E K O N O M I K A M I A S T I R E G I O N Ó W

E G Z A M I N

1. Miasto - jednostka osadnicza, w formie punktowej, gmina miejska w której większość ludzi jest zatrudniona w zawodach pozarolniczych.

2. Zależność pomiędzy władzą centralną, a lokalną - władza lokalna jest formą decentralizacji władzy centralnej, lepiej rozumie potrzeby mieszkańców, potrafi je lepiej zaspokajać w przeciwieństwie do władzy centralnej która tworzy prawa dla dobra ogółu a nie każdej jednostki samorządu lokalnego.

3. Przyczyny korzyści urbanizacyjnych? Są darmowe, są wytwarzane przez miasto, każdy mieszkaniec może z nich skorzystać, ważne by był w odpowiednim miejscu i czasie.

4. Zasada pomocniczości - nie należy powierzać jednostce większej zadań które może zrobić jednostka mniejsza.

5. Cechy współczesne metropolii:

• Eksportuje czynniki produkcji a tych których brak importuje (czynniki produkcji: praca, ziemia, kapitał)

• Gości zagraniczne firmy

• Prowadzi intensywną działalność w kierunku bezpośredniej komunikacji z zagranicą

• Różna tożsamość mieszkańców

• Jest na trasie korytarzy kontynentalnych=> transportowych i komunikacyjnych

• Otwartość ludzi na otoczenie i zjawiska w skali globalnej

6. Jaki wpływ na miasto maja przedsiębiorstwa? Przedsiębiorstwa mają znaczący wpływ na miasto. Firmy wpływają w sposób pośredni jak i bezpośredni na decyzje władz miasta. Wnoszą część swoich dochodów do miasta, przez co może się rozwijać, inwestować w nowe dobra publiczne. Miasto może stwarzać korzystne warunki dla lokalizacji firm w ich granicach.

7. 3 funkcje zewnętrzne: funkcje centralne - usługi, handel i drobna wytwórczość skierowane do ściśle określonego, zdefiniowanego i na ogół leżącego wokół miasta zaplecza; funkcje wyspecjalizowane - funkcje o zasięgu zmiennym, często trudnym do zdefiniowania, niehierarchicznym: działalność przemysłu, turystyka itp.; funkcje mieszane - oba wspomniane typy nakładają się na siebie.

8. 3 najważniejsze dobra publiczne?

9. Opisać suburbanizację - polega na wyludnianiu centrum miasta a zaludniania strefy podmiejskiej.

10. Urbanizacja przestrzenna - przykłady:

• Włączanie mniejszych miast do granic większych miest( zwiększanie granic)

• Tworzenie nowych miast( Brasil i Canberra)

• Powstanie osiedli miejskich nie związanych z rolnictwem

• Środowiska mieszkalne zmieniają się na wzór miejski

11. Rozwój

12. Rodzaje miast:

Małe - poniżej 20.000
Średnie - 20.000 - 100.000
Duże - 100.000 - 500.000
Największe - powyżej 500.000

1. Etapy rozwoju miasta.

• Urbanizacja

• Suburbanizacja

• Dezurbanizacja

• Reurbanizacja

2. Rozwój miasta - rozwój miasta jest to zwiększanie się liczby mieszkańców miasta, powiększanie jego granic, wzrost dochodów miasta, zwiększanie inwestycji w mieście etc.

3. Najważniejszy uczestnik miasta -

4. Czynniki miastotwórcze:

• przedsiębiorczość indywidualną i zbiorową mieszkańców i tzw. patriotyzm lokalny - czynnik społeczny

• czynniki lokalizacji przemysłu, budownictwa, transportu oraz usług produkcyjnych - czynniki produkcyjne

• czynniki zainwestowania w infrastrukturze społecznej i ekonomicznej - czynniki zainwestowania infrastrukturalnego

• czynniki historyczne umożliwiające kontynuację procesów rozwojowych dotychczasowych funkcji tradycyjnych, uwarunkowanie biegiem historii

• położenie względem tzw. otocznie będącego siłą motoryczną rozwoju miast

• rezerwy terenów miejskich

• dostępność komunikacyjna do źródeł zasilania w wodę, energię elektryczną itp.

• siła oddziaływania potencjału lub grawitacji w strefie wpływu wielkich miast

• przyrodnicze militarne ekonomiczne

5. Władzami miasta są burmistrz, prezydent, rada miasta wybierani na 4 lata

6. Cecha polityki lokalnej -

7. Korzyści urbanizacji to pozytywne skutki związane z procesem urbanizacji : zwiększanie możliwości inwestycyjnych miasta, większa ilość miejsc pracy. Korzyści urbanizacyjne to dobra, usługi dostępne dla mieszkańców za darmo które są wytwarzane przez miasto.

