LEASING a KODEKS CYWILNY
Dzisiaj chyba każdy zetknął się z pojęciem leasingu, do niedawna obco brzmiącym angielskim słowem zrozumiałym tylko przez nielicznych, dziś używanym powszechnie w szeroko pojętej działalności gospodarczej. Wiele osób nie do końca pojmuje na czym polega ta forma finansowania działalności gospodarczej, krążą mity na temat leasingu i jego opłacalności , zagrożeń z nim związanych
Dotychczasowa definicja leasingu określała go jako: leasing - to forma najmu lub dzierżawy ruchomych środków trwałych lub nieruchomości, stwarzająca przedsiębiorstwu, które ją wykorzystuje, możliwość użytkowania określonych dóbr bez konieczności ich nabycia. Natomiast w nowych przepisach kodeksu cywilnego, obowiązujących od 9 grudnia 2000 roku przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Leasing stanowi w państwach wysoko rozwiniętych powszechnie stosowaną formę obrotu gospodarczego oraz metodę lansowania i kredytowania inwestycji. Wykorzystanie leasingu w Polsce wiąże się także z zachodzącymi procesami prywatyzacyjnymi, w szczególności prywatyzacją przedsiębiorstw państwowych.
4) Rozwój leasingu w Polsce.
System nakazowo-rozdzielczy nie sprzyjał rozwojowi gospodarki rynkowej, stąd też zarówno w obrocie krajowym, jak i międzynarodowym leasing aż do końca lat osiemdziesiątych nie odgrywał większej roli. Jeśli chodzi o obrót polski, to w omawianym okresie leasing stosowano głównie ( oczywiście w skromnych rozmiarach) w budownictwie, w przedsiębiorstwach wykonawstwa inwestycyjnego-montażowych i budowlanych, w odniesieniu do maszyn, urządzeń i aparatów używanych w tych przedsiębiorstwach. W stosunkach handlu zagranicznego przedmiotem leasingu były wtedy głównie wyposażenia dla przemysłu tekstylnego, metalowego oraz przetwórstwa owoców, warzyw i drewna. Obecnie znaczenie leasingu znacznie wzrosło i ciągle się zwiększa.
Leasing w polskiej gospodarce
Leasing w Polsce funkcjonuje od 1990r i wpisał się już w mapę polskiej gospodarki, jednak nie wszyscy mają świadomość jaką rolę pełni leasing w naszym kraju. Leasing stał się faktem w naszej rzeczywistości to dzięki tej formie finansowania inwestycji nastąpił ogromny rozwój gospodarczy, co w konsekwencji musiało pomnożyć wpływy do budżetu. Wiele firm w krótkim czasie nabyło środki produkcji, środki transportowe i inne przedmioty trwałego użytku, które jako nakłady inwestycyjne były planowane w okresie późniejszym, a leasing przyspieszył ich realizację. Jednocześnie wielu dostawców wyraźnie zwiększyło sprzedaż dzięki leasingowi. Innym bardzo istotnym argumentem w dyskusji o leasingu jest ilość podmiotów gospodarczych jakie powstały do świadczenia tego rodzaju usług i ilość powstałych z tego tytułu stanowisk pracy. Reasumując można powiedzieć, że leasing to:
tysiące dodatkowo sprzedanych przez producentów maszyn, urządzeń, samochodów, komputerów itp.,
tysiące nowo powstałych miejsc pracy - zarówno dla pracowników firm leasingowych, jak i pracowników obsługujących leasingowane maszyny, urządzenia, samochody itp.,
ogromne kredyty i wzmożona aktywność banków obsługujących tę działalność,
obowiązkowe ubezpieczenia i dynamiczny rozwój firm ubezpieczeniowych,
wyścig po lepszą reklamę i wzrost obrotów mediów i firm reklamowych,
możliwość rozwoju dla małych i średnich firm, dla których kredytowanie działalności gospodarczej jest nieosiągalne,
transfer nowoczesnej technologii poprzez częstą wymianę użytkowanych narzędzi pracy.
