rachunek sumienia dla młodzieży
PYTANIA WSTĘPNE:
Jaki jest podstawowy kierunek mego życia? Czy wierzę w zmartwychwstanie i życie wieczne? Czy ożywia mnie nadzieja życia wiecznego? Kiedy byłem ostatni raz u spowiedzi? Jak się przygotowałeś ostatni raz do spowiedzi i Komunii świętej? Czy moja spowiedź była ważna? Czy przystępuję do sakramentu pokuty ze szczerym pragnieniem oczyszczenia, nawrócenia, odnowienia życia i osiągnięcia głębszej przyjaźni z Bogiem, czy raczej uważam go za ciężar, który się jak najrzadziej powinno podejmować? Czy na poprzednich spowiedziach nie zapomniałem lub umyślnie nie zataiłem jakichś grzechów ciężkich? Czy wypełniłem nałożony obowiązek zadośćuczynienia? Czy naprawiłem wyrządzone krzywdy? Czy usiłowałem wypełnić postanowienie poprawy życia według Ewangelii? Czy starasz się być coraz lepszym? Jak starasz się poprawić ze swoich grzechów i wad? Czy byłeś posłuszny nakazom i radom spowiednika, w pracy nad wyrobieniem w sobie cnót chrześcijańskich? Czy odprawiłem nadaną pokutę? Starałem się pracować nad... „Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli.”(Wj 20, 2)
NIE BĘDZIESZ MIAŁ BOGÓW CUDZYCH PRZEDE MNĄ
Czy modliłem się rano i wieczorem? Czy moja modlitwa jest prawdziwą rozmową serca i umysłu z Bogiem, czy tylko zewnętrzną praktyką? Jaka jest moja modlitwa, świadoma czy mechaniczna? Czy jestem wytrwały w modlitwie? Czy ofiarowałem Bogu moje trudy, radości i cierpienia? Czy uciekałem się do Niego w pokusach? Czy umiem tracić czas dla Boga? Czy potrafię rozpoznawać wolę Boga i czy w swoim życiu kieruję się prawdą objawioną zawartą w Piśmie Świętym i w przykazaniach kościelnych? Jaka jest moja wiara i jej wyznawanie? Kim jest dla mnie Bóg? Czy on jest źródłem i celem mojego życia? Czy nie usiłuję tworzyć sobie obrazu Boga na miarę własnego postępowania? Czy staram się poznawać Go coraz głębiej (nauka religii, czytanie Pisma św. i książek religijnych, słuchanie kazań i konferencji, katecheza dorosłych)? Czy starałem się o pogłębienie wiedzy religijnej? Czy zawsze chodziłem na lekcje religii? Czy zaniedbywałem naukę religii? Czy wiara ma wpływ na moje decyzje życiowe? W jakim stopniu? Czy dobrowolnie wątpiłem o prawdach wiary (jakich?) Czy wstydziłem się wiary? Czy negowałem prawdy wiary? Czy należałem do sekty lub akceptowałem ideologie anarchistyczne? Czy byłem wyznawcą satanizmu? Czy straciłem ufność w Boże Miłosierdzie? Czy posiadam tę ufność, która jest warunkiem modlitwy człowieka wierzącego? Czy zdaję sobie sprawę, że mam być solą ziemi i światłem świata, że mam być świadkiem Chrystusa - Jego apostołem? Czy nie zachowywałem postów piątkowych? Czy uważałeś zawsze na rady i natchnienie wewnętrzne Ducha Świętego? Czy zwracam serce moje do Boga tak, abym przez wierne wypełnianie przykazań miłował Go prawdziwie ponad wszystko jak syn ojca, czy raczej zabiegam o sprawy doczesne? Czy kieruję się czystą intencją w moich czynach? Czy troszczę się o formację chrześcijańską słuchając słowa Bożego, uczestnicząc w nauczaniu religii, unikając wszystkiego, co przynosi szkodę wierze? W jaki sposób praktykowałem umartwienie, aby „dopełnić to, czego brakuje cierpieniom Chrystusa”? Czy przestrzegałem przepisów dotyczących posty i wstrzemięźliwości? Czy swoje życie buduję na Słowie Bożym? Co robię by poznać coraz lepiej Jezusa Chrystusa? Czy czytam Pismo św.? Czy żyję w przyjaźni z Chrystusem, starając się o życie w łasce? Jak często zwracam się do Chrystusa w osobistej modlitwie? Czy nie uciekam przed ewentualnym powołaniem Bożym do posługiwania w kapłaństwie, w życiu zakonnym lub w działalności misyjnej? Czy nie odciągam innych od urzeczywistnienia powołania kapłańskiego lub zakonnego? Czy umiem odważnie świadczyć o Chrystusie i bronić Jego Ewangelii? Czy swoją postawą i postępowaniem nigdy nie zaparłem się Chrystusa? Czy ufam dobroci i opatrzności Bożej również w dniach cierpienia i choroby? Czy poddaję się udrękom, rozpaczy, oraz innym złym myślom i uczuciom?
