Termin polityka handlowa jest to sfera działań o charakterze globalnym podejmowanych przez dane państwo, które nastawione są głównie na eksport oraz promocję własnych towarów na rynkach całego świata. W najogólniejszym ujęciu polityka handlowa.
Instrumenty wykorzystywane przez zagraniczną politykę handlową;
To, jakie środki zagranicznej polityki ekonomicznej dane państwo będzie wykorzystywało w celu uzyskania zamierzonych efektów gospodarczych, uzależnione jest od systemu gospodarczo-społecznego. Oznacza to, że muszą one być dopasowane do obowiązujących w konkretnym kraju stosunków własnościowych, rodzaju podmiotów gospodarczych, które podejmują decyzje produkcyjne, inwestycyjne, importowe oraz eksportowe, a także do istniejącego w danym państwie mechanizmu gospodarczego. System gospodarki rynkowej, którego podstawę stanowi instytucja własności prywatnej, charakteryzuje się tym, że to konkretne przedsiębiorstwa podejmują wszelkie decyzje ekonomiczne. Rola państwa jest tutaj wyraźnie ograniczona, gdyż nie może ono w sposób bezpośredni zlecić realizacji określonego działania, jak np. zapoczątkowania konkretnych inwestycji, podjęcia eksportu czy też jego zwiększenia, zmniejszenia bądź zmiany struktury, a także rozwoju szczególnego rodzaju produkcji. Między innymi w takich, jak również innych kwestiach decyzje podejmowane są bowiem przez prywatne przedsiębiorstwa, spółki lub zrzeszenia. Jedną z nielicznych możliwych kompetencji państwa, wynikających z działania w ogólnie pojętym interesie społecznym, jest możność zakazania określonej produkcji, która odznacza się np. szkodliwością dla zdrowia i życia ludzkiego, czy też stanowi istotne zagrożenie dla środowiska naturalnego itp. Państwo może również wprowadzić zakaz, zwykle na określony czas, wywożenia poza granice kraju zasadniczych produktów rolnych, które pełnią podstawową rolę z punktu widzenia wyżywienia państwa, a także surowców deficytowych mających strategiczny charakter. Ponadto, w gestii państwa leży również możliwość zakazania eksportu konkretnych technologii, uzbrojenia, czy też określonych maszyn i urządzeń. Zakaz wprowadzony przez państwo może także dotyczyć wwożenia do kraju pewnych produktów, które wykazują szkodliwe dla zdrowia działanie, jak np. narkotyków, środków farmaceutycznych oraz leków nie spełniających określonych norm i nie mających odpowiednich atestów, roślin oraz zwierząt gospodarskich z państw, które zagrożone są występowaniem konkretnych chorób, a także artykułów żywnościowych nie spełniających wyznaczonych im norm sanitarnych.
Tendencje liberalizacyjne międzynarodowej polityki handlowej po II wojnie światowej:
W ramach międzynarodowej polityki ekonomicznej, która zazwyczaj traktowana jest jako polityka handlowa, występuje możliwość dokonania rozróżnienia dwóch koncepcji:
Wolny handel;
Protekcjonizm.
Polityka wolnego handlu ma na celu pozbywanie się wszelkich trudności, ograniczeń oraz problemów występujących w relacjach ekonomicznych z zagranicą, ze szczególnym uwzględnieniem wymiany towarowej. Ponadto, polega ona również na zmierzaniu do maksymalnie pełnego liberalizowania stosunków ekonomicznych z zagranicą oraz optymalnego zmniejszenia kontroli państwa nad tymi stosunkami.
Polityka protekcyjna natomiast ma na celu rozległe zastosowanie pomocy otrzymanej ze strony państwa, aby rozwinąć krajową produkcję oraz zabezpieczyć rynek wewnętrzny przed zagraniczną konkurencją. Ponadto, polega ona na wspomaganiu własnego rozprzestrzeniania się na rynki zagraniczne przy pomocy różnych środków.
Część ekonomistów jest zdania, że polityka handlowa powinna sukcesywnie zmierzać do osiągnięcia ideału, jakim jest według nich wolny handel. Z czysto teoretycznego punktu widzenia polityka liberalna przyczynia się do osiągnięcia znacznych korzyści i możliwości, które wykraczają daleko poza usuwanie występujących w zakresie produkcji oraz konsumpcji nieprawidłowości i zaburzeń. Z kolei na podstawie przeszłościowej praktyki gospodarczej można wywnioskować, iż efektem polityki protekcjonistycznej jest zazwyczaj obniżenie aktywności gospodarczej państw, które biorą udział w wymianie handlowej.