5) Leasing międzynarodowy
Transakcje leasingowe występują nie tylko w obrocie krajowym, ale i międzynarodowym, stąd też od wielu lat prowadzono prace nad ujednoliceniem regulacji leasingu międzynarodowego. Efektem tych prac prowadzonych przez Międzynarodowy Instytut Unifikacji Prawa Prywatnego ( UNIDROIT ) w Rzymie był projekt konwencji o międzynarodowym leasingu finansowanym. Projekt ten (po pewnych zmianach i uzupełnieniach) został przyjęty na konferencji dyplomatycznej w Ottawie dnia 28 maja 1988 roku.
Polska nie jest stroną tej Konwencji, niemniej jednak zawarte w niej postanowienia oraz zasady, na których się opiera i którymi hołduje, są niezwykle ważne dla międzynarodowych transakcji leasingowych.
Rodzaje transakcji leasingowych
Istnieje wiele odmian, które są powszechnie przyjmowane i stosowane, ale są też i takie, które powstały na bazie określonych systemów prawnych i tylko tam mają swoją rację bytu.
ze względu na ilość podmiotów biorących udział w transakcji, przyjmuje się podział na leasing
pośredni
bezpośredni
ze względu na charakter zobowiązań pomiędzy stronami umowy i finansową stroną umów przyjęto podział na leasing
finansowy
operacyjny
ze względu na rodzaj przedmiotu leasingu przyjęto podział na leasing
dóbr inwestycyjnych
dóbr konsumpcyjnych
leasing ruchomości i nieruchomości.
Leasing pośredni sprowadza się do włączenia pomiędzy leasingobiorcę a dostawcę podmiotu finansującego całość transakcji, tj. leasingodawcy, który nabywa na własny rachunek i następnie wynajmuje leasingobiorcy przedmiot leasingu. Istotą leasingu bezpośredniego jest zawarcie umowy bezpośrednio pomiędzy producentem a użytkownikiem bez udziału podmiotu finansującego. Tak więc oprócz ilości podmiotów różnicujących leasing pośredni i bezpośredni, istotną przy takim podziale jest również ilość stosunków zobowiązaniowych powstałych na skutek podpisania umowy. W umowie leasingu pośredniego leasingodawca zobowiązuje się nabyć określone dobro (umowa kupna-sprzedaży lub dostawy ) i następnie wynająć je leasingobiorcy.
W leasingu finansowym użytkownik korzysta z podmiotu leasingu w czasie zbliżonym do jego gospodarczej używalności. Opłaty czynszu pokrywają całość nakładów oraz zysk finansującego (leasingodawcy). Strony nie mogą wypowiedzieć umowy przed upływem czasu na jaki została zawarta. Ze względu na przyjętą zasadę całkowitej amortyzacji są to zwykle umowy średnio- lub długoterminowe (zwykle zawierane na okres 3-10 lat, w Polsce na ogół krótsze).
Leasing finansowy w czystej postaci występuje w sytuacji, gdy leasingobiorca nie wlicza do opłat leasingowych opłat związanych z przedmiotem leasingu (podatki, ubezpieczenia, koszty utrzymania). Przy takim założeniu jest to zwykle umowa przewidująca całkowity zwrot kosztów i zysku finansującego w czasie trwania umowy.
W przypadku, gdy wysokość opłat wnoszonych przez leasingobiorcę nie zwraca w pełni nakładów finansującego (leasing z częściowym zwrotem kosztów), w celu uzyskania zwrotu wyłożonego kapitału i osiągnięcia zysku konieczna jest sprzedaż rzeczy lub ponowne oddanie jej w leasing.
Leasing finansowy jest z reguły leasingiem pośrednim. Zwykle umowa taka zawiera klauzulę upoważniająca leasingobiorcę do zakupu przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy. Oczywiście jest to jedynie upoważnienie (możliwość), które nie obliguje leasingobiorcy do zakupu.