8. Kto twoim zdaniem ma największy wpływ na cechy miasta

Wg mnie mieszkańcy miasta gdyż:

• oni tworzą miasto, gdzie nie ma ludzi nie będzie miasta

• władze miasta dążą do zaspokajania ich potrzeb

• tworzą część dochodu miasta przez płacenie podatków

• znają swoje potrzeby i dążą do ich zaspokajania a miasto ma im to zapewnić

• są czynnikiem kształtującym rozwój miast

• mogą być pozytywnie lub negatywnie nastawieni na pewnie aspekty związanymi z inwestycjami przez co mogą podejmować różne decyzje związanie z tym faktem często utrudniające podjęcie decyzji przez władze miast

9. 3 rodzaje miast ze względu na dominującą funkcję: religijne- miejsce kultu religijnego: Częstochowa, Rzym; uzdrowiskowe: Ciechocinek; transportowe: portowe, lotnicze, kolejowe.

10. Ewolucyjna teoria powstawania miast głosi, że są one rezultatem społecznego podziału pracy, który wraz z powstaniem nadwyżki produktów rolnych umożliwił części ludności wiejskiej zajęcie się wytwarzaniem dóbr i usług nie związanych z ogólnie rozumianym rolnictwem.

11. Kiedy powstaje metropolia:

• Miasto Stanowi centrum kulturowe, gospodarcze na jakimś obszarze a nie ma innego miasta spełniające te wymogi

• Miasto rozwija się szybciej od innych miast w pobliżu

• Leży na przecięciu szlaków komunikacyjnych i transportowych

12. Przyczynami lokalizacji działalności gospodarczej w mieście: Jednym z głównych przyczyn lokalizacji działalności gospodarczej w mieście jest fakt mniejszych kosztów transportu, założenia przedsiębiorstwa, dostęp do dużej liczby potencjalnych klientów.

13. Z czego wynika trudność w definiowaniu miasta: trudności w definiowaniu miasta z różnych procesów jakie zachodzą w miastach przez co trudno znormalizować pojęcie miast. Te procesy mogą być inne w każdym mieście, choć mogą mieć podobne skutki. Każde miasto jest na innym poziomie rozwoju i jeśli za wzór miasta przyjmiemy miasta wysoko rozwinięte to będzie niewiele tychże miast. Pojawia się problem związany z normalizacją tegoż poziomu rozwoju.

14. Funkcje miasta na zewnętrzne i wewnętrzne

15. Internalizacja efektów zewnętrznych - włączanie kosztów i korzyści zewnętrznych podmiotu do jego rachunku ekonomicznego.

16. Co to urbanizacja - to proces rozwoju istniejących miast i powstawania nowych. Zespół przemian ekonomicznych, społecznych, kulturowych i przestrzennych, prowadzących do rozwoju miast i obszarów miejskich, oraz wzrostu liczby ludności miejskiej i jej udziału w liczbie ludności państwa bądź regionu.

1. Granice miasta wyznacza: zasada delimitacji

2. Wymienić rodzaje miast wg rozwoju względem funkcji miastotwórczych/dynamiki:
   Dynamika rozwoju - poziom aktywności funkcji miastotwórczych:

• w fazie stagnacji - wynikającej z deprecjacji dotychczasowych funkcji dominujących i ograniczaniu rozmiarów odpowiadających im rodzajów działalności

• w fazie schyłkowej - będącej rezultatem degradacji dotychczasowych funkcji miejskich, likwidacji rodzajów działalności stanowiących o sensie istnienia miasta (bazy ekonomicznej)

• w fazie odbudowy funkcji - przywracania dynamiki rozwojowi funkcji, podnoszenia atrakcyjności zasobom miasta (np.. rewitalizacja)

3. Miasta rekreacyjne - w mieście jest sporo obiektów rekreacyjnych, które stanowią znaczną część dochodu gminy. W tym mieście jest duży nacisk na rekreacje, buduje się nowe obiekty, odnawia się stare.

4. Podobieństwo industrializacji i urbanizacji polega na - rozwoju przez tworzenie nowych zakładów przemysłowych oraz na zwiększeniu zatrudnienia w tymże sektorze.

5. Władza lokalna - stosunki między rządzącymi a rządzonymi, które zachodzą w środowisku społecznym, który jest ograniczony terytorialnie i przestrzennie. Jest konsekwencją decentralizacji władzy.

6. Negatywne efekty w metropoliach.

• Wzrost patologii

• Wzrost bezrobocia

• Spadek dochodów metropolii

• Spadek liczby mieszkańców w centrum metropolii

7. Dobra publiczne: są nieodpłatne lub częściowo płatne, przysługują każdemu w miejscu ich oferowania, finansowane ze środków publicznych, koszty ich wytworzenia nie są przypisywanie konsumentowi w długim okresie czasu, interesuje się nimi każdy mimo że z nich nie korzysta (pogotowie ratunkowe).