Okresem, kiedy uświadomiono sobie konieczność eliminowania ograniczeń i trudności w wymianie handlowej na całym świecie, były lata po drugiej wojnie światowej. W tym czasie liberalizacja polityki handlowej doszła do skutku dzięki skutecznie prowadzonym przez poszczególne państwa negocjacjom. Rozmowy te polegały na podpisywaniu przez rządy zainteresowanych krajów określonych umów o kolejnych obniżkach bądź likwidacjach ceł. W okresie powojennym wielostronne zmniejszanie lub usuwanie ceł odbywało się zgodnie ze strukturą instytucjonalną Układu Ogólnego w Sprawie Ceł i Handlu (General Agreement on Tariffs and Trade).
Sposób oddziaływania ceł na gospodarkę narodową i handel zagraniczny:
CŁO (custom duty) - jest to określona opłata lub podatek, który nakłada się na towary stanowiące przedmiot eksportu bądź importu. Państwo nakłada cło na wszelkie towary, które wkraczają w obszar celny danego kraju lub też ten obszar opuszczają. Stąd też można wyróżnić cła importowe oraz cła eksportowe. Ogólnie można powiedzieć, że cło stanowi swoisty rodzaj podatku, którym bezpośrednio obciążany jest importer lub eksporter, a pośrednio także konsument, czyli odbiorca.
Cło importowe - z punktu widzenia importera krajowego oznacza zwiększenie ceny importowanego towaru, co wiąże się w efekcie z podwyższeniem ceny także dla krajowego odbiorcy finalnego.
Cło eksportowe - zwiększa nakłady ponoszone przez eksportera, a co za tym idzie, wpływa także na podwyższenie ceny towaru przeznaczonego na eksport, tj. dla konsumentów zagranicznych.
Z punktu widzenia państwa, cło, które pełni funkcję jednego z podatków, stanowi dość istotne źródło dochodów skarbu państwa. Tak więc istota działania cła zawiera się w tym, że z jednej strony stanowi ono czynnik podwyższający cenę, natomiast z drugiej strony, jest środkiem umożliwiającym zwiększenie wpływów budżetu państwa.
Współcześnie z reguły stosuje się wyłącznie cła importowe, natomiast eksport nie jest poddawany obowiązkowi celnemu. Nałożenie cła na eksport może nastąpić tylko w szczególnych przypadkach i jest to wówczas podyktowane istotną koniecznością, np. potrzebą zagwarantowania państwu dodatkowych wpływów do budżetu.
To, jakie znaczenie będzie miało podwyższenie cła z punktu widzenia ilości oraz wartości importu w danym kraju, zależy w dużej mierze od reakcji na zmianę ceny spowodowaną zastosowaniem lub zwiększeniem cła, która będzie udziałem popytu krajowego. Wpływ cła na import uzależniony jest także od elastyczności popytu w danym kraju oraz od elastyczności podaży eksporterów, czyli ich reakcji na rynek konkretnego państwa. Gdyby kraj importujący podwyższył swoje cła, wówczas jednostki eksportujące na dany rynek zostałyby postawione przed groźbą konieczności zrezygnowania z eksportu do kraju importującego. Ewentualnie, eksporterzy byliby zmuszeni obniżyć swoje ceny, aby móc się utrzymać na rynku po zwiększeniu ceł w państwie importującym.
W sytuacji, gdy popyt w danym państwie na towary importowane, na które cło zostało podwyższone, jest wyjątkowo elastyczny, wówczas nieznaczne zwiększenie cła oraz właściwy wzrost ceny importowanego towaru przyczyniają się do dość dużego spadku importu. Jednak w przypadku, kiedy zagraniczni importerzy są wyjątkowo zainteresowani danym rynkiem, jak ma to miejsce, gdy importerem jest duże państwo, wtedy, w celu utrzymania eksportu na dotychczasowym poziomie, powinni oni rozważyć możliwość obniżenia własnych cen eksportowych do wysokości pozwalającej na utrzymanie się na rynku państwa będącego dużym importerem. W takiej sytuacji wielkość importu kraju, który podwyższył cła, zostałaby taka sama, natomiast zmniejszeniu uległaby cena importowa, jaką płaci się zagranicznym eksporterom. Ponadto, doszłoby do obniżenia wartości importu przy identycznych, jak dotychczas, wymiarach fizycznych. Efektem tych działań byłoby również polepszenie się relacji cen importowanych do cen eksportowanych w państwie, które cło podwyższyło. Z kolei kraje eksportujące na dany rynek mogłyby utrzymać wielkość swojego eksportu stosując niższe ceny eksportowe. Spowodowałoby to jednak pogorszenie się relacji ich cen eksportowych do cen importowych, co w znacznym stopniu ograniczyłoby ich wpływy z eksportu.