Leasing operacyjny ( bieżący ) zakłada, że przedmiot leasingu może być i będzie używany przez wielu kolejnych leasingobiorców. Z założenia są to umowy krótkoterminowe ( z reguły do 3 lat ). Wysokość opłat leasingowych nie amortyzuje w pełni nakładów finansowych poniesionych przez podmiot finansujący w czasie trwania jednej tylko umowy. Całkowita amortyzacja kosztów i uzyskanie planowanego zysku następuje dopiero w cyklu kolejnych umów, których przedmiotem jest ta sama rzecz. Ponieważ koniecznym jest zachowanie właściwej wartości użytkowej przedmiotu, leasingodawca gwarantuje sobie w umowie możliwość szeroko pojętego nadzoru nad przedmiotem.
Ważną cechą leasingu operacyjnego jest to, że właściciel (lessor) , który zna się dobrze na swoich urządzeniach komputery, samochody itp., zapewnia ich konserwację i naprawę oraz części zamienne, co bardzo ułatwia lesingobiorcy (lessees) ich eksploatację. Oczywiście ponoszone w związku z tym przez niego koszty stanowią część opłaty leasingowej.
Szczególną postacią leasingu operacyjnego jest tzw. leasing „mokry”, w którym udostępniający zobowiązuje się do świadczenia usług dodatkowych. (Np. w przypadku leasingu samolotu zobowiązuje się do zapewnienia zaopatrzenia np. w paliwo). Leasing operacyjny występuje w formie leasingu „suchego”, jeśli udostępniający nie obciąża się żadnymi dodatkowymi świadczeniami.
Ponieważ umowy leasingu operacyjnego zawierane są na krótkie okresy czasu oraz nie zakłada się w nich zwrotu całości kapitału w czasie trwania umowy, nie ma przeszkód, aby w umowie założyć możliwość odstąpienia od umowy przed upływem czasu jej trwania.
Wymienić należy również leasing podatkowy, występujący również w prawie angielskim i amerykańskim, wiążący się z określonymi korzyściami podatkowymi dla stron umowy leasingu. Z punktu widzenia gospodarczego wykorzystania oraz charakterystyki prawnej, znaczenie ma podział leasingu na leasing ruchomości i nieruchomości. Ten ostatni, ze względu na wartość jego przedmiotu, rodzi potrzebę wielu specyficznych rozwiązań.
Z uwagi na możliwość zawarcia przez strony w umowie różnorodnych klauzul, wyróżniono leasing z opcją zakupu, przedłużenia kontraktu, zwrotu przedmiotu umowy.
Strony i przedmiot umowy leasingu
Do zawarcia umowy leasingowej potrzebne są przynajmniej dwa podmioty gospodarcze:
-leasingodawca - właściciel przedmiotu leasingu oddający go w użytkowanie
-leasingobiorca czyli użytkujący.
Leasingobiorcą może być podmiot gospodarczy : osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, spółki: cywilna, jawna, komandytowa, z o.o., akcyjna, przedsiębiorstwa państwowe. Podmiotem umowy mogą być także: fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie - o ile ich statut przewiduje prowadzenie działalności gospodarczej.
W praktyce przy zawieraniu umowy leasingu uczestniczy pośrednio lub bezpośrednio kilka firm współpracujących takich jak:
- dostawca sprzętu
- bank
- towarzystwo ubezpieczeniowe
- poręczyciele leasingobiorcy (korzysta się z nich w wyjątkowych przypadkach kiedy sytuacja finansowa leasingobiorcy nie daje gwarancji na spłatę należności co w znacznym stopniu zwiększałoby ryzyko leasingodawcy.
Leasing utożsamiany jest głównie z samochodami, komputerami, lecz przedmiotem leasingu mogą być wszelkie środki trwałe tj. maszyny, urządzenia, samochody dostawcze i ciężarowe, linie technologiczne, specjalistyczny sprzęt czy wyposażenie sklepów, hoteli a nawet oprogramowanie komputerowe.
Umowa leasingowa ustanawia dokładnie okres trwania leasingu, wysokość rat (czynszu) oraz częstotliwość płatności.
