PROBLEMATYKA WŁADZY 

WYKŁAD

 
 
 
 

J.C. Williams, A.J. DuBrin i H.L. Sisk - DEFINICJA 

• proces wpływania na innych w celu osiągnięcia określonych celów w określonych sytuacjach, bez wykorzystywania technik opartych nadmiernie na wymuszaniu

 
 
 
 

Zgodnie z koncepcją M. Webera 

• władza może być definiowana jako szansa, by w określonym układzie stosunków społecznych wcielać w życie własną wolę, niezależnie od oporu

 
 
 
 

Najważniejszy miernik władzy 

• możliwość przeforsowania własnych pomysłów, poglądów, celów przeciw alternatywom postrzeganym jako bardzo atrakcyjne

 
 
 
 

Podstawy władzy  

• Ich najbardziej znaną klasyfikację opracowali J.R.P. French i B. Raven

 
 
 
 

WŁADZA OPARTA O LEGITYMACJĘ 

• To władza oparta o formalną umowę, w myśl której przywódca ma prawo do wydawania poleceń.

• Władza wynikająca z samego faktu zajmowania stanowiska kierowniczego.

• Uznanie tego prawa stanowi zwykle warunek przynależności do danej organizacji a jego nieprzestrzeganie powoduje określone sankcje np. utratę pracy.

 
 
 
 

2.WŁADZA OPARTA  
O NAGRADZANIE  

• Ta podstawa władzy wynika z przekonania osoby A, że osoba B może ją nagrodzić.

• Bardzo ważnym elementem jest tu konieczność uwzględnienia atrakcyjności nagrody. Nagroda, której spodziewa się podwładny musi być przez niego oceniana jako atrakcyjna, pożądana, a ponadto musi istnieć rzeczywista gwarancja jej otrzymania.

 
 
 
 

3. WŁADZA OPARTA O PRZYMUS  

• Opiera się o przekonanie osoby A , że osoba B może ją ukarać np. przez zwolnienie z pracy, potrącenie pensji, przeniesienie na inne, mniej atrakcyjne stanowisko.

• Wpływ osoby B wynika z zagrożenia karą, niekoniecznie z jej faktycznego stosowania.

• Siła wpływu jest tu uwarunkowana dotkliwością kary, którą przełożony może wymierzyć a także subiektywną oceną pracownika co do możliwości jej otrzymania.

 
 
 
 

ryzyko ponoszone przez przełożonego 

• jeżeli groźba kary nie przyniesie oczekiwanych zmian w zachowaniu podwładnego, przełożony będzie musiał zrealizować zapowiedzianą karę, a więc w jakimś stopniu sam ogranicza swoje możliwości działania w danej sytuacji

 
 
 
 

WŁADZA OPARTA O IDENTYFIKACJĘ (inaczej WŁADZA ODNIESIENIA)  

• Podstawą władzy jest w tym wypadku atrakcyjność osoby sprawującej funkcje przywódcze.

• Podwładni spostrzegają i oceniają osobiste cechy tej osoby jako wartościowe, atrakcyjne i stąd wynika chęć podlegania takiemu przywódcy.

 
 
 
 

Władza odniesienia - c.d. 

• Jest to bardzo niewymierna podstawa władzy, ponieważ opiera się o osobiste odczucia, sympatię, szacunek, a więc ma charakter bardzo subiektywny i indywidualny

 
 
 
 

EXPERT POWER CZYLI WŁADZA OPARTA O WIEDZĘ I ZDOLNOŚCI  

• Ta podstawa władzy, nazywana również władzą ekspercką, opiera się o przekonanie osoby A, że osoba B ma większą od niej wiedzę.

• Trzeba wyraźnie podkreślić, że możliwości oddziaływania przez przywódcę - eksperta mają zwykle ograniczony zasięg, ponieważ zamknięte są granicami określonej dziedziny wiedzy.

 
 
 
 

6.WŁADZA INFORMACYJNA  

• Nabiera szczególnego znaczenia współcześnie, kiedy podstawą wszelkiego działania jest informacja.

