Obliczanie połączenia wpustowego może mieć na celu sprawdzenie dobranego
połączenia lub określenie wymiarów wpustu w oparciu o warunek wytrzymałościowy
na nacisk powierzchniowy.
Rys. 1 Połączenie wpustowe
b - szerokość wpustu,
g - grubość piasty w
miejscu osadzeniawpustu,
h - wysokość wpustu,
d - średnica wału (czopa),
t1 - głębokość rowka,
M - moment obrotowy,
F - siła obwodowa,
Warunek wytrzymałościowy na nacisk powierzchniowy
l0 - czynna długość wpustu,
z - liczba wpustów,
Siła obwodowa
3. Odmiany, wymiary b x h wpustu pryzmatycznego i
jego długość normalna oraz głębokość rowka t1 - według
tablicy 4
Uwaga: Długości całkowite poszczególnych odmian
wpustów są następujące:
odm. A I = l0 + b,
odm. B l = l0 ,
odm. AB l = l0 + 0,5b.
4 Dopuszczalne naciski powierzchniowe
z1 - współczynnik zależny od
warunków pracy, wg
tablicy 6,
kc - wg tablicy 1 lub 2, dla
materiału słabszego i
zawsze dla obciążeń
stałych (statycznych).
Grubość piasty w miejscu osadzenia wpustu
M - w Nm,
c - współczynnik, przyjmowany
dla piasty:
- żeliwnej c = 3,5 ;
- stalowej c = 3,2.
Ćwiczenie 1. Połączenie wpustowe ma przenieść moment obrotowy M = 500 Nm.
Średnica wału ze stali 35 wynosi 45 mm. Przyjmując połączenie spoczynkowe i warunki
pracy średnie oraz materiał oprawy stal St7 i wpustu pryzmatycznego St6, dobrać wymiary
połączenia.
R o z w i ą z a n i e . Dane odczytane z tablic: dla materiału wału kc =155 MPa, oprawy
kc = 175 MPa i wpustu kc = 160 MPa (do obliczeń przyjmuje się wartość materiału
najsłabszego, tzn. wału), z1 = 0,6 i dla średnicy d = 45 mm wymiary wpustu
b x h = 14 x 9 i t1 = 5,5 mm.
Długość czynną wpustu oblicza się ze wzoru otrzymanego po przekształceniu warunku
wytrzymałościowego na naciski powierzchniowe (pkt 1), do którego podstawiono
zależność do obliczania siły obwodowej (pkt 2):
Przyjmując wpust odmiany A, długość całkowita wpustu wyniesie:
l = l0 +b = 43,4 + 14 = 58 mm; natomiast długość normalna lPN = 63 mm.