Przekładnia mechaniczna - przekładnia, w której zastosowano połączenia mechaniczne w celu uzyskaniu transmisji mocy i zmiany parametrów ruchu.
MONTAŻ MASZYN I URZĄDZEŃ Z. Grzegórzki WSiP 1987
Przekładnia zębata - przekładnia mechaniczna, w której przeniesienie napędu odbywa się za pośrednictwem nawzajem zazębiających się kół zębatych.
Przekładnie rozróżnia się ze względu na:
Ilość stopni:
przekładnia jednostopniowa (przykład a) - w której współpracuje jedna para kół zębatych
przekładnia wielostopniowa np. dwustopniowa, trzystopniowa itd. (przykład b) - w której szeregowo pracuje więcej par kół zębatych; przełożenie całkowite przekładni wielostopniowej jest iloczynem przełożeń poszczególnych stopni
Umiejscowienie zazębienia:
zazębienie zewnętrzne (przykład c)
zazębienie wewnętrzne (przykład d)
Rodzaj przenoszonego ruchu:
przekładnia obrotowa - uczestniczą w niej dwa koła zębate
przekładnia liniowa - koło zębate współpracuje z listwą zębatą tzw. zębatką. Ruch obrotowy zamieniany jest w posuwisty lub na odwrót
Wzajemne usytuowanie osi obrotu:
przekładnia czołowa - w której obie osie obrotu leżą w jednej płaszczyźnie. Takie przekładnie występują w dwóch odmianach:
przekładnia śrubowa (zębata) - w której osie obrotu leżą w dwóch różnych płaszczyznach. Takie przekładnie występują w dwóch odmianach:
przekładnia hiperboloidalna (o osiach zwichrowanych)
przekładnia ślimakowa (o osiach prostopadłych)
Przekładnie zębate są najpowszechniej stosowanymi przekładniami w budowie maszyn. Ich główne zalety, to:
łatwość wykonania
stosunkowo małe gabaryty
stosunkowo cicha praca, gdy odpowiednio smarowane
duża równomierność pracy
wysoka sprawność dochodzącą do 98% (z wyjątkiem przekładni ślimakowej i falowej).
Natomiast do wad przekładni zębatych należą:
stosunkowo niskie przełożenie dla pojedynczego stopnia
sztywna geometria
brak naturalnego zabezpieczenia przed przeciążeniem
Oddzielną grupą przekładni zębatych są przekładnie obiegowe, przekładnie falowe i przekładnie zębate o zmiennym przełożeniu.
pasowa • linowa • łańcuchowa
Przekładnie zębate
walcowa • stożkowa • śrubowa • hiperboloidalna • ślimakowa • obiegowa/planetarna• cykloidalna • falowa
Przekładnia walcowa - przekładnia zębata o kołach walcowych, o równoległych osiach, leżących w tej samej płaszczyźnie.
Przekładnie walcowe są najczęściej używanymi przekładniami zębatymi. Zwykle posiadają zęby proste lub skośne, rzadziej daszkowe lub śrubowe. Koła zębate mogą być zazębione zewnętrznie lub wewnętrznie.