• władza wynika z faktu posiadania przez danego człowieka największej bazy informacji, a także z tego, że w wielu sytuacjach posiada informacje wcześniej niż osoby mu podlegające, co daje mu możliwość pewnej manipulacji danymi, wcześniejszego ich przetworzenia i wykorzystania.

 
 
 
 

Podsumowując 

• Proces sprawowania władzy jest zbyt skomplikowany, by można go było sprowadzić tylko do jednej z podstaw władzy.

• Zawsze istnieje jakaś ich kombinacja i dopiero uwzględnienie wszystkich sześciu daje obraz zakresu władzy danego przywódcy.

 
 
 
 

CHARYZMA 

• Słowo charyzma oznacza „dar łaski”.

• Jak pisze N.B. Enkelmann, jest to „umiejętność przyciągania i koncentrowania na sobie uwagi”.

 
 
 
 

Przywódca charyzmatyczny 

• osoba sprawująca władzę na podstawie identyfikacji (odniesienia), władzę opartą o autentyczną chęć podporządkowania się i naśladowania przywódcy przez realnych i potencjalnych podwładnych

 
 
 
 

Przywódcy charyzmatyczni 

• Przywódcy charyzmatyczni odczuwają silną potrzebę spełnienia określonej misji i wywierania wpływu na działania innych ludzi.

• Mają głębokie przekonanie o moralnej słuszności własnych poglądów i dar przekonywania, że tak naprawdę jest.

• Najczęściej posiadają też silną potrzebę dominacji i dużą pewność siebie.

 
 
 
 

• Ich oczekiwania wobec podwładnych i zwolenników są zwykle bardzo wysokie. Jednocześnie posiadają oni dar inspirowania innych, przekonywania ich, że kierowane pod ich adresem wysokie oczekiwania są realne, możliwe do spełnienia.

• Przywódcy ci w swoich oddziaływaniach nierzadko odwołują się do wartości wyższego rzędu, w tym do wartości transcendentalnych.

 
 
 
 

• Choć przywiązują dużą wagę do komunikowania się z podległą im grupą, wymagają też wręcz bezgranicznego zaufania.

 
 
 
 

• Przywódcy charyzmatyczni są zwykle bardzo skuteczni, dlatego ich cechy i umiejętności znajdują szczególne zastosowanie w sytuacjach poważnych zmian w ramach organizacji.

• Właśnie z tego powodu bywają oni również określani mianemprzywódców transformacyjnych, ponieważ wszędzie tam, gdzie następuje transformacja, cechy przywódców charyzmatycznych ułatwiają, a niekiedy wręcz warunkują możliwość zmian.

 
 
 
 

nie brakuje głosów krytycznych 

• niektóre cechy tych przywódców i specyfika ich relacji z podwładnymi są potencjalnie groźne.

• Jako wymowny przykład można tu podać postacie charyzmatycznych wodzów takich jak Hitler, Stalin, Castro, którzy bez wątpienia odarli związaną z nimi społeczność z takich wartości jak wolność osobista, niezależny wybór wartości, samodzielność, krytycyzm, indywidualna zaradność i przedsiębiorczość.

 
 
 
 

Inny punkt widzenia na temat przywództwa charyzmatycznego  

• Ten typ przywództwa pojawia się w określonym miejscu i czasie bardziej jako właściwość podwładnych aniżeli samego przywódcy.

• Charyzma wynika z potrzeb emocjonalnych tych, którzy chcą mu się podporządkować spodziewając się w zamian zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa i opieki podobnej wręcz do ojcowskiej

 
 
 
 

PRZYWÓDCA TRANSAKCYJNY  

• To typ przywódcy, który koncentruje się na działaniach pragmatycznych.

• Określa cele, dobiera ludzi, przydziela zadania, pomaga podwładnym w osobistym rozwoju i usamodzielnianiu się, dba o ich interesy.

• Jest mniej nastawiony na to, by "być gwiazdą", a bardziej na pracę zespołową i współpracę