17) NORWAY 15
(18) NEW ZEALAND 16
(13) AUSTRIA 17
(20) BAVARIA 18
(26) CHILE 19
(19) ZHEJIANG 20
(23) JAPAN 21
(22) UNITED KINGDOM 22
(21) GERMANY 23
(25) BELGIUM 24
(33) ISRAEL 25
(28) ESTONIA 26
(29) THAILAND 27
(16) MALAYSIA 28
(35) KOREA 29
(30) FRANCE 30
(24) CHINA MAINLAND 31
(27) CATALONIA 32
(32) ILE-DE-FRANCE 33
(37) RHONE-ALPS 34
(36) SCOTLAND 35
(43) CZECH REPUBLIC 36
(42) HUNGARY 37
(31) SPAIN 38
(34) INDIA 39
(40) SLOVAK REPUBLIC 40
(46) LOMBARDY 41
(38) MAHARASHTRA 42
(47) SAO PAULO 43
(48) JORDAN 44
(39) PORTUGAL 45
(49) SOUTH AFRICA 46
(41) COLOMBIA 47
(55) TURKEY 48
(52) PHILIPPINES 49
(44) GREECE 50
(53) BRAZIL 51
(45) SLOVENIA 52
(51) ITALY 53
(50) RUSSIA 54
(54) ROMANIA 55
(56) MEXICO 56
(57) POLAND 57
(59) ARGENTINA 58
(58) INDONESIA 59
(60) VENEZUELA 60

3. Konkurencyjność gospodarek jako ich efektywność i atrakcyjność

3.1. Na podstawie istniejącej literatury ekonomicznej można wyróżnić trzy podstawowe modele gospodarki rynkowej:

1.Anglosaska (Amerykańska), liberalna i indywidualistyczna gospodarka rynkowa, bazująca na zachowaniach zmierzających do maksymalizacji efektów na krótką metę, w zbyt dużym stopniu nastawiona na efekt finansowy i zbyt antagonistyczna.

2.Europejska, społeczna gospodarka rynkowa, z rozwiniętym systemem dobrobytu i bezpieczeństwa socjalnego, łącząca dominującą własność prywatną z rynkiem opartym na zasadach konkurencji.

3.Azjatycka, dzieli się na Kolektywistyczną gospodarkę rynkową typu japońskiego, oraz autorytarną gospodarkę rynkową tzw., nowych Japonii, ale mnie interesuje specyficzny model socjalistycznej gospodarki rynkowej Chin.

3.2. Jedną z grup krajów, w których funkcjonuje model gospodarki europejskiej są kraje skandynawskie. Są one bardzo dobrym przykładem na to jak państwo może być państwem opiekuńczym w stosunku do swoich obywateli.

Chciałbym wymienić w punktach fakty charakteryzujące tą grupę państw. Zarówno cechy wpływające na gospodarkę jak i cechy opiekuńcze ze strony państwa:

• Płaca minimalna lub podstawowy zasiłek dla bezrobotnych.

• Różnego rodzaju zasiłki na dzieci poniżej 17 roku życia

• Płatny urlop rodzicielski 44 tyg., a później bezpłatny urlop macierzyński do 3 roku życia dziecka.

• Podstawowa emerytura oraz minimalny dochód osobisty.

• Każdemu człowiekowi przysługują takie prawa

• Bezpłatna edukacja, włącznie z poziomem uniwersyteckim.

• Bezpłatne posiłki w szkołach podstawowych

• Wysoko subsydiowane szpitale i system opieki ambulatoryjnej.

• Bezpłatna opieka dla matki z dzieckiem

• Przedszkola dla wszystkich dzieci poniżej wieku szkolnego

• Różne formy wysoko subsydiowanej opieki dla osób starszych.

• Efektywna polityka regulująca rozwój kraju jakoś całości, mająca na uwadze w miarę równomierne zaludnienie kraju i stworzenie osobom z różnych regionów jak najbardziej równych szans.

• Dobry system transportu publicznego a wiec/ koleje, drogi, dotowane bilety kolejowe, Świetnie zaopatrzone biblioteki publiczne.

• Publiczne szkoły podstawowe, średnie i szkolenia zawodowe.

• Efektywny i wszechstronny system edukacji dla dorosłych. Autobusy, ruch lotniczy.

3.3. Krajem, który ma nawet swój typowy model gospodarki rynkowej są Stany Zjednoczone Ameryki. Podobnie jak w przypadku krajów skandynawskich chciałbym opisać gospodarkę Stanów Zjednoczonych w jak największym skrócie.

