Dhatuvibhanga Sutta MN 140

Ekspozycja Elementów

(Dhàtuvibhaïgasuttaü)

1 Tak usłyszałem. Pewnego razu Zrealizowany wędrował po kraju Maghan i w końcu doszedł do Rajagha. Będąc tam, udał się do garncarza Bhaggavy i odezwał się do niego:

2 "Jeżeli ci to nie przeszkadza, Bhaggava, zostanę tutaj w twojej pracowni na noc." "To mi nie przeszkadza, czcigodny panie, ale jest już tam jeden bezdomny. Jeżeli on się zgodzi, zostań jak długo ci się to podoba.

3 A był tam szlachetnie urodzony, Pukkusati, który odszedł w bezdomność kierowany wiarą w Zrealizowanego, i to on zatrzymał się w pracowni garncarza. Zrealizowany udał się do czcigodnego Pukkusati i odezwał się do niego:"Jeżeli ci to nie przeszkadza bhikkhu, zostanę na noc w pracowni". "Pracownia garncarza jest wystarczająco duża, przyjacielu, niech czcigodny zostanie tak długo jak mu się spodoba.

4 Wtedy Zrealizowany wszedł do pracowni garncarza, przygotował posłanie z trawy w jednym z kątów i usiadł ze skrzyżowanymi nogami i wyprostowanym ciałem z ustanowioną uważnością. I Zrealizowany spędził większość nocy siedząc w medytacji a czcigodny Pukkusati również spędził większość nocy w medytacji. Wtedy Zrealizowany pomyślał:"Ten szlachetnie urodzony prowadzi się w sposób wzbudzający zaufanie. Załóżmy, że go przepytam" I zadał czcigodnemu Pukkusati pytanie:

5 "Kto jest twoim nauczycielem, bhikkhu? Czyją Dhammę wyznajesz?""Przyjacielu, jest pustelnik Gotama, syn z rodu Sakyów. Dobra opinia o Zrealizowanym Gotamie rozniosła się tak:'Zrealizowany jest spełniony, w pełni przebudzony, doskonały w prawdziwej wiedzy i prowadzeniu się, to znawca światów, nieporównywalny przywódca osób do powstrzymania, nauczyciel bogów i ludzi, oświecony, błogosławiony'. To z uwagi na niego odszedłem w bezdomność, to Zrealizowany jest moim nauczycielem, wyznaję Dhammę Zrealizowanego." "Ale bhikkhu, gdzie ten Zrealizowany, spełniony i w pełni przebudzony teraz mieszka?" "Jest przyjacielu miasto w północnym kraju zwane Savatti. Zrealizowany, spełniony i w pełni przebudzony mieszka teraz tam.""Ale bhikkhu, czy kiedykolwiek przedtem widziałeś Zrealizowanego?Czy poznałbyś go gdybyś go zobaczył?" "Nie, przyjacielu, nigdy przedtem nie widziałem Zrealizowanego i nie potrafiłbym go rozpoznać.

6 Wtedy Zrealizowany pomyślał:"Ten szlachetnie urodzony odszedł w bezdomność kierowany wiarą we mnie, załóżmy, że pouczę go w Dhammie". Tak też i odezwał się do czcigodnego Pukkusati "Bhikkhu, pouczę cię w Dhammie. Słuchaj i uważaj dokładnie na to co ci powiem." "Tak przyjacielu" odpowiedział czcigodny Pukkusati. Zrealizowany powiedział:

7 Bhikkhu, ta osoba zawiera sześć elementów, sześć baz dla kontaktu, osiemnaście rodzajów mentalnej aktywności i ma cztery podstawy. Falowanie wyobrażeń nie unosi tego kto stoi na tych czterech podstawach i kiedy fale wyobrażeń dłużej go nie unoszą, nazywany jest on spokojnym mędrcem. Nie powinien zaniedbywać mądrości, powinien chronić prawdę, powinien kultywować uwalanie się i powinien trenować dla spokoju. To jest podsumowanie ekspozycji o sześciu elementach.

8 Bhikkhu, ta osoba składa się z sześciu elementów. Tak zostało powiedziane. A odnośnie do czego tak zostało powiedziane? Są elementy takie jak element ziemi, element wody, element powietrza, element ognia, element przestrzeni i element świadomości. To odnośnie do tego zostało powiedziane:"Bhikkhu ta osoba składa się z sześciu elementów."

