Hydrosfera - jedna z geosfer, ogół wód na Ziemi- wody podziemne, powierzchniowe wraz z rzekami, jeziorami, lodowcami, morzami i oceanami, a także parą wodną w powietrzu.
Hydrosferę można podzielić na dwie części: oceanosferę i wody na lądach.
Transpiracja - odparowywanie wody za pośrednictwem ciała organizmów
Sublimacja - przechodzenie materii wodnej z fazy stałej (śnieg) w fazę gazową (para wodna)
Retencja - zjawisko okresowego wstrzymania wody i nieuczestniczenia jej w obiegu , obszary - jeziora, bagna, sztuczne zbiorniki, wody podziemne
Morze - część oceanu, mniej lub bardziej wyraźnie oddzielona od pozostałych jego części brzegami kontynentu, wyspami lub wzniesieniem dna. Ze względu na utrudnioną wymianę wód, morza charakteryzują się indywidualnymi cechami
otwarte - mające szerokie połączenie z oceanem, np. Morze Arabskie, Morze Norweskie, Morze Północne
przybrzeżne - oddzielone od oceanu przez wyspy lub półwyspy, np. Morze Karskie, Morze Japońskie, Morze Południowochińskie
międzywyspowe - położone wyłącznie między wyspami lub ich archipelagami, np. Morze Irlandzkie, Morze Celebes, Morze Jawajskie
międzykontynentalne - leżące między kontynentami, np. Morze Śródziemne, Morze Czerwone, Morze Karaibskie
wewnątrzkontynentalne - leżące wewnątrz jednego kontynentu, np. Morze Bałtyckie, Morze Białe, Morze Azowskie.
Ruchy wody morskiej
Falowanie - fale powstające na powierzchni wody czerpią swoją energię z atmosfery, nawet najdrobniejszy powiew wiatru powoduje ruch cząsteczek wody. Mały wiatr fala krótka i niska, duży wiatr fala wysoka i długa. Fala zanika na głębokośći 200 m
Tsunami - powodowane są przez wybuchy wulkanów, trzęsienie ziemi, osuwiska mas skalnych i cielenie się lodowców, prędkość może przekroczyć 700km/h, na powierzchni oceanu otwartego fale te są prawie niezauważalne do 2m, na płyciznach do 30 -40 m
Prądy morskie - szerokie strumienie wód o głębokości 200-600m przemieszczające się w powierzchniowych warstwach oceanicznych. Na kierunek prądu morskiego ma wpływ siła Coriolisa, rozmieszczenie lądów oraz ukształtowanie wybrzeży morskich
Ciepłe - zawsze przemieszczają się od równika do biegunów i niosą wodę cieplejszą od wody tych obszarów do których wpływają. Przykłady: alaski, kuro-siwo, mozambicki, brazylijski, karaibski, północnoatlantycki
Zimne - są chłodniejsze i płyną w stronę zmniejszających się szerokości geograficznych, niosąc zimniejsze wody niż wody obszaru, do którego wpływają. Przykłady: grenlandzki, karaibski, norweski, kalifornijski
Obojętne - niosą wodę o temperaturze równej lub podobnej do temperatury wód akwenu, do którego wpływają
Pływy morskie - przypływy i odpływy - to regularnie powtarzające się podnoszenie i opadanie poziomu wody morskiej, wywołują je siły grawitacyjne Księżyca orz w mniejszym stopniu Słońca działające na naszą planetę.
Upwelling - pionowy ruch wody , z głębokości 200-300m, wody te cechuje niska temperatura i znaczne bogactwo substancji odżywczych
Sejsze - ruch falowy wody wywołany wyżem barycznym, wysokość kołysania do kilkunastu centymetrów, okres waha się od 20 minut do kilku godzin
Morze Bałtyckie - wewnątrzkontynentalne, płytkie szelfowe, chłodne, słonawe, temperatura zróżnicowana z powodu ułożenia południkowego
Wody podziemne
Zaskórne - na niewielkich głębokościach, często zanieczyszczone, nie nadają się do spożycia
Gruntowne - głębokość poniżej 15 metrów, dobrze przefiltrowana, nie podlega dobowym wahaniom temperatury, nadaje się do spożycia
Głębinowe - występują głęboko pod powierzchnią Ziemi, oddzielone od pozostałych wód utworami nieprzepuszczalnymi. Wody termalne, artezyjskie, mineralne.