• Największa i najsilniejsza technologicznie gospodarka świata

• Rozwinięte przemysły:

• Zbrojeniowy

• Samochodowy

• Petrochemiczny

• Elektroniczny

• Energetyczny

• Lotniczy i kosmiczny

• Maszynowy

• Metalurgiczny

• Etc.

• Największy producent żywności na świecie ze względu na ogromną ilość terenów rolnych (46% powierzchni)

• Potęga eksportowa

3.4. Specyficzną formą azjatyckiego modelu gospodarki jest gospodarka Chin. Nazwa funkcjonującej w tym kraju gospodarki to socjalistyczna gospodarka rynkowa. W samej nazwie tego modelu doskonale widać pewnego rodzaju sprzeczność, ponieważ gospodarka rynkowa to twór kapitalistyczny, a socjalizm kojarzy się wyłącznie z gospodarką centralnie planowaną. Cechy gospodarki chińskiej:

• Najdynamiczniej rozwijająca się gospodarka na świecie

• Bardzo korzystne warunki dla inwestorów zagranicznych i transferu nowych technologii

• Bardzo niskie koszty pracy

• Zakaz strajków dla pracowników

• Niskie podatki

• Brak ograniczeń w ochronie środowisk

Chiny stworzyły gospodarkę opartą na wyzysku swoich obywateli i braku poszanowania dla środowiska naturalnego, w której główne profity są udziałem władz. Dla przykładu w Chinach jest już 320 tys. osób, których średnio majątek wynosi 5 mln $. 90 % z nich należy do kierownictwa partii rządzącej lub jest z nimi w bliskich relacjach.

4. Modele gospodarcze z pkt 3 w liczbach i rankingach

W celu porównania przedstawionych trzech modeli gospodarczych, a w zasadzie przedstawicieli tych modeli pozwoliłem sobie przygotować tabelę. Są w niej zestawione takie dane jak PKB omawianych krajów, PKB per capita, stopień wzrostu gospodarczego, oraz wartość handlu zagranicznego, czyli, na jaka kwotę rocznie wykonywane są transakcje z innymi krajami.

Z tabeli bardzo łatwo wyczytać, że Chiny i USA w porównaniu do dwóch pozostałych krajów, mają ogromne PKB oraz poziom handlu zagranicznego. Jednak w przypadku Chin należy zwrócić szczególną uwagę na PKB per capita, czyli Produkt Krajowy Brutto na jednego mieszkańca. Znakomita większość mieszkańców Chin jest strasznie biedna, ze względu na wszechobecny i legalny wyzysk.

Tabela zawiera również informacje o Krajach skandynawskich. Krajak, które jak wcześniej wspomniałem, są państwami opiekuńczymi. Widać w nich Bardzo mały w porównaniu do USA i Chin poziom PKB, ale za to nienajniższy poziom PKB per capita.

Z tabeli wynika, że Szwecja i Finlandia rozwijają się dużo wolniej od USA i Chin, ale i USA ma wskaźnik rozwoju dużo niższy od Chińskiego.

Według przedstawionej przeze mnie tabeli wynika jedna bardzo ważna rzecz. Mianowicie, ocenianie, który model gospodarczy jest lepszy zależy od tego, jakie kryterium przyjmiemy. Biorąc pod uwagę poziom rozwoju gospodarki i PKB najlepszym modelem gospodarki jest model azjatycki. Jeśli jednak rozpatrzymy ten problem biorąc pod uwagę poziom życia mieszkańców i poziom ich zabezpieczenia społecznego, to konkurencje wygrywają kraje skandynawskie.

5. Wnioski i własna ocena gospodarek

Moim zdaniem model anglosaski, inaczej amerykański jest najbardziej optymalnym modelem gospodarki rynkowej, jednak nie możliwością jest, aby każdy kraj był stanami zjednoczonymi, miał takie same warunki naturalne, taką samą mentalność społeczeństwa i takie same kontakty handlowe. Ocenianie gospodarek jako lepsza i gorsza nie ma według mnie najmniejszego sensu, ze względu na brak możliwości wprowadzenia takiego samego modelu, i brak gwarancji sukcesu.

6. Bibliografia:

• H.Fleck, R.Ławniczak „Alternatywne modele gospodarki rynkowej dla krajów transformacji gospodarczej”

• Serwis WIKIPEDIA.PL

• Serwis EXPORTER.PL

• GlobalEconomy.com

• David Begg Makroekonomia

5

---