NIE BĘDZIESZ BRAŁ IMIENIA PANA BOGA TWEGO NADAREMNO
Czy wypowiadałem bluźnierstwa przeciw Bogu i Kościołowi? Czy znieważałem osoby, miejsca i przedmioty Bogu poświęcone? Nasz stosunek do Boga wyraża się w tym, jak o Nim mówimy, jak wymieniamy Jego imię: bezmyślnie... bez czci... z wyższością... niepotrzebnie. Czy symbole święte (krzyż, woda święcona, poświęcone przedmioty) - to jedynie ozdoby mojego pokoju, czy też świadom jestem znaczenia tych znaków? Czy wypieram się tego imienia tam, gdzie mam z tego korzyść? Kiedy, gdzie i w jaki sposób w moim życiu święci się przeze mnie imię Boże? Czy wymawiałem imiona Świętych lub imię Boże - bez uszanowania, bez potrzeby, w żartach, w gniewie, z przyzwyczajenia? Czy przyjąłem po świętokradzku Sakramenty św.? Czy przeklinałem kogoś w myślach lub publicznie? Czy rozmawiałem o sprawach religijnych lekceważąco? Czy gardziłem Imieniem Bożym - nadużywając? Czy żartowałem z rzeczy (imion) świętych? Czy popełniłem krzywoprzysięstwo? Czy mam szacunek i miłość dla imienia Bożego? Czy odnosiłem się bez szacunku do Najświętszej Maryi Panny i Świętych? Czy znam rolę Ducha Świętego w moim życiu? Czy pozwalam działać Duchowi Świętemu w swoim życiu? Czy nie naśmiewałem się z wartości religijnych? Czy przeklinam, używam słów wulgarnych, ordynarnych, gorszących?
PAMIĘTAJ, ABYS DZIEŃ ŚWIĘTY ŚWIĘCIŁ
Czy zawsze w niedziele i święta uczestniczę we Mszy św.? Czy jest to uczestnictwo czynne - przez wspólny śpiew, modlitwę i odpowiedzi, przez współ ofiarowanie z Chrystusem i przyjęcie Komunii św.? Czy w niedziele i święta chętnie idziesz do kościoła na Mszę świętą? Czy przychodziłem na Mszę świętą punktualnie, czy wychodziłem z kościoła przed jej zakończeniem? Czy w dniu świętym opuściłem z lenistwa Mszę świętą? Czy spóźniłem się na Mszę świętą? Czy w kościele zachowywałem się źle? Czy odnoszę się ze czcią do niedzieli i świąt Kościoła, do nabożeństw liturgicznych, a zwłaszcza do Mszy św., uczestnicząc w nich czynnie, pobożnie i uważnie? Czy brałem udział w innych nabożeństwach (Gorzkie żale, Droga krzyżowa, nabożeństwa majowe, różańcowe, Wielki Tydzień)? Jakie motywy kierują mną, że wierzę, chodzę do kościoła i się modlę? Czy dążę do częstego jednoczenia się z Chrystusem w świętej Komunii? Jak często przyjmuję Komunię św.? Czy przystąpiłem do spowiedzi świętej i Komunii świętej w okre¬sie wielkanocnym? Jak często przystępuję do sakramentu pokuty, by odnowić lub pogłębić łaskę chrztu? Jak się przygotowuję, jak za grzechy pokutuję? Jak wygląda moja niedziela? Czy niedziela jest dla mnie Dniem Pańskim, dniem radości ze zmartwychwstania Chrystusa, dniem wspólnoty parafialnej i rodzinnej, dniem modlitwy i wypoczynku, dniem dobrych uczynków? Jak słucham słowa Bożego i staram się je wypełniać? Czy pracowałem w niedzielę lub inne święto bez koniecznej potrzeby? Czy znieważyłem Dzień Pański przez pijaństwo lub udział w grzesznych zabawach i rozrywkach? Czy w piątki spożywałem pokarmy mięsne? Jak zachowywałem posty nakazane przez Kościół? Czy w Adwencie lub Wielkim Poście brałem udział w hucznych zabawach? Czy przyjąłem sakrament bierzmowania, który daje pełniejszy udział w posłannictwie Chrystusa?