Zwykle ustala się także co ma się stać z mieniem leasingowym z chwilą wygaśnięcia umowy. Firmy leasingowe mogą opracowywać wspólnie z klientem warunki umowy, które pomogłyby mu w zachowaniu jego zasobów gotówki w krytycznych momentach.
Jednakże przed podpisaniem umowy leasingu Przedsiębiorca dla własnego dobra powinien dokonać głębokiej analizy warunków finansowych i zapisów prawnych umowy. Lista aspektów, które należy poddać rozwadze jest długa. Potencjalny Leasingobiorca musi przeanalizować:
Jaką formę leasingu chce realizować: operacyjny czy finansowy. Ma to zasadniczy wpływ na sposób zaliczania rat w koszty uzyskania przychodów, obciążenie podatkiem VAT oraz przyporządkowanie środka trwałego do ewidencji środków trwałych Leasingodawcy lub Leasingobiorcy a co za tym idzie dokonywanie amortyzacji przez jedną ze stron.
Które z posiadanych warunków finansowych są bardziej konkurencyjne ?
Jakie są początkowe koszty zawarcia umowy leasingu; czy występują prowizje , opłaty manipulacyjne, opłaty wstępne, kaucje depozyty gwarancyjne i jaka jest ich kwalifikacja podatkowa ?
Czy w sposób efektywny przedsiębiorstwo wykorzystuje możliwości zmniejszenia podstawy do opodatkowania ?
Wielkość i rodzaj innych ewentualnych zabezpieczeń wymaganych przez Leasingodawcę, które przyczynią się do zmniejszenia możliwości kredytowych firmy.
Czy i w jakim stopniu zmienia się zdolność kredytowa przedsiębiorstwa ?
Jaki jest okres leasingu; czy istnieje możliwość dostosowania opłat leasingowych do oczekiwań Leasingobiorcy np. jego sezonowych przychodów.
Czy istnieje możliwość uzyskania karencji w spłacie rat. Jest to szczególnie ważne dla przedsięwzięć, które są w fazie uruchamiania.
Jaka jest częstotliwość ponoszenia opłat (raty miesięczne, kwartalne, półroczne);czy opłaty wnoszone są na początku czy na końcu okresu rozliczeniowego.
Czy leasingobiorca ma możliwość dalszego przedłużenia umowy lub wykupienia przedmiotu leasingu po okresie umowy ?
Czy istnieją możliwości wcześniejszego odstąpienia od umowy i jakie są tego konsekwencje finansowe ?
Jaka jest wartość likwidacyjna środka trwałego po okresie leasingu ?
Która ze stron umowy ponosi koszty utrzymania samochodu tj. remontów i konserwacji ?
Jaka jest pozycja finansowa Leasingodawcy ? Czy istnieje realna groźba upadku towarzystwa leasingowego, co niosłoby zagrożenie ciągłości użytkowania środków trwałych objętych umową ?
Czy potencjalny Leasingodawca stosuje w praktyce sprzedaż praw do swoich należności ?
Czy wzrasta ryzyko przedsiębiorstwa w związku realizacją umów leasingowych i w jakim stopniu ?
W jakim czasie od momentu złożenia wniosku o leasing następuje realizacja transakcji i przekazanie środków trwałych do dyspozycji Leasingobiorcy.
Czas trwania umowy leasingu
Klient sam decyduje o czasie trwania umowy. Im dłuższy jest okres, na jaki zawiera się umowę. tym niższa miesięczna rata czynszu. W praktyce czas trwania umowy zależy od: woli Klienta, klasy i rodzaju sprzętu. Umowy zawierane są standardowo na okres nie krótszy niż 16 m-cy i nie dłuższy niż 60 m-cy.
Czynsze leasingowe
Czynsze leasingowe są to comiesięczne opłaty, jakie w czasie trwania umowy leasingobiorca wpłaca na rzecz leasingodawcy. Wysokość czynszów w poszczególnych miesiącach jest określona w umowie. Stosujemy czynsze równomierne albo degresywne (malejące) o trzech stopniach degresywności, w zależności od wyboru klienta.
