zajęcia wyrównawcze kl.II - ćwiczenia, Scenariusze, konspekty, klasa II

ZESTAW ĆWICZEŃ WYRÓWNUJĄCYCH FRAGMENTARYCZNE NIEDOBORY ROZWOJOWE UCZNIÓW KLASY II

„Rymowane przedstawianie się” - dzieci stają lub siedzą w kręgu i każde po kolei wymawia swoje imię dodając 2-3 słowa rymujące się do niego.
„Rozpoznawanie przedmiotów na obrazkach pokazywanych bardzo krótko”. - Dzieci powinny opowiedzieć co zdążyły zobaczyć na obrazku.

Pomoce: obrazki czytelne i zrozumiałe dla dzieci.

„Co lubię” - dzieci siedząc w kręgu wymawiają głośno swoje imiona
i podają do nich nazwę ulubionej zabawki rozpoczynającej się na tą samą literę co imię np. Bartek - balon, Krysie - klocki
„Puszczanie oczka” - zabawa kształci spostrzegawczość i zdolność reakcji. Dzieci tworzą krąg z krzeseł odpowiadający połowie liczby uczestników. Połowa grupy zajmuje miejsce na krzesłach, a pozostali z tyłu krzeseł tworząc pary. Nauczyciel dostawia jedno krzesło za którym sam staje. Jego zadanie jest zwabienie na puste miejsce wybranej osoby przez puszczenie do niej oczka. W czasie zabawy nie wolno mówić. Jeśli ktoś zauważy, że do niego puszczano oczko, to błyskawicznie wstaje i zajmuje wolne miejsce. Zadaniem osób stojących jest umożliwienie zmiany miejsca swojego partnera przez położenie dłoni na jego ramionach.
„Podaj dalej” - jest to zabawa ćwicząca pamięć i współpracę w grupie. Należy przygotować proste rysunki, czyste kartki, mazaki. Uczestnicy siedzą w 4-5 osobowych grupach tworząc szereg. Ostatnia osoba każdej grupy dostaje od prowadzącego kartkę z prostym rysunkiem, musi go dokładnie obejrzeć i zapamiętać. Następnie odkłada rysunek i odtwarza go, rysując palcem na plecach siedzącej przednią osoby. Każda następna osoba „przekazuje” rysunek, aż dotrze on do pierwszej osoby, której zadaniem jest odtworzenie rysunku na kartce papieru. Następnie porównujemy oba rysunki. Zabawę należy powtórzyć kilkakrotnie.
„Gra skautów” - jest to zabawa na wizualne postrzeganie i pamięć. Potrzebne są różne przedmioty przeznaczone do zapamiętywania. Kartki dla każdego uczestnika i coś do pisania. Można wykorzystać rysunki z poprzedniej zabawy. Rozkładamy ustaloną liczbę rysunków i przedmiotów. Zadaniem uczestników jest zapamiętaniem ich w ciągu 20 sekund. Następnie każdy zapisuje zapamiętane przedmioty, potem odczytuje swoje notatki. Prowadzący może stopniowa zwiększać stopień trudności, powiększając zbiór o kolejne przedmioty. Zabawę należy powtarzać co pewien czas, aby uzyskać dobry efekt wyszkolenia pamięci i zdolności postrzegania. Dobór przedmiotów powinien być zgodny z tematyką zajęć.
„Zbędne słowo” - zabawa ćwicząca pamięć. Dzieci podają 5 dowolnych wyrazów, które nauczyciel zapisuje na paskach papieru. Można tu wykorzystać wyrazy z trudnością ortograficzną. Zadanie dzieci polega na zapamiętaniu tych słów przez ułożenie krótkiego ustnego opowiadania i przedstawienie go jako filmu rysunkowego. Po wykonaniu dzieci prezentują swoje prace. Kolejna runda polega na słuchaniu słów wypowiadanych przez nauczyciela i odpowiednim reagowaniu np. klaśnięcie , kiedy pada słowo wcześnie zapisane na pasku papieru.
„Moje prawe miejsce jest puste” - dzieci siedzą w kręgu i mają przydzielone cyfry. Obok rozpoczynającego z prawej strony jest puste miejsce. Na hasło zapraszam np. sumę liczb 2 i 5 do siebie. Zabawę kontynuuje ta osoba, obok której z prawej strony zwolniło się miejsce podając inne zaproszenie np. zapraszam różnicę liczb 7,3.
„Połamana oś liczbowa” - jest to zabawa ćwicząca percepcję słuchową i umiejętność porządkowania liczb wg określonego warunku. Salę opuszcza pierwszy ochotnik wśród pozostałych dzieci rozdzielamy po jednej liczbie. Gdy wchodzi ochotnik wszyscy równocześnie zaczynają wypowiadać swoje liczby. Dla utrudnienia dzieci mogą poruszać się po sali. Zadaniem ochotnika jest rozpoznanie wypowiadanych liczb i ustawienie zgodnie z wcześniejszym warunkiem np.: od największej do najmniejszej.