Cła - rodzaje, sposoby ich ustalania i formy pobierania:
Głównym założeniem poszczególnych krajów nie jest komplikowanie eksportu, lecz jego wspieranie, dlatego też cła eksportowe stosowane są niewspółmiernie rzadziej niż importowe i to zazwyczaj wyłącznie w celach fiskalnych. Cła eksportowe wykorzystywane są przede wszystkim przez państwa słabiej rozwinięte, które eksportują na znaczną skalę, cieszące się dużym zainteresowaniem światowym, surowce mające dość istotny udział w ich eksporcie.
W takich sytuacjach cła eksportowe mogą uchodzić za jedno z najważniejszych źródeł wpływów do budżetu państwaNajpowszechniej stosowana klasyfikacja ceł uwzględnia ich podział z punktu widzenia sposobu określania stawki celnej. Na tej podstawie cła można podzielić na:
cła "ad walorem" - które pobierane są w postaci określonej stawki procentowej obliczanej od wartości przywożonego towaru, np. 5, 10, 20 czy 30%;
cła "specyficzne" - które ustala się jako konkretną stawkę w jednostce monetarnej danego kraju, na przykład w koronach szwedzkich, za jedną jednostkę wagową przywożonego towaru, np. 3 korony szwedzkie za 1 kg danego towaru.
TARYFA CELNA (custom tariff) - uporządkowane zestawienie towarów, które podlegają opłatom celnym oraz stawek celnych, jakie są pobierane przy przewożeniu danego towaru przez granicę celną, zarówno przy jego wwożeniu do kraju, jaki i wywożeniu na zewnątrz. Zbiór ten zawiera następujące elementy obowiązkowe:
numer pozycji taryfy celnej;
odpowiadająca konkretnemu numerowi pozycji nazwa tej pozycji (szczegółowa nazwa towaru podlegającego ocleniu), np.: zboża, tekstylia, obuwie, samochody, telewizory, mleko przetwory mleczne, mięso i wyroby mięsne, owoce, warzywa, surowce przemysłowe i półfabrykaty, maszyny i urządzenia inwestycyjne itp.;
sposób obliczenia cła dla danego towaru (stawka celna);
stawkę celną dopłaty;
rabaty;
nazwy towarów, których nie wolno przywozić bądź wywozić.
Na taryfę celna składa się szereg kolumn, w których podaje się wysokość stawek celnych, jakie obowiązują na poszczególne towary. Obecnie stosowane taryfy celne posiadają bardzo wiele pozycji; może być ich około pięciu tysięcy, a nawet dużo więcej.
Z punktu widzenia polityki celnej, niezwykle istotną rolę pełni, zamieszczana w umowach handlowych zawieranych pomiędzy określonymi państwami, Klauzula Największego Uprzywilejowania (KNU). Na jej podstawie państwa umowne traktowane są na takim samym poziomie, jak kraje uprzywilejowane. Klauzula ta zapewnia, że wszelkie ulgi celne, jakie którykolwiek kraj uzyska, będą również rozciągnięte na pozostałe państwa posiadające w swoich umowach tą właśnie Klauzulę. Zwykle w momencie podpisania określonej umowy handlowej o charakterze międzypaństwowym, poszczególne kraje udzielają sobie wzajemnie Klauzulę Największego Uprzywilejowania.