9 Bhikkhu, ta osoba składa się z sześciu baz dla kontaktu. Tak zostało powiedziane. A odnośnie do czego tak zostało powiedziane? Są bazy: baza oko-kontakt, baza ucho-kontakt, baza nos-kontakt, baza język kontakt, baza ciało-kontakt, baza umysł-kontakt. To odnośnie do tego zostało powiedziane: Bhikkhu, ta osoba składa się z sześciu baz dla kontaktu.

10 Bhikkhu, ta osoba składa się z osiemnastu rodzajów mentalnej eksploracji. Tak zostało powiedziane. A odnośnie do czego tak zostało powiedziane? Widząc formę okiem, eksploruje on formę produkującą radość, eksploruje on formę produkującą smutek, eksploruje on formę produkującą równowagę. Słysząc dźwięk uchem… Wąchając zapach nosem… Smakując smak językiem… Dotykając obiekty dotyku ciałem…poznając obiekty umysłu umysłem…eksploruje on obiekty umysłu produkujące radość, eksploruje on obiekty umysłu produkujące smutek, eksploruje on obiekty umysłu produkujące radość, eksploruje on obiekty umysłu produkujące równowagę. To odnośnie do tego zostało powiedziane: "Bhikkhu ta osoba składa się z osiemnastu rodzajów mentalnej eksploracji.

11 Bhikkhu, ta osoba ma cztery podstawy. Tak zostało powiedziane. A odnośnie do czego tak zostało powiedziane? Jest podstawa mądrości, podstawa prawdy, podstawa uwolnienia i podstawa pokoju. To odnośnie do tego zostało powiedziane: "Bhikkhu, ta osoba ma cztery podstawy.

12 Nie powinien zaniedbywać mądrości, powinien chronić prawdę, powinien kultywować uwalnianie i powinien trenować dla pokoju. Tak zostało powiedziane. A odnośnie do czego tak zostało powiedziane?

13 Jak bhikkhu nie zaniedbuje mądrości? Jest tych sześć elementów: element ziemi, element wody, element wody, element ognia, element powietrza, element przestrzeni i element świadomości.

14 Czym jest element ziemi? Element ziemi może być zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny. Czym jest wewnętrzny element ziemi? Cokolwiek wewnętrznego , należącego do niego, co solidne, to jest włosy głowy, paznokcie, zęby, skóra, mięso, ścięgna, kości, szpik kostny, nerki, serce, wątroba, śledziona, płuca, zawartość żołądka lub cokolwiek innego co wewnętrzne, co solidne, to jest nazywane wewnętrznym elementem ziemi. Teraz zarówno wewnętrzny element ziemi jak i zewnętrzny element ziemi to po prostu element ziemi. A powinien on być widziany tak:"To nie jestem ja, ja tym nie jestem, to nie moje ja. Kiedy widzi on to w ten sposób, zgodnie z tym jakim to jest, z właściwą mądrością, staje się obojętny w stosunku do elementu ziemi i czyni umysł beznamiętnym co do elementu ziemi.

15 Czym bhikkhu jest element wody?. Element wody może być zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny. Czym jest wewnętrzny element wody? Cokolwiek wewnętrznego należącego do niego co z wodą, wodniste, to jest flegma, ropa, krew pot tłuszcz łzy, ślina, mocz, lub cokolwiek co z wodą, wodniste, to jest nazywane wewnętrznym elementem wody. Teraz zarówno wewnętrzny element wody jak i zewnętrzny element wody to po prostu element wody. A ten powinien być widziany zgodnie z tym jakim jest, z właściwą mądrością tak:"To nie jestem ja, ja tym nie jestem, to nie moje ja". Kiedy widzi on to w ten sposób, zgodnie z tym jak jest, z właściwą mądrością, staje się on obojętny w stosunku do elementu wody i czyni umysł beznamiętnym co do elementu wody.

16 Czym bhikkhu jest element ognia?. Element ognia może być zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny. Czym jest wewnętrzny element ognia? Cokolwiek wewnętrzne należące do niego co ogniem, co ogniste, przez co jest ogrzewany, spalany i przez co jest jedzone, pite, konsumowane i smakowane i staje sie całkiem strawione, lub cokolwiek innego wewnętrznego należącego do niego co ogniem, co ogniste, to nazywane jest wewnętrznym elementem ognia. Teraz zarówno wewnętrzny element ognia jak i zewnętrzny element ognia to po prostu element ognia. A ten powinien być widziany zgodnie z tym jakim jest, z właściwą wiedzą tak:" To nie moje to nie jestem ja, to nie moje ja". Kiedy widzi on to w ten sposób, zgodnie z tym jakim to jest z właściwą mądrością, staje się obojętny w stosunku do elementu ognia i czyni umysł beznamiętnym co do elementu ognia.