„Matematyczne roboty” - Należy przygotować wizytówki z cyframi. Nauczyciel wprowadza dzieci w działanie, opowiadając o wyprawie na planetę robotów, zajmujących się matematyką. Na planecie nauczyciel przedstawia się i informuje dzieci, że jest głównym robotem o numerze (przykleja sobie ten numer). Pozostałe dzieci - roboty otrzymują także numery. Ich zadanie polega na dokładnym słuchaniu i wykonywaniu poleceń głównego robota. Główny robot podaje różne polecenia, które muszą wykonać pozostali np. nr 5, 2 i 3 - złapią się za ręce tworząc kosmiczny krater i powiedzą jaką sumę tworzą.
„Ustawienie do zdjęcia” - celem zabawy jest utrwalenie stosunków przestrzennych i umiejętność uważnego słuchania poleceń. Nauczyciel wywołuje po kolei dzieci, wydając im polecenia instruujące o miejscu i sposobie ustawienia np. stań obok krzesła, podnieś lewą rękę do góry a prawą chwyć się za nos.
„Magiczna dłoń”- działania wstępne - rozwijają myślenie twórcze. Dzieci odrysowują swoją dłoń czarnym pisakiem na kartce papieru, następnie muszą coś wyczarować z narysowanej dłoni i pomalować ją. Dobrze jest, jeśli nadadzą jej nazwę.
„Domino afrykańskie”- zabawa z fabułą (przedstawieniem). Dzieci stoją w kole i jedno z nich rozpoczyna przedstawianie się ruchem i okrzykiem, który jest po kolei przez wszystkie osoby powtarzany. Gdy dochodzi do końca wprowadzamy inny ruch i okrzyk.
„Gra na bębnie” - zabawa ćwiczy koncentrację. Dzieci siedzą w kole na krzesłach. Każdy kładzie swoją prawą rękę na lewym kolanie dziecka siedzącego z prawej strony i lewą rękę na prawym kolanie dziecka z lewej strony (skrzyżowane ręce). Zadanie polega na uderzaniu dłońmi w kolana po kolei, osoba, która uderzy 2 razy zmienia kierunek zabawy.
„Łańcuch wyrazów” - dzieci siedzą w kręgu i pierwsze z nich mówi wyraz jaki przychodzi mu do głowy. Następna osoba kolejny na ostatnią literę poprzedniego np. piłka - arbuz - zegar - rak.
„Co jadłem na śniadanie” - zabawa ćwicząca pamięć i utrwalająca kolejność liter w alfabecie. Rozpoczyna nauczyciel, który mówi „dzisiaj jadłem na śniadanie........ „a” jak „Arbuz”. Następnie dzieci powtarzają regułkę „dzisiaj...” podając nazwę potrawy rozpoczynającej się kolejną literą alfabetu. W początkowej fazie nauczyciel może pokazywać kolejne litery alfabetu.
„Łańcuch skojarzeniowy” - dziecko mówi dowolny wyraz następne podaje skojarzenie do usłyszanego wyrazu itd. np.dziecko-mama-dom-pokój
„Łańcuch gwiezdny” - tworzymy skojarzenia gwiezdne do pojęcia podstawowego np. SZKOŁA - uczeń, wiedza, zeszyt, pracownie, koledzy, przerwy itd. Skojarzenia nie mogą się powtarzać, nie można podawać części składowych. W wątpliwych sytuacjach prosimy o wyjaśnienie skojarzenia.
„Łańcuch dźwięków” - uczestnicy wraz z prowadzącym siedzą w kręgu. Nauczyciel wymyśla dwa przypadkowe odgłosy. Bierze za rękę dziecko siedzące po jego prawej stronie i „wysyła” do niego jeden odgłos. Dzieci przekazują słyszane dźwięki w ten sam sposób jak prowadzący, zachowując przy tym kierunek. Gdy dwa dźwięki trafią w tym samym czasie do jednego dziecka wymyśla on i wysyła nowe dźwięki.
„Sieć skojarzeniowa” - zapisujemy na środku kartki wyraz podstawowy
i 8 skojarzeń do niego. Następnie wypisujemy związki między kolejnymi skojarzeniami. Po wypisaniu skojarzeń i zależności: czytamy
8 podstawowych propozycji, przykładowe zależności możemy omówić (kilka osób, na różne sposoby) na podstawie nich możemy układać krótkie opowiadania, przykładową zależność możemy wykorzystać do układania zdań (każde dziecko układa zdanie z wykorzystaniem tej samej zależności lub innej).
„Co to jest?”- Zabawa polega na odgadnięciu pojęcia podstawowego
w oparciu o podane przez grupę skojarzenia.
„Definicje”- Ćwiczenie z serii „tysiące definicji” polega na tworzeniu wielu definicji do wybranego obiektu np. Morze to ...
„Kodowanie” - Zabawa polega na napisaniu jak najwięcej wyrażeń do określonego kodu np.

