BADANIE PODMIOTOWE I PRZEDMIOTOWE UKŁADU ODDECHOWEGO

1. Wywiad:

• zapytanie o miejsce zamieszkania chorego (rolnik-alergik)

• zapytanie o miejsce pracy i zawód (praca przy azbeście-międzybłoniak złośliwy)

• zapytanie o palenie papierosów (sześciokrotnie zwiększa ryzyko narażenia nowotworowego)

• zapytanie o picie alkoholu (zachłystowe zapalenie płuc)

• zapytanie o branie narkotyków

• zapytanie o możliwość urazu klatki piersiowej (duszność, ból w klatce piersiowej w wyniku połamania żeber, odma, krwiak śródpiersiowy)

• zapytanie o ewentualną przeszłość nowotworową

• zapytanie o leczenie onkologiczne

• zapytanie o AIDS

• zapytanie o cukrzycę

• zapytanie o przyjmowane leki

• zapytanie chorego czy już kiedyś chorował na płuca (gruźlica)

2. Oglądanie chorego:

• sinica

• oddychanie

• zwyrodnienia - zrosty

3. Badanie przedmiotowe:

• stan ogólny chorego

• badanie palpacyjne klatki piersiowej (odma)

• tor oddychania (zrosty)

• opukiwanie klatki piersiowej (wypuk bębenkowy - rozedma)

• osłuchiwanie szmerów oddechowych:

• szmer pęcherzykowy - wdech głośny, wydech cichy, dyfuzja gazów jest źle słyszalna gdy pacjent jest otyły i ma jeszcze do tego rozedmę

• szmer oskrzelowy - nad tchawicą jest bardzo głośny, poniżej tchawicy to szmer patologiczny, gdy nic nie słychać to oznacza to, że płuco siadło

• szmer nieoznaczalny - badania diagnostyczne

• szmery dodatkowe:

• rzężenia - drobnobańkowe, grubobańkowe

• trzeszczenia

• trzeszczenia + świsty i gwizdy (przeszkoda duża - np. ucisk guza, przeszkoda mała - np. skurcz oskrzeli)

4. RTG klatki piersiowej:

• najbardziej dostępne i tanie

• daje od razu rozpoznanie

• zdjęcie ogląda się jako negatyw a opisuje się je jako pozytyw

• zdjęcie płuc bez żadnych patologicznych zmian nie jest wskazaniem do postawienia teorii, że człowiek jest zdrowy

• na zdjęciu RTG możemy zauważyć małą ilość płynu w jamie opłucnowej (50-300 ml)

• na zdjęciu można zobaczyć:

• rozedmę - pola płucne czarne

• odmę - po jednej stronie ciemne płuco

• obrzęk śródmiąższowy płuc

• zapalenie płuc

• zwłóknienie płuca - określamy guzy (rak płuca - cień krągły w płucu - nie jest równoznaczny z chorobą nowotworową)

• można zobaczyć zmiany w płucu:

• guz płuca (pierwotny)

• guz łagodny

• przerzut nowotworowy

• gruźlica - gruźliczak

• sarkoidoza

• grzybica

• pylica

• ziarnica

• bląbowica

• ropień

• nietypowe zapalenie

• zdjęcie warstwowe RTG - wykonuje się je w rozpadzie nowotworowym i gruźlicy

• skopja RTG - ocenianie na żywo ruchów klatki piersiowej

• przeciwwskazania:

• kobiety w ciąży

• kobiety w drugiej połowie cyklu miesiączkowego

• małe dzieci

5. USG:

• najczęstsze badanie służące do rozpoznania płynu w jamie opłucnowej, gdy jest go powyżej 2 litrów dochodzi do wystąpienia duszności

• za pomocą tego badania można zlokalizować płyn a potem go odbarczyć z jamy opłucnowej

• charakterystyka płynu:

• płyn bursztynowy - niewydolność serca

• płyn zielonkawy - gruźlica

• płyn z krwią - nowotwór

• płyn z ropą - zapalenie opłucnej

6. TK:

• rodzaje:

• zwykły

• wysokiej rozdzielczości (HCRT)

• spiralny

• pokazuje on nam to co nie jesteśmy w stanie zobaczyć na zdjęciu RTG

• uwidacznia rzeczy których na zdjęciu RTG nie ma (np. małe guzki za sercem)

• za pomocą TK można zlokalizować miejsce do pobrania wycinka

• w 90-95% przypadków można za pomocą tego urządzenia określić chorobę płuc

7. Rezonans magnetyczny:

• świetnie uwidacznia naczynia wieńcowe

• świetnie uwidacznia naczynia śródpiersiowe

• za pomocą tego urządzenia można stwierdzić:

• guz wewnętrzny oskrzeli

• guz tylnego śródpiersia

• guz naciekowy serca

8. Bronchoskopia:

• badanie histopatologiczne

• pokazuje zmiany w śródpiersiu

• wskazania terapeutyczne:

• zachłystowe zapalenie płuc

• usuwanie ciała obcych połykanych szczególnie przez dzieci

• udrożnienie dróg oddechowych

• założenie stentu

• usunięcie wymiocin

• wskazania diagnostyczne:

• uporczywy i napadowy kaszel

• odkrztuszanie ropy i masy serowej

• podejrzenie niedrożności dróg oddechowych

• podejrzenie guza płuca

• nawrotowe zapalenie płuc

• pobieranie wycinków do badań histopatologicznych

• pobieranie wycinków do badań bakteriologicznych

9. BAL - płukanie oskrzelikowo-pęcherzykowe solą fizjologiczną wykonywane przy pomocy bronchoskopu.

10. Angiografia płucna i scyntygrafia płucna - badanie zatorowości płuc.

---