Wielka ucieczka z ZUS: tysiące osób legalnie nie płaci składek

Leszek Kostrzewski; Piotr Miączyński

2009-09-24, ostatnia aktualizacja 2009-09-23 23:29

Tysiące polskich kosmetyczek, handlarzy, taksówkarzy - korzystając z usług pomysłowych pośredników - legalnie nie płaci składek ubezpieczeniowych. Każdego dnia dołączają nowi. ZUS bezradnie rozkłada ręce i liczy straty

Fot. Cezary Aszkiełowicz / Agencja Gazeta

Siedziba ZUS w Szczecinie

ZOBACZ TAKŻE

• Wali się reforma emerytur (18-09-09, 20:02)

• DGP: Kuszenie Polaków zagraniczną emeryturą (27-11-09, 07:38)

• Sposób na kryzys: własna firma (06-10-09, 12:51)

• Emerytury na kredyt. ZUS nie ma, więc pożycza w bankach (06-10-09, 20:58)

• Zbigniew Derdziuk nowym prezesem ZUS. Pensja: 19,6 tys. zł  (01-10-09, 21:07)

• "DGP": W przyszłym roku w ZUS zabraknie ponad 49 mld zł (25-09-09, 07:20)

• Ucieczka od ZUS. Co ryzykujesz, co zyskujesz, co wszyscy tracimy (25-09-09, 10:00)

• Mordasewicz: Ludzie, którzy unikają płacenia ZUS są złodziejami  (25-09-09, 20:35)

• Dwóch kandydatów na stanowisko prezesa ZUS (24-09-09, 19:46)

• Jak Polacy przechytrzyli ZUS na 8 mld zł (24-09-09, 00:09)

• Na ZUS nie płacimy (24-09-09, 01:01)

• Zbigniew Derdziuk nowym prezesem ZUS? (23-09-09, 20:10)

• Związkowcy razem z PiS i PO zamkną sklepy w niedzielę?  (14-09-09, 20:54)

• Zamiast jechać po dokument do miasta, wystarczy, że pójdziesz na pocztę  (11-09-09, 01:00)

• ABW wchodzi do ZUS  (09-09-09, 01:00)

• Prezes ZUS to bardzo tajemniczy człowiek (08-09-09, 13:47)

• Tusk sięga po pieniądze emerytów, by łatać dziurę budżetową (09-09-09, 02:00)

Na czym polega szwindel? Opowiada biznesmen Marcina P., który miesiąc temu dostał nietypową propozycję. - Zgłosił się do mnie facet. Powiedział, że głupi jestem, że prowadzę firmę i płacę składki do ZUS. Zaproponował, że załatwi, żebym składek nie płacił w ogóle. Myk jest taki: oni zatrudnią mnie fikcyjnie w Wielkiej Brytanii. I wtedy jestem zwolniony z polskiego ZUS. Podpadam pod brytyjski, ale płacę dużo mniej. Nie zgodziłem się. To skandal - denerwuje się pan Marcin.

Sprawdziliśmy. Firm, które pośredniczą w omijaniu polskiego ZUS, jest co najmniej kilka. Działają oficjalnie. mają zarejestrowaną działalność, wpisy do KRS, normalne siedziby, numery telefonów i adresy mailowe. Zlokalizowane są głównie na południu kraju. Załatwiają zatrudnienie w Wielkiej Brytanii, na Litwie oraz w Szwecji.

Kostrzewski: Jak Polacy ZUS przechytrzyli

Odezwaliśmy się do jednej z takich firm. Po kilkudziesięciu sekundach mieliśmy propozycje pracy jako konsultant.

Oficjalnie w Wielkiej Brytanii zarobimy 114 funtów tygodniowo. Od tej kwoty zostanie odprowadzony podatek. My rzecz jasna do ręki nie dostaniemy ani pensa. Każdego miesiąca dostaniemy za to tzw. payslipa, czyli zestawienie, ile zarabiamy, ile wpłacono nam składek na ubezpieczenie oraz zaliczki na brytyjski podatek. Pośrednik da nam też brytyjski adres zamieszkania, tak żebyśmy mogli go wpisać do formularzy (mimo że nie będziemy tam oczywiście mieszkać).

- Jaki interes ma w tym wszystkim firma?

- Musicie co miesiąc płacić nam abonament - 499 zł - wyjaśnia przedstawiciel firmy, pan Grzegorz.

- Drogo - udajemy rozczarowanych.

- Skądże. Pełna składka ZUS w Polsce to 850 zł. A abonament można jeszcze obniżyć.