Prawo własności
W umowie leasingu właścicielem przedmiotu leasingu jest leasingodawca. Leasingobiorca używa sprzętu zgodnie z jego przeznaczeniem w sposób określony w umowie. Prawo własności może zostać przeniesione dopiero po zakończeniu umowy, przy czym w przypadku umów leasingu finansowego leasingobiorca może skorzystać z opcji zakupu sprzętu bezpośrednio po zakończeniu umowy, o ile uregulował wszystkie należności.
PARAMETRY UMOWY LEASINGOWEJ
Najczęściej wybieraną przez klientów formą leasingu samochodów jest leasing operacyjny:
okres leasingu: 24-60 miesięcy.
wpłata początkowa od 10% do 45%.
depozyt gwarancyjny płatny jest razem z wpłatą początkową, ratalnie - razem z czynszami leasingowymi, lub po zakończeniu umowy. Dopuszczalna jest również kombinacja wymienionych możliwości.
nieograniczona górna wartość przedmiotu leasingu.
Leasing kapitałowy finansowy
okres leasingu: 24-60 miesięcy.
wpłata początkowa od 10% do 45%.
nieograniczona górna wartość przedmiotu leasingu.
WYMAGANE DOKUMENTY
osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą:
- zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej
- lekarze rodzinni dodatkowo - umowa ze Skarbem Państwa lub gminą o udzielanie świadczeń zdrowotnych
- NIP
- REGON
- bankowa karta wzorów podpisów
- dowód osobisty
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o braku zaległości podatkowych (ważne 1 miesiąc)
- deklaracja podatku dochodowego za poprzedni rok i ostatni miesiąc
spółka cywilna:
- zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej każdego ze wspólników
- umowa spółki
- NIP
- REGON
- bankowa karta wzorów podpisów
- dowody osobiste wspólników
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o braku zaległości podatkowych (ważne 1 miesiąc)
- deklaracje podatku dochodowego za poprzedni rok i za ostatni miesiąc
spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna:
- wypis z RHB lub KRS (ważny 3 miesiące)
- umowa spółki
- NIP
- REGON
- bankowa karta wzorów podpisów
- dowody osobiste wspólników upoważnionych do reprezentowania spółki
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o braku zaległości podatkowych
- deklaracje podatku dochodowego za poprzedni rok i za ostatni miesiąc
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna:
- wypis z RHB lub KRS (ważny 3 miesiące)
- NIP
- REGON
- bankowa karta wzorów podpisów
- dowody osobiste osób upoważnionych do reprezentowania spółki
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o braku zaległości podatkowych (ważne 1 miesiąc)
- deklaracja podatku dochodowego za poprzedni rok i za ostatni miesiąc
- w przypadku gdy wartość przedmiotu leasingu przekracza wartość udziałów / akcji wymagane jest poręczenie osobiste osób upoważnionych do reprezentowania spółki, gdy całkowita wartość brutto zobowiązań z umowy leasingu przekracza dwukrotnie wartość udziałów / akcji
- wymagana jest potwierdzona notarialnie uchwała wspólników udzielająca zgody reprezentantom spółki na zawarcie
- umowy leasingu, chyba że umowa spółki zawiera klauzulą upoważniającą do zaciągania zobowiązań w odpowiedniej wysokości
spółdzielnia:
- odpis z rejestru spółdzielni (ważny 3 miesiące)
- statut spółdzielni
- NIP
- REGON
- bankowa karta wzorów podpisów
- dowody osobiste osób upoważnionych do reprezentowania spółdzielni
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o braku zaległości podatkowych (ważne 1 miesiąc)
- deklaracja podatku dochodowego za poprzedni rok i za ostatni miesiąc
przedsiębiorstwo państwowe:
- odpis z rejestru przedsiębiorstw (dział II) (ważny 3 miesiące)
- NIP
- REGON
- bankowa karta wzorów podpisów
- dowody osobiste osób upoważnionych do reprezentowania przedsiębiorstwa
- zaświadczenie z urzędu skarbowego o braku zaległości podatkowych (ważne 1 miesiąc)
- deklaracja podatku dochodowego za poprzedni rok i za ostatni miesiąc
PRZEDMIOT LEASINGU
- samochody
- naczepy, przyczepy
- autobusy
- motocykle
- ciągniki siodłowe i rolnicze
- maszyny i urządzenia
- urządzenia grzewcze i chłodnicze
- wózki widłowe
- wyposażenie sklepów i gastronomii
- sprzęt komputerowy
- sprzęt telekomunikacyjny
- wyposażenie biura
- aparatura medyczna
Zalety i wady leasingu
ZALETY
wpłatę początkową i raty leasingowe w całości wliczyć można w koszty uzyskania przychodu
podatek VAT naliczany jest od poszczególnych opłat leasingowych z osobna , przez co nie ma konieczności płacenia go w całości na początku umowy , jak to ma miejsce w umowach sprzedaży ratalnej
leasing nie ogranicza możliwości korzystania przez leasingobiorcę z tradycyjnych form pozyskania środków na inwestycje , np: kredytu bankowego
zapewnia dostęp do najnowszej techniki i technologii bez angażowania własnych środków kapitałowych przy użyciu nowego sprzętu
stwarza możliwość rozszerzania planowania wydatków leasingobiorcy w przyszłych okresach , gdyż opłaty leasingowe są niezmienne przez cały okres trwania umowy .
leasing to znacznie prostsze i szybsze procedury niż w przypadku kredytu bankowego
leasing to możliwość pokrywania kosztów użytkowania urządzeń z bieżących przychodów firmy
możliwość skorzystania z różnego rodzaju preferencji podatkowych , z zwłaszcza z ulg podatkowych związanych z posiadaniem środków trwałych . Często leasingobiorca jest firmą , której sytuacja finansowa nie pozwala na skorzystanie z ulg podatkowych związanych z nabyciem środków trwałych i tylko poprzez leasing oraz uwzględnienie tych ulg w cenie leasingu ma możliwość ich skonsumowania . Taka możliwość powoduje , że efektywna cena leasingu może być niższa niż kredyt bankowy
pełna elastyczność umów leasingowych w zakresie sprzętu , czasu trwania , warunków płatności i wynikających z tego możliwości dostosowania się do bardzo indywidualnych potrzeb leasingobiorcy
umożliwienie łatwiejsze niż w przypadku zakupu , wymiany środków zużytych fizycznie lub przestarzałych z powodu postępu technicznego na nowe
możliwość uzyskania środków produkcji o różnym stopniu zużycia , w zależności od potrzeb i możliwości płatniczych leasingobiorcy
WADY
pozbawienie leasingobiorcy prawa własności przedmiotu leasingu , co zmniejsza jego prestiż i pozbawia go satysfakcji
stosunkowo wysoki koszt leasingu wynikający z konieczności pokrycia wszelkich kosztów leasingodawcy związanych z daną umową oraz zapewnienie odpowiedniej stopy zysku
formalne pozbawienie leasingobiorcy roszczenia do zysku z wartości przedmiotu leasingu , jaką reprezentuje on po zakończeniu umowy, mimo pokrycia pełnej wartości tego przedmiotu
ścisłe związanie się leasingobiorcy z leasingodawcą w czasie trwania umowy
pełne ponoszenie wszelkiego ryzyka przez leasingobiorcę
EFL zajmuje niekwestionowaną pozycję lidera leasingu ruchomości. W ciągu ponad 12 lat działalności zaufało nam przeszło 100 000 klientów. To w jaki sposób jesteśmy postrzegani, zawdzięczamy stabilności finansowej, a także wysokiej specjalizacji.
Specjalizacja Europejski Fundusz Leasingowy specjalizuje się w leasingu środków transportu i sprzętu nowoczesnej techniki biurowej. W obu tych segmentach zajšł w ubiegłym roku wysokie miejsca w rankingach.