17 Czym bhikkhu jest element powietrza? Element powietrza może być zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny. Czym jest wewnętrzny element powietrza? Cokolwiek wewnętrzne należące do niego co powietrzem, co wietrzne, to jest wiatry idące do góry, wiatry idące do dołu. wiatry w żołądku. wiatry w jelitach, wdech i wydech, lub cokolwiek innego co wewnętrzne, należące do niego co powietrzem, co wietrzne, to nazywane jest wewnętrznym elementem powietrza. Teraz zarówno wewnętrzny element powietrza jak i zewnętrzny element powietrza to po prostu element powietrza. A ten powinien być widziany zgodnie z tym jakim jest, z właściwą mądrością tak:"To nie moje, to nie jestem ja, to nie moje ja". Kiedy widzi on to w ten sposób, zgodnie z tym jakim to jest, z właściwą mądrością, staje się obojętny w stosunku do elementu powietrza i czyni umysł beznamiętnym co do elementu powietrza.

18 Czym bhikhhu jest element przestrzeni? Element przestrzeni może być zarówno wewnętrzny jak i zewnętrzny. Czym jest wewnętrzny element przestrzeni? Cokolwiek wewnętrzne należące do niego co przestrzenią, przestrzenne, to jest dziury w uszach, nozdrza, wrota ust, ta aparatura przez którą to co jest jedzone, pite, konsumowane i smakowane, staje się pochłaniane i trzymane i przez którą jest wydalane tyłem, lub cokolwiek innego wewnętrznego, należącego do niego co przestrzenią, co przestrzenne, to nazywane jest wewnętrznym elementem przestrzeni. Teraz, zarówno wewnętrzny element przestrzeni jak i zewnętrzny element przestrzeni to po prostu element przestrzeni. A ten powinien być widziany zgodnie z tym jakim jest, z właściwą mądrością tak:"To nie moje, to nie jestem ja, to nie moje ja." Kiedy widzi on to w ten sposób, zgodnie z tym jakim to jest z właściwą mądrością, staje się obojętny w stosunku do elementu przestrzeni i czyni umysł beznamiętnym co do elementu przestrzeni.

19 Wtedy zostaje tylko świadomość, oczyszczona i świetlista. Co poznaje taką świadomością? Poznaje on (to) przyjemne, (to) bolesne (to) neutralne. W zależności od kontaktu odczuwanego jako przyjemny powstaje przyjemne uczucie, rozumie on: "Odczuwam przyjemne uczucie" Rozumie on:"Z zanikiem tegoż kontaktu odczuwanego jako przyjemny, te uczucie mu odpowiadające-przyjemne uczucie powstałe zależnie od tego kontaktu odczuwanego jako przyjemny, zniknie i odejdzie. W zależności od kontaktu odczuwanego jako bolesny, powstaje bolesne uczucie. Kiedy czuje bolesne uczucie, rozumie:"Odczuwam bolesne uczucie".

Rozumie on;"Z zanikiem tegoż kontaktu odczuwanego jako bolesny- te uczucie mu odpowiadające-bolesne uczucie powstałe w zależności od kontaktu odczuwanego jako bolesny, zniknie i odejdzie". W zależności od kontaktu odczuwanego jako neutralny, powstaje neutralne uczucie. Kiedy czuje neutralne uczucie, rozumie: Czuję neutralne uczucie. Rozumie on:Z zanikiem tegoż kontaktu odczuwanego jako neutralny odpowiadające mu uczucie -neutralne uczucie powstałe zależnie od kontaktu odczuwanego jako neutralny, zniknie i odejdzie."Bhikkhu, tak jak z kontaktu i tarcia dwóch patyków generuje się ogień, z separacją i odłączeniem tych dwóch patyków odpowiadający im ogień ginie i odchodzi, tak też w zależności od kontaktu odczuwanego jako przyjemny… odczuwanego jako bolesny… odczuwanego jako neutralny, odpowiadające mu uczucie… znika i odchodzi.