8. Kryteria decydujące o przynależności do grona użytkowników miast - korzystanie z oferty miasta, przebywanie na terenie miasta, osoby mający wpływ na decyzje w mieście, osoby prowadzące działalność gospodarczą w mieście.

9. Urbanizacja ekonomiczna i jej mierniki - jest to stały wzrost ludności pracujących w zawodach pozarolniczych; mierniki: zatrudnienie w usługach, przemyśle, budownictwie, rozkład dochodów miasta ze względu na ich źródło( dochody z usług, przemysłu etc)

10. Reurbanizacja - jest to końcowa faza urbanizacji. Polega ona na rozroście terenów podmiejski. Na tym etapie często następuje odrodzenie śródmieścia. Etap ten możemy aktualnie obserwować na terenie USA lub Japonii. Występuje wówczas, gdy udział ludności obszaru centralnego w ogólnej liczbie ludności rośnie początkowo na skutek zahamowania tempa ubytku, a następnie wzrostu ludności tego obszaru. W procesie odradzania się miasta przeważają siły dośrodkowe, w przeciwieństwie do fazy dezurbanizacji, w której dominowały siły odśrodkowe.

1. Gmina miejska - to wyodrębniona terytorialnie, przestrzennie jednostka posiadająca prawa miejskie. Wyodrębniona w administracyjnych granicach miasta.

2. Indystrualizacja - inaczej uprzemysłowienie jest to proces przekształcania się społeczeństw tradycyjnych w przemysłowe dzięki wprowadzeniu gospodarki opartej na mechanizacji produkcji, kierowanej planowo przy użyciu określonych metod zarządzania, charakteryzujący się zwiększaniem się odsetka osób zatrudnionych w przemyśle, standaryzacją czasu pracy, wyraźnym podziałem pracy i wzrostem heterogeniczności społeczeństwa.

3. Społeczność lokalna to mieszkańcy miasta, komu pomaga? Kiedy?

4. Metropolie i rozwój regionu

5. Podział miast pod względem przestrzennym

6. Funkcje endogeniczne - to funkcje miasta skierowane do wewnątrz (administracja miejska, część handlu). Funkcje egzogeniczne to funkcje skierowane na zewnątrz miasta (przemysł, turystyka, handel morski itp.)

7. Efekty zewnętrzne związanie są z działalnością gospodarczą, stanowią jej efekt, który jest przenoszony na osoby trzecie (hałas komunikacji miejskiej)

8. Mierniki miastotwórcze:

• Ilość mieszkańców

• Cechy mieszkańców

• Warunki życia mieszkańców

• Użytkowanie terenów

• Ilość obiektów i majątku trwałego zlokalizowanego w mieście

• Ilość obiektów użyteczności publicznej

• Ilość jednostek gospodarczych w tym szczególnie usługowych

• Produkt globalny wytworzony w mieście

• Dochody władz miejskich

• Liczba zatrudnionych i wydajność na jednego zatrudnionego

• Dochody przypadające na gospodarstwo domowe

• Ranga miasta

• Produktywność terenu miasta

9. Dwa aspekty zasady pomocniczości:

• Negatywny - władza w ogóle a państwo w szczególności nie powinno przeszkadzać osobom lub grupom społecznym w podejmowaniu ich własnych działań

• Pozytywny - misją każdej władzy jest pobudzenie, podtrzymanie a ostatecznie w razie potrzeby, uzupełnianie wysiłków tych podmiotów, które nie są samowystarczalne

10. Użytkownicy miasta to partie polityczne, mieszkańcy, jednostki gospodarcze, działające na terenie miasta i korzystające z dóbr publicznych miasta.

11. Urbanizacja demograficzna jest wtedy, gdy mieszkańcy wsi przenoszą się do miast. Następuje koncentracja ludności w mieści.

12. Dezurbanizacja - proces społeczno , kulturowy polegający na odpływie ludności miejskiej, decentralizacja handlu przemysłu i usług. Następuje zanik tzw. miejskiego stylu życia.

13. Cechy miasta:

• Skupisko ludzi, działalności gospodarczych: usługowych, przemysłowych, budowlanych

• Ma wyznaczone granice administracyjne

• Znaczny Obszar zwartej zabudowy

• Więcej grup wtórnych niż pierwotnych

• Zróżnicowanie zabudowy

• Zróżnicowanie zawodowe ludności

PYTANIA OTWARTE

1. Co w największym stopniu kształtuje cechy współczesnych miast?

2. Czy urbanizacja jest cecha naszych czasów?

3. W jaki sposób miasta wpływają na rozwój cywilizacyjny ludzkości?

4. Czy w miastach powinny być rynki?

---