N... n... n... - niania niańczy niemowlę

K... n... k... - kupię nowe kapcie

Wybieramy trzy dowolne wybrane litery alfabetu i układamy jak najwięcej wyrażeń z nimi. Wyrazy w kolumnach nie mogą się powtarzać np. ABC - Alicję boli czoło, Ania biegnie cierpliwie. Następnie wybieramy jedno wyrażenie np. Ania biegnie cierpliwie i układamy do niego jak najwięcej pytań np.: Kto biegnie?, Kto to jest Ania?, Jak biegnie Ania? Jak wygląda? Pytania układamy do wyczerpania się pomysłów. Następnie wybieramy kilka pytań, układamy je w odpowiedniej kolejności i odpowiadamy na nie starając się, aby tworzyły logiczną całość.

„Jakie to przysłowie” - Należy przygotować przysłowia, kartki szary papier, mazaki. Dzielimy uczestników na grupy. Każdy z nich wybiera sobie jedno przysłowie, które musi przedstawić tak (za pomocą pantomimy, skojarzeń, piktogramów, pomników), aby pozostałe grupy odgadły.
„Mandale” - Należy przygotować kredki i wzory mandali dla każdego uczestnika. Kolorując je dzieci stosują szereg barw tak, aby ten sam kolor nie stykał się ze sobą. Jest to ćwiczenie wyciszające, doskonalące precyzję ruchu palców, wyrabiające spostrzegawczość i orientacje.
„Piktogramy” - Zabawa polega na zapamiętaniu, przekazaniu informacji za pomocą rysunków, czyli piktogramów. Zamiast słów wykorzystujemy proste rysunki. W pierwszej części zabawy prowadzący czyta wybrany wiersz,
a uczestnicy przedstawiają go za pomocą piktogramów. Następnie próbują odtworzyć wiersz, odczytując swoje rysunki. Można również tworzyć piktogramy do bajek, pisać listy.
„W rytmie i poza rytmem” - Na sygnał wydany przez prowadzącego wszyscy zaczynają chodzić po sali, każdy w swoim własnym tempie. Na drugi sygnał wszyscy próbują poruszać się w jednym tempie tak, aby były słyszane rytmiczne kroki spacerujących.
„Radiotelefon” - siedzimy w kręgu. Przyporządkowujemy każdej osobie literę alfabetu lub cyfrę. Zabawę rozpoczyna prowadzący, najpierw przedstawia się a potem wzywa wybraną osobę: „Tu „k” jak kaczka, kangur, Kleopatra wzywam „r” jak rower”. Wezwana osoba kontynuuje zabawę.
„Przekaż dźwięk” - wszyscy siedzą w kręgu, twarzą do środka koła. Prowadzący „nadaje” prosty rytm, który wszyscy po kolei przekazują sobie aż wróci do prowadzącego,
„Podaj kolejny wyraz” - siedzimy w kręgu. Zadanie polega na wymawianiu przez kolejne osoby słowa na przypadającą głoskę - zgodnie z alfabetem. Nikt jednak nie podaje kolejnych głosek tylko słowa, a wszyscy śledzą czy nie nastąpiła pomyłka. Gdy komuś przypadnie głoska „ą, ę, y” to wymawia tylko tę głoskę.
„Pomieszane bajki” - Zadanie uczniów polega na przeczytaniu tekstu i takim skompletowaniu zdań, aby odpowiadały one właściwej bajce. Podsumowanie rozumienia przeczytanego tekstu stanie się rysowaniem ilustracji do wybranej bajki. Pomieszały się teksty bajek. Niebieską kredką podkreśl tekst jednej bajki, brązową kredką drugiej bajki np.:

„Opowiem Wam bajkę. Dawno temu był sobie kotek. Matka i sieroty były na balu. Zwano go Pimpusiem Sadełko. Grała muzyka. Król poprosił damę do walca. W głowie miał tylko figle. O północy dama wybiegła z pałacu. Nawet psy bił po nosie. Zgubiła pantofelek. Pieski nie lubiły psot Pimpusia. Złapały go za skórę zębami. Król odnalazł ją.”

„Zwierciadło”- dwie osoby stają na przeciw siebie. Jedna osoba zaczyna powoli się poruszać - partner naśladując jej ruchy staje się jej lustrzanym odbiciem (może temu towarzyszyć muzyka). Potem zmiana ról.
„Budowanie figur” - jeden z partnerów jest twórcą figur, drugi tworzywem. Figura przyjmuje początkowo bezwładną postawę - zgięta wpół wychylona do przodu - stopniowo otrzymuje kształt. Kiedy figura jest już gotowa, jej twórca ogląda wynik swojej pracy, a później klaszcze w dłonie i figura osuwa się bezwładnie na ziemię. Tu może nastąpić zmiana ról.

0x01 graphic

Literatura:

Reichel G. (tłumaczenie Ludwicka L.): „Grupa i ruch - metody relaksacyjne” Centrum Animacji Kultury, Warszawa 1997.
Sawa B.: „Jeśli dziecko źle czyta i pisze”, WSiP, Warszawa 1994.
Górczak J. Morosek B.: „W poszukiwaniu nowych doświadczeń - aktywizujące metody i formy pracy w nauczaniu zintegrowanym”, ODN i KU, Leszno 2000.
Gąsowska T.: „Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu”, WSiP, Warszawa 1994.
Własne przemyślenia i propozycje.