CZCIJ OJCA I MATKĘ SWOJĄ
obowiązki wobec rodziny:
Czy modliłem się za rodziców? Czy jestem posłuszny rodzicom, okazuję im szacunek i pomoc w ich potrzebach duchowych i materialnych? Zastanów się: czy przez cierpliwość i prawdziwą miłość w twojej rodzinie przyczyniłeś się do dobra i radości innych? Czy okazuję należyte posłuszeństwo rodzicom? Jeśli rodzice są w podeszłym wieku, to czy opiekuję się nimi? Jak odnoszę się do rodziców i innych starszych w rodzinie? Czy ich szanuję? Czy modlę się za nich? Czy im pomagam? Czy jestem im posłuszny? Czy jestem im wdzięczny za ich codzienny trud dla mnie? Czy nie sprawiam im przykrości? Jak odnoszę się do rodzeństwa? Czy przyczyniam się do zgody ż wzajemnej miłości w naszej rodzinie? Czy jestem życzliwy dla wszystkich? Czy krzywdziłem rodzeństwo (czy wykorzystywałem seksualnie brata lub siostrę)? Czy dziękujesz Bogu za rodziców, rodzinę, wychowawców i kolegów? Czy starasz się zawsze być dla nich dobry? Czy umiesz rodzicom powiedzieć i pokazać to, że ich kochasz? Czy dziękujesz im za ich dobroć? Czy codziennie modlisz się za nich? Czy starasz się o to, by swoim zachowaniem nie sprawiać im przykrości i kłopotów? Czy przy różnych okazjach robisz im jakąś miłą niespodziankę? Czy pozwalasz im odpoczywać po pracy? Czy pomagasz im chętnie? Czy zawsze dobrze o nich mówisz?
obowiązki wobec Kościoła:
Czy w swoim życiu pamiętam o posłannictwie, jakie otrzymałem w sakramencie bierzmowania? Czy potrafię się wyrzec czegokolwiek dla wprowadzenia w życie wymagań Ewangelii? Jak wygląda moja współpraca w szerzeniu Ewangelii w moim środowisku i w krajach misyjnych? Czy mówiąc o Kościele myślę "my", a nie "oni"? Czy usiłuję lepiej poznać Kościół Powszechny rozsiany po całej ziemi? Czy swoim życiem przyczyniam się do wzrostu świętości Kościoła? Czy pamiętam, że grzesząc zadaję rany Kościołowi? Czy brałem udział w życiu parafialnym (misje, rekolekcje, procesje)? Czy jestem świadom swojej odpowiedzialności za parafię (ofiary materialne, troska o chorych, osamotnionych, zaniedbane dzieci)? Czy służę parafii swoją wiedzą, zdolnością i pomocą?