Wieloletnia zmarzlina
Wody artezyjskie - warstwy skalne są ułożone nieckowato, ciśnienie hydrostatyczne, między warstwami nieprzepuszczalnymi jest warstwa przepuszczalna
Źródło - samoczynny wypływ wód podziemnych na powierzchnię Ziemi
Warstwowe - wypływają z utworów skał, które przepuszczają wodę podziemną krążącą w skorupie ziemskiej. Występują one w różnych sytuacjach ukształtowania terenu, w związku z czym można je spotkać zarówno na stoku góry jak i w dnie doliny
Szczelinowe - wyprowadzają wodę przemieszczającą się szczelinami skał litych. Wypływ wody może odbywać się swobodnie pod wpływem siły grawitacji, jest to tzw. Źródło szczelinowe zstępujące lub pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego - źródło szczelinowe wstępujące
Uskokowe - wyprowadzają wodę szczeliną wzdłuż płaszczyzny uskokowej, która rozdziela warstwę wodonośną od warstwy skał nieprzepuszczalnych. Źródła tego typu często charakteryzują się podwyższoną temperaturą i zwiększoną mineralizacją
Krasowe - występują w skałach, w których zachodziły procesy krasowe, czyli poprzez przesiąkanie i krążenie wody w szczelinach najczęściej skał wapiennych
Cieplice(termy) - wody , których średnia roczna temperatura jest wyższa od średniej rocznej temperatury powietrza atmosferycznego
Woda mineralna - woda, w której ilość rozpuszczonych związków mineralnych w 1 litrze wody jest większa od 1 grama
Gejzery - źródła, których wody mają temperaturę powyżej 100 stopni C, a w wyniku ciśnienia woda wyrzucana jest na powierzchnię Ziemi, gejzery działają okresowo i należą do zjawisk powulkanicznych
Rzeka - wody pochodzące z opadów atmosferycznych, z topniejących śniegów i lodowców oraz, co często się zdarza, ze źródeł, spływając korytem pod wpływem siły ciężkości tworzą cieki
System rzeczny - wody płynące w korytach rzecznych przemieszczają się zgodnie z ukształtowaniem terenu i spływające do rzeki głównej wraz z nią
Dorzecze - część powierzchni Ziemi, na obszarze której występuje system rzeczny
Dział wód - linia na powierzchni terenu rozgraniczająca sąsiednie dorzecza lub poszczególne zlewnie
Obszar Polski - zlewiska:
Zlewisko morza czarnego południe Polski
Zlewisko morza północnego zachód
Zlewisko morza bałtyckiego północ
Reżim rzeki - ustrój rzeczny:
Ustrój deszczowy - zasilanie i wahania stanu wód zależą od intensywności i rozkładu opadów atmosferycznych w ciągu roku
Ustrój lodowcowy - wysokie stany wód związane są z topnieniem lodowców w porze letniej
Ustrój śnieżny - wysokie stany wody występują w okresie topnienia śniegu wiosną, niskie jesienią, rzeki o ustroju śnieżnym przez znaczną część roku są zamarznięte
Utrój złożony - wahania stanu wód są następstwem różnych sposobów zasolania
Jezioro - naturalne obniżenie terenu, stale lub okresowo wypełnione wodą
Jeziorność - gęstość sieci jeziorne, w Polsce średnia jeziorność 1,016%
Rodzaje jezior ze względu na powstanie:
STRONA 98 PODRĘCZNIK
Jak przebiega granica wiecznego śniegu:
STRONA 100 RYCINA 64
Formy polodowcowe - NIE WIEM GDZIE TO JEST
1
Ściąga 21_2008 || LO_Users
Pobrane z www.lo-goldap.prv.pl
thx for Przemas