&&&&&& Bycie objętym Klauzulą daje gwarancję jednakowego traktowania pod względem celnym na terenie tego państwa, które Klauzuli udzieliło. Istnieją jednak pewne wyjątkowe sytuacje, kiedy import z państwa posiadającego Klauzulę może zostać obciążony dopełniającym cłem. Może się tak zdarzyć, gdy dany kraj chce wejść ze swoim eksportem na rynki innych państw, stosując w tym celu tzw. ceny dumpingowe, czyli zaniżone w stosunku do cen fabrycznych powiększonych o tradycyjny, przeciętny zysk, który zwykle wynosi około 10%. Jeżeli dumping zostanie udowodniony, tj. jeśli wykaże się, że określony eksporter zbywa na danym rynku swój towar po cenie dumpingowej, a sprzedaż ta stwarza pewne trudności i zakłócenia, czyli działa on ze szkodą dla rynku kraju importera, wówczas kraj importujący ma możliwość, po przeprowadzeniu odpowiedniego dochodzenia, nałożyć na eksportera uzupełniające cło, nazywane cłem anty-dumpingowym. Dumping jest w praktyce gospodarczej traktowany jako swoista forma nierzetelnej konkurencji, której należy się odpowiednio przeciwstawiać i zwalczać ją.
Jedyna realna możliwość stosowania dumpingu występuje tylko wówczas, gdy eksporter danego kraju wspiera swoją działalność eksportową stosując określony system dotowania eksportu przez państwo. Jednak w takim przypadku, kraje chroniące swoje rynki przed dumpingiem oraz nierzetelną konkurencją wprowadzają dodatkowe zabezpieczenia przeciwko subwencjonowanym eksporterom. Stosowane przez nie środki obrony przejawiają się poprzez nakładanie na importera dodatkowego cła, które nazywane jest cłem wyrównawczym, a jego wysokość równa jest wartości subwencji.. Subwencje eksportowe przybierają najczęściej postać: zwrotów ceł, ulg podatkowych, mniejszych stawek przewozowych, odpisów dewizowych, niższych stóp procentowych kredytów itp.
Cła nie są jednak jedyną forma obciążenia importu. Do równie często stosowanych należą także różnego rodzaju dodatkowe podatki, opłaty wyrównawcze oraz dopłaty do ceł.
Wszystkie środki stosowane w celu obciążenia importu, jak cła, podatki oraz wszelkie inne opłaty, przyczyniają się do powstania znaczących utrudnień przy wejściu eksporterów na rynek danego kraju. Bardzo często są one więc podstawowym przedmiotem negocjacji międzypaństwowych, których celem jest złagodzenie konsekwencji stosowania tych środków oraz ich ograniczanie. Instytucjami, które zajmują się rozwiązywaniem tego typu problemów są: Międzynarodowy Układ o Taryfach i Handlu-GATT oraz Światowa Organizacja Handlu WTO.
W zagranicznej polityce handlowej, oprócz środków taryfowych i parataryfowych, wykorzystuje się również tzw. środki "pozataryfowe". Zalicza się do nich przede wszystkim zakazy bądź też ilościowe ograniczenia zarówno przywozu, jak i wywozu, ograniczenia dewizowe, jak również obowiązywanie rozlicznych norm technicznych oraz sanitarnych, które nierzadko powodują znaczne utrudnienia w imporcie czy eksporcie. Dość znacznym problemem jest także skomplikowana procedura umożliwiająca w efekcie otrzymanie określonych pozwoleń czy też ustalenie wymiaru ceł.
Międzynarodowe umowy gospodarcze:
Do realizacji zagranicznej polityki ekonomicznej poszczególnych państw wykorzystuje się z jednej strony określone środki autonomiczne, natomiast z drugiej strony - różnego rodzaju umowy i porozumienia gospodarcze, które zawierane są pomiędzy zainteresowanymi krajami. Umowy lub porozumienia gospodarcze mogą mieć dwojaki charakter, który uzależniony jest od ilości biorących w nich udział krajów. Mogą one być zatem dwustronne, gdy uczestniczą jedynie dwa państwa lub też wielostronne, gdy liczba krajów uczestniczących jest większa. Do czasu drugiej wojny światowej, najczęściej zawieranymi umowami o charakterze gospodarczym były umowy dwustronne, które nazywa się również bilateralnymi. Umowy wielostronne, czy też inaczej multilateralne, zaczęto stosować zdecydowanie częściej i powszechniej dopiero po drugiej wojnie światowej.