obowiązki wobec społeczeństwa:
Czy troszczę się o dobro i pomyślność wspólnoty ludzkiej, w której żyję? Czy też troszczę się wyłącznie o siebie? Czy prawowitym władzom okazywałem posłuszeństwo i należny szacunek? Czy znam i wypełniam uczynki miłosierdzia? Czy czasem nie spełniam dobrych uczynków, aby mnie widziano i chwalono? Jak odnoszę się do ludzi starszych, kalek i chorych? Czy odwiedzałem chorych, pocieszałem smutnych i przygnębionych, pomagałem słabszym? Czy starałem się wprowadzać zgodę, pokój; zaufanie i miłość między ludźmi? Jako człowiek i chrześcijanin stworzony jestem i powołany przez Boga do ciągłego rozwoju. Czy i jak rozwijam swe możliwości intelektualne i duchowe? Czy naukę traktuję jako poważne przygotowanie się do spełnienia przyszłych zadań w życiu? Czy ulegam lenistwu, niedbalstwu, lekkomyślności? Czy to, co kocham, jest prawdziwą wartością, zdolną rozwinąć mnie ku pełni człowieczeństwa? Czy umiem szanować cudzą pracę i jej wyniki? Czy w chorobie dostrzegam także innych cierpiących i ich potrzeby? Czy okazuję wdzięczność tym, którzy się mną opiekuję i tym, którzy mnie odwiedzają? Czy nie odpowiedzialnie przygotowuję się do założenia własnej rodziny? Czy szanujesz swoich wychowawców, nauczycieli, starszych? Czy umiesz być wdzięczny za dobro, jakie przez nich otrzymujesz? Czy jesteś gotów im pomóc? Czy się z nich nie wyśmiewasz i nie obrażasz ich? Czy modlisz się za swoją Ojczyznę? Czy jesteś uparty? Jakie jest zasadnicze nastawienie i dążenie mojego życia? Jakie są moje pragnienia, ideały i cele?
NIE ZABIJAJ
Czy dbasz o swoje zdrowie? Czy innych nienawidziłem? Czy się kłóciłem? Czy przezywałem lub przeklinałem bliźnich? Czy pod wpływem pychy i hardości nie wynosiłem się wobec Boga, a gardziłem innymi uważając siebie za lepszego? Czy nie narzucałem innym mojej woli, lekceważąc ich wolność i prawa? Czy potrafię przebaczyć i pierwszy wyciągnąć rękę z prośbą o przebaczenie? Jaki jest mój stosunek do tych, o których wiem, że nie darzą mnie sympatią? Czy odpłacam dobrem za zło? Jeśli nie, to czy próbuję to zmienić? Czy szanuję cudze poglądy? Czy jest tak, że "moje " musi być zawsze na wierzchu? Czy nie narażam się lekkomyślnie na pokusy? Czy znam swoją wadę główną? Czy znając swoje inne słabości potrafię unikać okazji bliższych i dalszych do grzechu? Czy przestrzegam zasad higieny osobistej? Czy walczę ze swoim egoizmem? Czy stawiam siebie na pierwszym miejscu? Czy jestem krytykantem? Czy z tym walczę? Czy umiem stanąć w obronie słabszych i pokrzywdzonych? Czy wszczynałem kłótnie i bójki? Czy wybuchałem gniewem? Czy potrafię tak jak Chrystus przebaczać innym? Czy szkodziłem innym na zdrowiu? W jaki sposób? Czy narażałem cudze i własne życie lub zdrowie nie przestrzegając przepisów drogowych i innych, chroniących życie i zdrowie ludzkie? Czy namawiałem innych do picia alkoholu lub palenia papierosów? Czy nakłaniałem innych do złego? Do jakiego zła? Czy byłem wspólnikiem grzechu innych ludzi? Czy narażałem lekkomyślnie własne życie lub zdrowie? W jaki sposób? Czy cenię i ochraniam przyrodę - stworzenie i dar Boży dla wszystkich ludzi? Czy niszczyłem drzewa i kwiaty? Czy zaśmiecałem parki, lasy, góry i rzeki`? Czy znęcałem się nad zwierzętami? Czy żałuję za grzechy przeszłości i czy znoszę cierpliwie chorobę i dolegliwości jako wynagrodzenie za nie? Czy przez złe słowa i uczynki byłem dla innych zgorszeniem? Czy swoim bliźnim, zwłaszcza ułomnym, starcom, ubogim, przybyszom lub innym ludziom okazywałem wzgardę? Czy ciężko zraniłem bliźniego? Czy akceptowałem myśli samobójcze? Czy usiłowałem popełnić samobójstwo? Czy "podniosłem rękę" na życie własne, lub cudze? Czy niszczę (niszczyłem) swoje życie przez narkotyki, alkohol, papierosy? Czy rozpowszechniałem ten styl życia? Czy umiesz być dobry dla rodzeństwa, krewnych? Czy żyjesz z nimi w zgodzie? Czy jesteś Bogu wdzięczny za nich? Czy modlisz się za nich? Czy jesteś koleżeński? Czy bijesz, przezywasz i dokuczasz kolegom? Czy nie namawiałeś kogoś do grzechu? Czy zachęcałem, namawiałem lub zmusiłem do przerwania ciąży? Czy prowadziłem pojazd w stanie nietrzeźwym? Czy ratowałem bliźniego w zagrożeniu? Czy nie psujesz sobie zdrowia zbytnim nabożeństwem albo nieroztropnym i nieostrożnym umartwieniem ciała swego?