Grzegorz tłumaczy nam, że jeśli znajdziemy innego przedsiębiorcę, który skorzysta z optymalizacji, to dostaniemy 100 zł zniżki, dwóch - 200 zł itd. przy pięciu nie będziemy w ogóle płacić abonamentu. Jeśli zorganizujemy więcej osób, to możemy zostać tzw. koordynatorem. I za każdego przedsiębiorcę będziemy inkasować 170 zł brutto.

Minusy? Musimy pojechać do Wielkiej Brytanii załatwić formalności. Chodzi o brytyjski numer ubezpieczenia społecznego, który trzeba załatwić osobiście. Wyjazd jest zorganizowany bardzo profesjonalnie.

- Loty z Łodzi są raz dziennie, przylot na Stansted ok godz 17. Musieliśmy skorzystać z hotelu. Następnego dnia rezydenci David i Stanisław odebrali nas z hotelu i zawieźli do urzędu - opowiada przedsiębiorca pan Tadeusz. - Opieka była indywidualna, w urzędzie nie byliśmy pozostawieni nawet na chwilę.

Przedsiębiorca musi mieć ze sobą dowód osobisty, paszport (jeden z tych dokumentów zostawia w Wielkiej Brytanii na pięć do ośmiu tygodni). Do tego trzeba mieć 90 funtów na rejestrację w WRS Home Office, 50 funtów na opłatę dla rezydenta, który pomaga załatwić urzędowe formalności, i 80 funtów na koszty transportu po mieście.

- My się zastanowimy - odpowiadamy. - Słyszeliśmy, że niezłą ofertę ma taka firma na Litwie.

- Ja odradzam. Ale jak panowie chcecie.

Firmę na Litwie chce nam pomóc otworzyć pani Grażyna. Reprezentuje, jak przeczytać można, "największą w Polsce firmę działającą w branży optymalizacji kosztów ZUS".

Mamy być "promotorem szkoleń". To zresztą nieistotne. Istotne jest, że nie będziemy płacić składek w Polsce i żeby zatrudnić się na Litwie, nie musimy się tam stawić osobiście.

Ile płacimy? To źle zadane pytanie. Pani Grażyna wyjaśnia nam, ile oszczędzimy. A to zależy, jaką formę działalności prowadzimy w kraju. Na zasadach ogólnych - 619 zł, na ryczałcie 539, a przy karcie podatkowej - 309. Zależnie od formy opodatkowania zapłacimy więc pani Grażynie co miesiąc od 220 do 530 zł abonamentu.

- To legalne? - pytamy ZUS.

- Sprawa jest na pograniczu i prawa, i praktyki prawa - mówią pracownice ZUS.

- Czyli jesteście bezradni?

- Nie do końca. Litwinom i Brytyjczykom zacznie pewnie niedługo zależeć na załatwieniu problemu. Polacy, którzy są "zatrudnieni" na terenie ich krajów, zdobywają uprawnienia do pełnej opieki zdrowotnej. Czyli przedsiębiorcy leczą się w Polsce, ale rachunek za to wysyłany jest... Brytyjczykom i Litwinom.

Jest jeszcze jedna rzecz: Polak, który skorzysta z takiej usługi, nic nie uzbiera na swoim koncie w ZUS i w OFE. Nie dostanie wiec emerytury albo będzie ona głodowa.

- To przykre, że tak chętnie uciekamy się do oszustw - mówi Jeremi Mordasewicz z PKPP Lewiatan - Mam badania, z których wynika, że pod względem innowacyjności gospodarki jesteśmy ostatni w Europie. Za to w wyszukiwaniu luk w prawie - pierwsi.

- Podstawową przyczyną tej patologii są jedne z wyższych w UE koszty prowadzenia w Polsce przez osoby fizyczne działalności gospodarczej - mówi Piotr Jaworski z Krajowej Izby Gospodarczej. - Obecnie w Polsce przedsiębiorca, niezależnie od uzyskiwanych przychodów i dochodów, zmuszony jest płacić co miesiąc składki ZUS od co najmniej 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Trudno więc się dziwić, nie pochwalając jednak w tym przypadku tego procederu, że przedsiębiorcy starają się minimalizować koszty.

Odzywamy się do pośrednika. Już całkiem oficjalnie jako dziennikarze. Pytamy: - Państwa "pracownicy" wykonują fikcyjną pracę, otrzymują za nią fikcyjne wynagrodzenie, mają również fikcyjny brytyjski adres zamieszkania. To uczciwe?

- To pytanie należy zadać wszystkim polskim przedsiębiorcom, którzy każdego miesiąca muszą na ten ZUS zarobić, nawet dokładając do interesu - odpowiada pośrednik. - Jeśli ktoś ma nadmiar pieniędzy i ma ochotę na siłę finansować tak niedoskonały, chory i nieuczciwy system - ma do tego pełne prawo - dodaje.

---