20 Wtedy zostaje tylko równowaga, oczyszczona i świetlista, plastyczna (kowalna), władcza i promienista. Przypuśćmy bhikkhu, zręczny złotnik lub jego pomocnik, przygotował palenisko, rozgrzał je i ustawił na nim tygiel, wziął trochę złota i włożył je do tygla. Od czasu do czasu dmuchałby na nie, od czasu do czasu skrapiałby je wodą od czasu do czasu by je doglądał. To złoto stałoby się oczyszczone, dobrze oczyszczone, całkowicie oczyszczone, nieskażone, wolne od rys, kowalne, mocne i promieniste. Wtedy jakikolwiek rodzaj ornamentu chciałby z niego zrobić, czy to złoty łańcuch, czy obrączki, czy też naszyjnik, złoto nadawałoby się do tego. Tak też jest, kiedy pozostaje tylko równowaga, oczyszczona i jasna, kowalna, mocna i promienista.

21 Rozumie on tak:"Jeżeli skieruję tą równowagę tak oczyszczoną i promienistą na bazę nieskończonej przestrzeni i zgodnie z z tym rozwinę mój umysł, wtedy ta moja równowaga, wspomagana tą bazą uchwyciwszy się jej, pozostanie tak przez długi czas. Jeżeli skieruję tą równowagę tak oczyszczoną i promienistą na bazę nieskończonej świadomości…na bazę nicości…na bazę ani percepcji ani nie percepcji i zgodnie z tym rozwinę mój umysł, wtedy ta moja równowaga, wspomagana tą bazą, uchwyciwszy się jej, pozostanie tak przez długi czas.

22 Rozumie on tak:"Jeżeli skieruję tą równowagę tak oczyszczoną i świetlistą na bazę nieskończonej przestrzeni i rozwinę mój umysł zgodnie z tym, to byłoby to uwarunkowane. Jeżeli skieruję tą równowagę tak oczyszczoną i świetlistą na bazę nieskończonej świadomości … na bazę nicości… na bazę ani percepcji ani nie percepcji i rozwinął mój umysł zgodnie z tym, to byłoby to determinowane. Nie determinuje on żadnego warunku ani nie generuje żadnej wolicjonalnej tendencji w stronę istnienia czy nie-istnienia. Gdy nie determinuje żadnego warunku ani nie generuje żadnej wolicjonalnej tendencji co do istnienia czy nie-istnienia, nie chwyta się niczego w tym świecie. Nie chwytając się, nie jest zaniepokojony. Będąc niezaniepokojonym osobiście osiąga Nibbanę. Rozumie on tak:"Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było zostało zrobione, nigdy więcej tego stanu istnienia.

23 Jeżeli czuje przyjemne uczucie, rozumie:To jest nietrwałe, nie ma chwytania do tego, nie ma radowania się nim. Jeżeli czuje bolesne uczucie, rozumie:To jest nietrwałe, nie ma chwytania do tego, nie ma radowania się nim. Jeżeli czuje neutralne uczucie, rozumie: To jest nietrwałe, nie ma chwytania do tego, nie ma radowania się nim.

24Jeżeli czuje przyjemne uczucie odczuwa je obojętnie, jeżeli odczuwa uczucie kończące z ciałem, rozumie:"Odczuwam uczucie kończące z ciałem". Kiedy czuje uczucie kończące z życiem, rozumie, "Odczuwam uczucie kończące z życiem".

Rozumie on: "Po rozpadzie ciała, z zakończeniem życia, wszystko co odczuwane, nie będące obiektem radości, stanie się całkowicie wygaszone".Bhikkhu, tak jak lampa oliwna płonie zależnie od oliwy i knota, kiedy oliwa i knot się wyczerpią, już więcej nie płonie, jest wygaszona z braku paliwa, tak też kiedy czuje on uczucie kończące z ciałem…uczucie kończące z życiem, rozumie on:"Czuję uczucie kończące z życiem" Rozumie on:"Po rozpadzie ciała z zakończeniem życia, wszystko to co odczuwane nie będące obiektem radości stanie się całkiem wygaszone."

25 Dlatego bhikkhu posiadający (tą mądrość) posiada doskonałą podstawę mądrości. Bo to, bhikkhu, jest doskonała szlachetna mądrość, mianowicie wiedza o zniszczeniu cierpienia.