NIE CUDZOŁÓŻ.
IX. NIE POŻĄDAJ ŻONY BLIŹNIEGO SWEGO
Jaki jest mój stosunek do cnoty czystości? Czy pamiętam o godności mojego ciała, uświęconego przez chrzest, bierzmowanie i Eucharystię? Czy moje zachowanie się wobec siebie samego jest zawsze czyste i godne człowieka i dziecka Bożego? Czy panuję nad popędami, nad swoim ciałem? Czy lubię opowiadać lub słuchać nieprzyzwoite opowiadania? Czy zgorszyłem kogoś słowem lub nieodpowiednim zachowaniem się? Czy umiem poważnie, z godnością i szacunkiem mówić o sprawach ludzkiej miłości, małżeństwa, macierzyństwa i ojcostwa? Czy pamiętam, że do wiernej i ofiarnej miłości małżeńskiej należy przygotowywać się od młodych lat? Czy mam odwagę przeciwstawiać się poniżającemu mówieniu o tych wartościach`? Czy staję w obronie prawa do życia dzieci nienarodzonych? Czy namawiałem do przerywania ciąży? Czy usunęłam ciążę? Jak troszczę się o zdrowie, higienę i rozwój mego ciała? Czy dopuszczałem się czynów homoseksualnych? Czy ulegałem, fantazjowałem o innych zboczeniach seksualnych? Czy korzystałem, rozpowszechniałem pornografię? Czy uwiodłem dziewczynę lub chłopaka? Czy grzeszę nieskromnością w mowie, myślach i ubiorze? Czy miałem upodobanie w myślach nieskromnych? Czy popełniłem grzech nieczysty ze sobą (bawienie się swoim ciałem - masturbacja) lub z inną osobą? Czy całowałem się z inną osobą lub pieściłem ją? Czy doszło do zaspokojenia seksualnego z drugą osobą przez masturbację? Czy prowadziłem nieprzyzwoite rozmowy? Czy odsunąłem od siebie okazję do grzechów nieczystych, np. podejrzane osoby, obrazki porno, książki, zdjęcia, filmy, programy telewizyjne?
