Materiały to:
- surowce podstawowe,
- surowce pomocnicze
-opakowania bezpośrednie i pośrednie,
- części zamienne do maszyn i urządzeń,
- paliwa, jeśli podlegają magazynowaniu,
- odzież ochronna,
- odpady użytkowe.
Wn Materiały Ma
Sp. + -
PZ (przyjęcie zewnętrzne) RW (rozchód wewnętrzny)
Zw (zwrot wewnętrzny) WZ (wydanie zewnętrzne)
Mm Mm
Materiały
Sp. + -
Cena zakupu
Cena nabycia
(cena zakupu + koszty zakupu)
Cena ewidencyjna
W przypadku ewidencji w cenach zakupu
Ewidencja zakupu materiałów
Faktura zakupu
wartość netto 1000
VAT 23% 230
Razem 1230
2. PZ. Przyjęto zakupione materiały do magazynu w cenie 1000 (uproszczenie, że wszystkie zakupy związane są ze sprzedażą opodatkowaną i VAT podlega odliczeniu)
Rozliczenie zakupu Rozrachunki z dostawcami
faktura PZ
1) 1000 1000 (2 1230 (1 Materiały
2) 1000
VAT naliczony
1) 230
Lub Ewidencja zakupu materiałów
1.Faktura zakupu
A) wartość netto 1000
b)VAT 22% 230
c)Razem 1230
2. PZ. Przyjęto zakupione materiały do magazynu w cenie 1000
3.PK. Wyksięgowano VAT podlegający odliczeniu 230
Rozliczenie zakupu Rozrachunki z dostawcami
1) 1230 1000 (2 1230 (1 230 (3 Materiały 2) 1000
VAT naliczony
3) 230
Ewidencja zakupu materiałów i kosztów transportu
1.Faktura zakupu
- wartość netto 900
- koszty transportu 100
- VAT 23% 230
- Razem 1230
2. PZ. Przyjęto zakupione materiały do magazynu w cenie 900
3. PK. Wyksięgowano koszty transportu zawarte w fakturze 100.
4. PK. Wyksięgowano VAT podlegający odliczeniu 230
Rozliczenie zakupu Rozrachunki z dostawcami
1) 1230 900 (2 1230 (1 100 (3 Materiały
230 (4 2) 900
VAT naliczony Usługi obce
4) 230 3) 100
Wydanie materiałów z magazynu:
1) RW. Wydano materiały do produkcji 500
Materiały Zużycie materiałów
Sp.750
i energii Wynik finansowy
500 (1 1) 500 koszty przych
Metody wyceny rozchodu materiałów z magazynu, w przypadku ewidencji w rzeczywistych cenach zakupu:
w drodze identyfikacji zapasów,
metodą FIFO,
metodą LIFO,
według przeciętnej średniej ceny
Przykład
Jednostka dokonała zakupu i przyjęła do magazynu następujące materiały. Na koniec miesiąca wydano 500sztuk. Zaksięgować rozchód stosując metodę FIFO.
Materiały Zużycie materiałów
Sp.100 x 2=200 i energii
150 x 3 = 450 RW
200 x 2,5 = 500 500 x? 500 x?
150 x 2,2 = 330
Razem 600szt.
FIFO - First In First Out, pierwsze weszło pierwsze wyszło. W metodzie tej zakłada się, że z magazynu wydawane są najpierw dostawy najwcześniej przyjęte: pierwsza, druga, trzecia itd.
Obliczenie rozchodu metodą FIFO:
100 x 2= 200 z pierwszej dostawy
150 x 3= 450 z drugiej dostawy
200 x 2,5 = 500 z trzeciej dostawy
50 x 2,2 = 110 z czwartej dostawy
500szt 1260
RW dotyczący 500szt wynosi 1260
SK (stan końcowy) 100 szt. x 2,2 (z czwartej dostawy)
Materiały Zużycie materiałów
Sp.100 x 2=200 i energii
150 x 3 = 450 RW
200 x 2,5 = 500 1260 1260
150 x 2,2 = 330
LIFO - Last In First Out, Ostatnie weszło pierwsze wyszło. W metodzie tej zakłada się, że z magazynu wydawane są najpierw dostawy najpóźniej przyjęte: czwarta, trzecia, druga, pierwsza.