Oprócz zastosowania tradycyjnego podziału umów, uzależnionego od liczby państw uczestniczących
w zawieraniu danej umowy, można również dokonać klasyfikacji umów międzynarodowych ze względu na rodzaj spraw, jakie określone umowy podejmują. Z tego punktu widzenia międzypaństwowe umowy gospodarcze dzielą się na:
umowy handlowe;
umowy o współpracy gospodarczej, technicznej i kapitałowej;
umowy finansowe - w tym m.in.: umowy płatnicze oraz umowy kredytowe;
umowy komunikacyjne - mogą dotyczyć m.in.: komunikacji kolejowej lub lotniczej;
umowy osiedleńcze;
umowy w sprawie rybołówstwa na wodach, które należą do strefy ekonomicznej innych państw;
umowy morskie.
Umowy handlowe - stanowią najstarszy rodzaj międzynarodowych umów gospodarczych. Na początku były one zawierane wyłącznie w sprawach dotyczących ochrony statku, towaru oraz samego kupca. Jednak wraz
z rozwojem powszechnej wymiany handlowej, która miała miejsce szczególnie w okresie kapitalizmu, głównym czynnikiem popularyzującym tą formę umowy międzypaństwowej zaczęła być potrzeba zagwarantowania optymalnych warunków wejścia na rynki zbytu dla eksporterów, jak również umożliwienia rozwoju działalności gospodarczej przez kapitał danego państwa na obszarach innych krajów. Wśród najważniejszych rodzajów umów handlowych wyróżnić można:
traktat handlowy;
konwencja handlowa;
układ handlowy;
porozumienie handlowe;
protokół handlowy.
Najpowszechniejszym, a przy tym najpoważniejszym rodzajem dwustronnej umowy handlowej jest traktat handlowy. W najbardziej ogólnym ujęciu stanowi on umowę o charakterze długotrwałym, najczęściej wieloletnią, która reguluje wszystkie stosunki i relacje handlowe, czy też nawet gospodarcze pomiędzy dwoma różnymi krajami. Długoterminowy charakter traktatu oznacza w praktyce, że może on być zawarty na okres dziesięciu, a nawet większej ilość lat, z dodatkową możliwością przedłużenia go o kolejne lata lub też na czas nieograniczony. Wymiana handlowa między państwami uczestniczącymi w traktacie warunkowana jest zwykle przydzieleniem sobie wzajemnie przez te kraje Klauzuli Największego Uprzywilejowania.
Klauzula zapewnia krajom podpisującym traktat, z punktu widzenia obciążeń celnych, możliwie uprzywilejowany sposób odnoszenia się do ich towarów na terytorium przeciwnego państwa. Oznacza to, że kraje te będą traktowane na równi w kwestiach obciążeń celnych. W traktacie handlowym powinno się także poświęcić uwagę zagadnieniu traktowania osób fizycznych oraz prawnych, które zamierzają prowadzić działalność gospodarczą na obszarze drugiego państwa. W takich sytuacjach najczęściej gwarantowana jest tzw. Klauzula Narodowa, która mówi o uważaniu osób oraz przedsiębiorców kraju podpisującego traktat za swoich rodzimych obywateli i za własne przedsiębiorstwa.
Umowy handlowe posiadają zwykle również odpowiednie klauzule, które chronią inwestycje kapitałowe jednego z państw na obszarze tego drugiego oraz gwarantują zabezpieczenie tzw. własności intelektualnej, czyli praw autorskich do wynalazków i dzieł autorstwa członków społeczności drugiego państwa. Z kolei klauzule osiedleńcze umieszczone w traktatach zawierają wytyczne dotyczące możliwości osiedlania się osób
z jednego państwa na terytorium przeciwnego kraju. Zagadnienia te precyzuje zwykle Klauzula Narodowa.
Traktaty handlowe mogą również regulować kwestie związane z szeroko pojętą komunikacją. W związku
z tym w traktacie mogą zostać umieszczone odpowiednie klauzule morskie, które mówią o sposobie traktowania statków z floty jednej strony w portach należących do drugiego państwa. Również tutaj sprawy te regulowane są przez Klauzulę Narodową, która dodatkowo uzupełniana bywa przez Klauzulę Największego Uprzywilejowania. Powyższe ustalenia nie dotyczą jedynie żeglugi przybrzeżnej oraz rybołówstwa, gdyż ich kwestie dotyczące działalności na wodach określonego państwa regulowane są zwykle odrębnymi umowami.