NIE KRADNIJ
X. NIE POŻĄDAJ ŻADNEJ RZECZY BLIŹNIEGO SWEGO
Czy kradłem cudze rzeczy? Czy pragnąłem ich w sposób niesłuszny i nieuporządkowany? Czy kradnąc dopuściłem się przemocy? Jak odnoszę się do dobra społecznego? Czy szanowałem dobro społeczne? Jaki użytek robiłem z czasu, sił i zdolności, które otrzymałem od Boga jako „ewangeliczne talenty”? Czy posługuje się nimi wszystkimi, aby się stawać z dnia na dzień doskonalszy? Czy próżnowałem i byłem leniwy? Czy oddaję to co się komu należy? Jak korzystam z daru wolności? Czy wiem gdzie kończy się moja wolność? Czy dostrzegam potrzebujących pomocy? Czy jestem wdzięczny za pomoc mi udzieloną? Czy przywłaszczyłem sobie cudzą rzecz? Czy oddałeś rzeczy pożyczone lub znalezione? Czy naprawiłem już wyrządzone szkody i wyrównałem krzywdy? Czy niszczyłem przedmioty publicznego użytku (np. wagony; ławki, kosze na śmieci, trawniki itp.)? Czy w jedzeniu i piciu zachowuję umiar? Czy jestem wybredny? Czy troszczyłem się o rzeczy mi powierzone? Jak dbam o rzeczy przeznaczone do osobistego użytku: o ubranie, obuwie, książki, zeszyty, przybory szkolne? Czy w sposób pogardliwy odnoszę się do wartości materialnych, doczesnych? Czy przeceniam wartość materialnego świata? Czy w moim życiu dominuje nastawienie na dawanie, czy raczej na branie? Czy stawiam na pierwszym miejscu moje zadania, które mam w życiu wykonać, czy przyjemność i osobistą korzyść? Czy korzystam z wolnego czasu, aby zastanowić się nad życiem i rozmawiać z Bogiem? Czy dzieliłem się dobrami z biedniejszymi od siebie? Czy w miarę swoich możliwości bronię uciśnionych, pomagam nieszczęśliwym, wspieram ubogich? Czy dokonałem oszustwa? Czy jestem w sposób grzeszny przywiązany do rzeczy materialnych? Czy posiadanie rzeczy materialnych jest głównym celem mojego życia? Czy zazdroszczę bliźniemu sukcesów? Czy nie dogadzałeś zbyt ciału w jedzeniu, piciu i innych potrzebach jego; czy nie stroiłeś się zbytnio z próżności i pychy?
NIE MÓW FAŁSZYWEGO ŚWIADECTWA PRZECIW BLIŹNIEMU SWEMU
Czy w okazywaniu czci innym nie jestem obłudny, czy nie kieruje mną chęć przypodobania się? Czy nie rozsiewam plotek i oszczerstw o innych? Czy to co czynię i mówię służy sprawie pokoju i wzajemnemu zbudowaniu? Czy nie przysięgam fałszywie? Czy zawszę mówię prawdę? Czy dotrzymuję danego słowa? Czy byłem fałszywy, obłudny? Mówiłem bez potrzeby o wadach i grzechach bliźniego (obmowa)? Czy oczerniałem bliźniego, opowiadając o nim nieprawdziwe złe rzeczy? Czy szczerze szukam prawdy, nawet za cenę wielkiego wysiłku? Czy umiem panować nad językiem? Jakże są moje rozmowy? Czy są one godne dziecka Bożego i ucznia Chrystusa? Czy kłamałem? Czy obmawiałem? Czy posądzałem? Czy wiesz, że nie żyjesz sam i tylko dla siebie? Czy umiesz przyznać się do winy? Czy często szukasz wymówek, żeby czegoś nie zrobić? Czy znosiłeś cierpliwie pośmiewiska, naganę lub przykre słowa od drugich? Czy posądzałeś drugich bez dowodu albo czy mówiłeś o wadach bliźniego bez potrzeby? Czy milczałeś widząc wady i grzechy bliźniego, chociaż mogłeś złemu zapobiec? Czy przy napominaniu i przymawianiu okazywałeś zawsze cierpliwość, łagodność i miłość braterską? Czy starałeś się o zwalczenie tych namiętności, do których jesteś więcej skłonny, np. niecierpliwość, obmowa? Czy używałem daru mowy zgodnie z wolą Bożą? Czy zaszkodziłem komuś: oszczerstwem, obmową, plotkami, podejrzeniem, posądzeniem? Czy dotrzymuję tajemnic lub obietnic? Czy poszukuję uznania i pochwał?
Warto zastanowić się, czy nie potrzebny Ci jest stały spowiednik, aby pomógł Tobie w problemach wad głównych i poprowadził Ciebie drogą świętości. O stałego spowiednika należy prosić Pana Boga, a kiedy On go wskaże, to idź do niego i o tym mu powiedz.