Obliczenie rozchodu metodą LIFO:
150 x 2,2 = 330 z czwartej dostawy
200 x 2,5 = 500 z trzeciej dostawy
150 x 3= 450 z drugiej dostawy
500szt. 1280
RW dotyczący 500szt wynosi 1280
SK (stan końcowy) 100 x 2= 200 z pierwszej dostawy
Materiały Zużycie materiałów
Sp.100 x 2=200 i energii
150 x 3 = 450 RW
200 x 2,5 = 500 1280 1280
150 x 2,2 = 330
Rozchód według średnich cen przeciętnych polega na ustaleniu średniej ceny materiałów w magazynie poprzez podzielenie
wartości wszystkich materiałów (ilość razy cena)
ilość
obliczenie rozchodu według średniej ceny:
wartość dostaw:
Sp.100 x 2= 200
150 x 3 = 450
200 x 2,5 = 500
150 x 2,2 = 330
600szt 1480
Średnia cena = 1480zł / 600szt. = 2,47
RW dotyczący 500szt wynosi 500szt. x 2,47 = 1235
SK (stan końcowy) 100 x 2,47= 245
Materiały Zużycie materiałów
Sp.100 x 2=200 i energii
150 x 3 = 450 RW
200 x 2,5 = 500 1235 1235
150 x 2,2 = 330
Ewidencja sprzedaży materiałów:
Sprzedaż materiałów następuje bardzo rzadko, ponieważ materiały służą głównie do wytwarzania produktów, czy świadczenia usług. Jeśli nastąpi to w oparciu o dwa dokumenty:
faktura sprzedaży obrazująca przychody ze sprzedaży, VAT należny i kwotę do zapłaty dla odbiorcy
WZ. Dokument wydanie zewnętrzne w którym magazynier wydaje materiały odbiorcy. Na podstawie tego dokumentu następuje zmniejszenie w magazynie oraz powstaje koszt uzyskania przychodu zawartego w fakturze. (koszt zakupu tych materiałów , które obecnie sprzedajemy)
Ewidencja rozchodu sprzedanych materiałów
Wartość sprzedanych
Materiały materiałów w cenie zakupu
SP.750 200 (
1 1) 200 Wynik finansowy
Rozrachunki VAT należny Przychody ze sprzedaży
z odbiorcami materiałów
2) 307,2 57,2 (2 250 (2
1. WZ. Wydano sprzedane materiały z magazynu 200
2. Faktura dla odbiorcy za sprzedane materiały:
Wartość w cenie sprzedaży 250
VAT 23% 57,2
Razem 307,2
Ewidencja materiałów w stałych cenach ewidencyjnych
Stała cena ewidencyjna oznacza cenę ustaloną na dany rok na dany rodzaj materiału , w której przyjmuje się materiały wystawiając dowód PZ (bez względu jaka jest cena zakupu).
Powstałe różnice między ceną zakupu a ceną ewidencyjną ujmowane są na koncie Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów (OCEM)
Przykład:
Cena ewidencyjna na ten rodzaj materiału wynosi 2zł
wartość dostaw:
Sp.100 x 2= 200 PZ: 100 x 2= 200
Odchylenie 0
150 x 3 = 450 PZ: 150 x 2= 300
Odchylenie 450-300=150
200 x 2,5 = 500 PZ: 200 x 2= 400
Odchylenie 500-400=100
150 x 2,2 = 330 PZ: 150 x 2= 300
Odchylenie 330-300=30
100 *1,7=170 PZ 100*2zł=200
Odchylenie 170-200=-30
RW dotyczący 500 szt. *2 = 1000
Operacje :
faktura zakupu 100 * 2 = 200, +VAT 46= 246
1a) PZ 100szt.*2 = 200
faktura zakupu 150 * 3 = 450, +VAT 103,5= 553,5
2a) PZ 150szt.*2 = 300
2b) Ustalono odchylenia 450-300=150
faktura zakupu 200 * 2,5 = 500, +VAT 115= 615
3a) PZ 200szt.*2 = 400
3b) Ustalono odchylenia 500-400=100
faktura zakupu 150 * 2,2 = 330, +VAT 75,9= 405,9
4a) PZ 150szt.*2 = 300
4b) Ustalono odchylenia 330-300=30
RW wydano z magazynu 500szt *2=1000.
PK. Obliczono i przeksięgowano odchylenia przypadające na zużyte materiały.
Odchylenia przypadające na zużyte materiały:
1000 *23,33% = 233,30
Rozliczenie zakupu Materiały
1) 200 200 (1a 1a) 200 2) 450 300 (2a 2a) 300
150 (2b 3a) 400 Zużycie mater.
3) 500 400 (3a 4a) 300 i energii
100 (3b 1000(5
4) 330 300 (4a 5)1000
30 (4b OCEM
+ -
2b) 150
3b) 100 233,3 233,3
4b) 30
lub
VAT naliczony Rozrachunki z dostawcami
1)46 246 (1
2) 103,5 553,5 (2
3) 115 615 (3
4) 75,9 405,9 (4
Wartość bilansowa materiałów:
Stan końcowy materiałów 200
+/- Stan końcowy OCEM +46,7
246,7
7