Pod koniec traktatu umieszcza się zazwyczaj tzw. Klauzulę Ucieczki, która w określonych sytuacjach umożliwia odstąpienie lub wstrzymanie wykonania na określony czas podjętych zobowiązań. Jest to możliwe głównie wtedy, gdy ich realizacja niesie ze sobą niebezpieczeństwo poniesienia przez państwo znaczących strat. Umowa traktatowa powinna się kończyć oznaczeniem czasu, na jaki dany traktat jest podpisywany. Ponadto, w końcowej części należy również zamieścić odpowiednie informacje dotyczące możliwości wcześniejszego wypowiedzenia umowy przez jednego z uczestników traktatu. Odstąpienie od traktatu przed upływem terminu, na jaki został on zawarty, wymusza konieczność wypowiedzenia tego traktatu przez jedną ze stron, które musi nastąpić na pół roku przed planowanym terminem wycofania się.
Inną formą umowy handlowej jest konwencja handlowa. Dokument ten może regulować zagadnienia
w podobnym zakresie jak traktat handlowy, jednak stanowi formę nieco mniej podniosłą.
Z kolei układ handlowy dotyczy zazwyczaj pewnej określonej części spraw odnoszących się do wymiany handlowej pomiędzy dwoma różnymi państwami, które to zagadnienia regulowane są układzie handlowym
w sposób wyjątkowo szczegółowy. Przedmiotem precyzyjnych regulacji w układzie handlowym może być między innymi obustronne odnoszenie się do siebie poszczególnych krajów pod względem celnym czy też szczegółowa regulacja wykorzystywanych ograniczeń ilościowych.
Jeszcze inną formę umowy handlowej stanowi porozumienie handlowe. Jest to umowa, która zazwyczaj ma na celu uregulowanie zdecydowanie mniejszej ilości szczegółowych zagadnień dyskusyjnych o węższym zakresie tematycznym.
Kolejnym, podobnym do porozumienia, rodzajem umowy handlowej jest protokół handlowy. Jest to forma mogąca stanowić załącznik do bardziej ogólnej umowy lub też mogąca obejmować pewne regulacje dodatkowe i być dopełnieniem umowy, np. układu handlowego, który został zawarty wcześniej. Ponadto, protokół
z rozmów może być podstawą do sporządzenia właściwej umowy, czyli może stanowić pisemne potwierdzenie faktu, że dwie strony wyrażają chęć zawarcia umowy, jak również może przedstawiać wstępne stanowiska poszczególnych stron, które będą stanowiły punkt wyjścia do dalszych rozmów i negocjacji.
Dla zachowania ważności, takie umowy handlowe, jak: traktaty, konwencje i układy, wymagają ratyfikacji ze strony rządu. Z kolei protokoły oraz porozumienia są dokumentami handlowymi niewymagającymi ich ratyfikowania przez parlament.
Układ Ogólny o Taryfach i Handlu (GATT) stanowi wielostronną umowę, która została zawarta tuż po drugiej wojnie światowej, tj. w 1947 roku. Umowa ta dotyczyła głównie ograniczania ceł oraz powszechnej liberalizacji handlu. Zgodnie ze swoim podstawowym założeniem, prowadziła ona do znaczącej liberalizacji handlu światowego, a także przyczyniła się do sprecyzowania najważniejszych zasad i reguł obowiązujących
w obustronnych relacjach handlowych państw członkowskich. Postanowienia umowy GATT obowiązywały do momentu powołania Światowej Organizacji Handlu WTO (World Trade Organization) w 1995 roku. Światowa Organizacja Handlu nie jest jedynie wielostronną umową, lecz uważa się ją za formalną organizację międzynarodową posiadającą statutowe władze, którymi są:
Komisja Ministerialna Państw Członkowskich - uznawana jest za najważniejszy organ WTO posiadający najwyższe kompetencje;
Rada Generalna - przejmuje zadania i obowiązki Komisji pomiędzy jej sesjami; pełni ponadto funkcje: organu Rozstrzygania Sporów oraz organu Przeglądu Polityki Handlowej;
Sekretariat - osobą zarządzającą jest Dyrektor Generalny, którego mianuje Komisja Ministerialna.
