Humanizm w pedagogice przeniósł znamienny przełom, którego skutkiem jest dzisiejsza pedagogika i szkoła. Jego istotą jest przedstawienie punktu odniesienia dla praktyki edukacyjnej i dla myśli o edukacji, z potrzeb religijnych stanu duchownego, i dostosowanych do tego szkół, na potrzeby ludzi świeckich. Skończyła się epoka rycerstwa, które przekształciło się w szlachtę ziemiańską poszukującą kariery w administracji państwowej i w polityce. Zmiana kultury dworskiej wymagała od dworzan znajomości literackiej i solidarnej wiedzy politycznej, prawnej i historycznej. Bogacące się mieszczaństwo potrzebowało wykształcenia nie tylko z powodów zawodowych, ale dla zdobywania wpływów politycznych i prestiżu społecznego. Pomału wracał zapomniany świat antyku z jego tradycją grecko ? łacińską, literaturą, filozofią i fascynacją. Ponieważ system średniowieczny nie mógł sprostać nowym potrzebom świeckim i duchownym, stopniowo zaczęły się wyłaniać odrębne typy i poziomy szkół : dla dzieci świeckich stanów uprzywilejowanych społecznie, dla mieszczaństwa i ludu wiejskiego, dla kleru parafialnego, który przyjmował sobie właściwe dostosowanie do celów religijnych i społecznych ( strukturę, program, formy organizacyjne i metody).
ANDRAGOGIKA A OŚWIATA DOROSŁYCH. Andragogika jest dyscyplina naukową, której przedmiotem jest refleksja na temat istoty, treści i uwarunkowań procesów rozwojowych ludzi dorosłych, rozumianych jako swoistych i względnie autonomicznych. Oświata dorosłych jest działalnością mającą na celu zapewnienie osobom dorosłym i młodzieży zaspokajanie potrzeb i zainteresowań kulturalnych, uzupełnienia kwalifikacji oraz wzbogacania wiedzy i rozwijanie umiejętności. Do lat 30. XX wieku ? funkcjonowały określenia ?oświata dla ludu?, ?oświata ludowa?, ?oświata pozaszkolna?. Funkcje oświaty dorosłych: Kompensacyjna- polega na upowszechnianiu wymaganego wykształcenia wśród tych, którzy nie uzyskali go w odpowiednim wieku; Właściwa- polega na ciągłym rozszerzaniu posiadanego wykształcenia. WNIOSEK: andragogika jest nauką, a oświata dorosłych działalnością praktyczną. Oświata dorosłych jest inaczej nazywana edukacja dorosłych, a za tym terminem kryje się podbudowa naukowa, stoi za nim edukacja. A jak wiadomo teoria może powstać na podbudowie praktyki. POWSTANIE , ROZWÓJ I STAN OBECNY ANDRAGOGIKI JAKO NAUKI. Teoria ?andragogika? pojawia się po raz pierwszy w pracy Aleksandra Kappa (znawcy tekstów Platona) ?Nauka o wychowaniu w ujęciu Platona?, Lipsk 1833 w rozdziale III zatytułowanym ?Andragogika, czyli kształcenie w wieku męskim?. Herbart jednak zgasił dalszy rozwój refleksji teoretycznej nad rozwojem człowieka dorosłego, mimo tego że nie miał żadnych doświadczeń w zakresie kształcenia dorosłych w opinii innych uchodził wówczas za wielki autorytet naukowy. Rozwój andragogiki jest związany z 3 etapami rozwoju oświaty dorosłych: Koniec XVIII wieku. Migracje ze wsi do miast, zmiana sposobu wytwórstwa, w Anglii organizowane są pierwsze odczyty, które z czasem przekształcają się w tzw. instytuty mechaników. Koniec XIX wieku i dw