Z merytorycznego punktu widzenia, Światowa Organizacja Handlu WTO posiada zdecydowanie obszerniejszy zakres funkcjonowania niż Układ Ogólny o Taryfach i Handlu GATT. Do podstawowych kompetencji WTO należą nie tylko wszelkie kwestie dotyczące polityki handlowej w zakresie handlu towarami, lecz także sprawy związane z międzynarodowym obrotem w odniesieniu do usług oraz handlowymi aspektami Praw Własności Intelektualnej. Do rozstrzygania spraw w ramach poszczególnych zakresów, w WTO zostały powołane odpowiednie Rady. Światowa Organizacja Handlu gwarantuje odnoszenie się do wszystkich państw członkowskich w oparciu o Klauzulę Największego Uprzywilejowania. Dodatkowo, WTO jest uważane za dogodny punkt wyjścia czy też podstawę do kontynuowania wszelkich rozmów oraz negocjacji, a także dalszej liberalizacji handlu. Umożliwia także konsekwentne pertraktowanie w takich sprawach, jak: systematyczne redukowanie ceł, likwidowanie graniczeń ilościowych itp. WTO nakłada na państwa w nim uczestniczące konieczność zrezygnowania ze stosowania subwencji eksportowych, a także innych taryfowych
i pozataryfowych środków polityki handlowej, które mają charakter restrykcyjny. Ponadto, Światowa Organizacja Handlu wprowadza pewne ograniczenia dotyczące możliwości korzystania z "porozumień
o uporządkowanym zbycie" oraz "dobrowolnych ograniczeń eksportowych".
Z drugiej jednak strony, organizacja ta daje swoim członkom możliwość ochrony przed wejściem subwencjonowanego eksportu na ich rynki, a także przed dumpingiem. Zabezpieczenie to jest możliwe dzięki oferowanej przez WTO pomocy w postaci ceł wyrównawczych oraz anty-dumpingowych. Organizacja dąży jednocześnie do ograniczania ilości postępowań prowadzonych w celu udowodnienia zaistnienia zjawiska subwencjonowania eksportu lub dumpingu. W tym celu WTO precyzuje zasady, zgodnie z którymi postępowania takie powinny być przeprowadzane. Istotne jest w tej kwestii to, że oprócz potwierdzenia wystąpienia subwencjonowania czy dumpingu, niezbędne jest również udowodnienie, że zjawiska te
w znacznym stopniu przyczyniły się do powstania wielu trudności oraz szkód na rynku kraju pełniącego w tym przypadku funkcję importera.
Istotnym z punktu widzenia działalności WTO wydarzeniem była tzw. "Milenijna Runda" negocjacji handlowych, która została zapoczątkowana decyzją Komisji Ministerialnej WTO w listopadzie 1999 roku. Głównym założeniem podjęcia tych rozmów było uczynienie kolejnego posunięcia w zakresie liberalizacji handlu na świecie. Jednak z racji niezgodności, jakie wystąpiły w interesach krajów Europy Zachodniej oraz takich państw, jak Stany Zjednoczone i Japonia, na specjalnie w tej sprawie zorganizowanej sesji Komisji Ministerialnej ostatecznie nie doszło do podjęcia decyzji o terminie rozpoczęcia Rundy Milenijnej.
Światowa Organizacja Handlu (ang. World Trade Organization (WTO)) - organizacja międzynarodowa z siedzibą w Genewie. WTO stanowi kontynuację Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT), została powołana w 1994 w Marrakeszu (Maroko), w ramach tzw. rundy urugwajskiej GATT.
Światowa Organizacja Handlu rozpoczęła działalność w roku 1995, a jej siedzibą jest Genewa. Polska była jednym z państw założycielskich - stosowne porozumienie ratyfikowała w roku 1995. Głównym zadaniem Światowej Organizacji Handlu jest liberalizacja międzynarodowego handlu dobrami i usługami, prowadzenie polityki inwestycyjnej wspierającej handel, rozstrzyganie sporów dotyczących wymiany handlowej, przestrzegania praw własności intelektualnej. Kraje przystępujące do WTO zobowiązane są do dostosowania wewnętrznego ustawodawstwa do norm Światowej Organizacji Handlu oraz udzielania koncesji handlowych podmiotom zagranicznym.
Przewodniczącym WTO jest Pascal Lamy. Organizacja, według stanu na lipiec 2008 roku, liczy 153 członków. Ostatnim państwem przyjętym w szeregi organizacji jest Republika Zielonego Przylądka.