26 Jego wyzwolenie, będąc opartym na prawdzie jest niezachwiane. Bo to jest fałszywe, bhikkhu, co ma naturę zwodniczą i to jest prawdziwe co ma naturę niezawodną- Nibbana. Dlatego bhikkhu posiadając (tą prawdę) posiada doskonałą podstawę prawdy. Bo to bhikkhu jest doskonała szlachetna prawda, mianowicie Nibbana, o niezwodniczej naturze.

27 Dawniej, gdy był ignorantem, posiadał i rozwinął przywiązania, teraz je porzucił, uciął je u korzeni, skończył z nimi, tak, że nie są one dłużej przedmiotem przyszłego pojawienia się. Dlatego bhikkhu, posiadając to uwolnienie, posiada doskonałą podstawę uwolnienia. Bo to bhikkhu jest doskonałe szlachetne uwolnienie, mianowicie uwolnienie się od wszystkich przywiązań.

28 Dawniej, kiedy był ignorantem, doświadczał żądzy, pragnienia i pożądania, teraz je porzucił, uciął je u korzeni, skończył z nimi, tak że nie są one dłużej przedmiotem przyszłego pojawienia się. Dawniej kiedy był ignorantem, doświadczał gniewu złośliwości i nienawiści, teraz je porzucił, uciął je u korzeni, skończył z nimi tak, że nie są dłużej przedmiotem przyszłego pojawienia się. Dawniej, kiedy był ignorantem, doświadczał ignorancji i złudzenia, teraz je porzucił, uciął je u korzeni, skończył z nimi tak, że nie są już dłużej przedmiotem przyszłego pojawienia się. Dlatego bhikkhu posiadający ten spokój, posiada doskonałą podstawę spokoju. Bo to bhikkhu jest doskonały szlachetny spokój, mianowicie pacyfikacja pożądania, nienawiści i złudzenia.

29 Tak właśnie w odniesieniu do tego zostało powiedziane:"Powinien nie zaniedbywać mądrości, powinien chronić prawdę, powinien kultywować uwalnianie, powinien trenować dla pokoju.

30 Falowanie wyobrażeń nie unosi tego kto stoi na tych czterech podstawach, a kiedy falowanie wyobrażeń go już dłużej nie unosi, jest on zwany spokojnym mędrcem. Tak zostało powiedziane. A odnośnie do czego tak zostało powiedziane?

31 Bhikkhu, "Ja jestem" jest wyobrażeniem, „Ja jestem” tym jest wyobrażeniem, „Ja będę” jest wyobrażeniem, „Ja nie będę” jest wyobrażeniem, „będę posiadał formę” jest wyobrażeniem, „będę niematerialny” jest wyobrażeniem, „będę postrzegający” jest wyobrażeniem, „będę nie-postrzegający” jest wyobrażeniem, „będę ani-postrzegający-ani -nie-postrzegający” jest wyobrażeniem. Wyobrażenie jest chorobą, wyobrażenie jest nowotworem, wyobrażenie jest drzazgą. Przez przekroczenie wszelkich wyobrażeń bhikkhu, jest on nazwany spokojnym mędrcem. A spokojny mędrzec jest niezrodzony, nie starzeje się i nie umiera, jest nieporuszony, niezaniepokojony. Bo nie ma w nim nic obecnego przez co mógłby się urodzić. Nie będąc narodzonym, jak mógłby się starzeć? Nie starzejąc się jak mógłby umrzeć? Nie umierając jak mógłby być poruszony.? Nie będąc poruszonym jak mógłby być zaniepokojony?

32 To odnośnie do tego zostało powiedziane:"Falowanie wyobrażeń nie unosi tego, kto stoi na tych czterech podstawach, a kiedy fale wyobrażeń już dłużej go nie unoszą, zwany jest on spokojnym mędrcem". Bhikkhu, zatrzymaj w umyśle tą szczegółową ekspozycję sześciu elementów.

33 Po tym czcigodny Pukkusati pomyślał: Rzeczywiście, Nauczyciel przyszedł do mnie, W Pełni Przebudzony przyszedł do mnie!". Wtedy wstał z miejsca, przywdział szatę odsłaniając prawe ramię i skłoniwszy się, dotykając głową stóp Zrealizowanego powiedział:"Czcigodny panie, zbłądziłem, gdyż jak głupiec, niezrównoważony pozwoliłem sobie nazwać Zrealizowanego słowem 'przyjacielu.” Czcigodny panie, niech Zrealizowany wybaczy mi to przewinienie. tak dostrzeżone z uwagi na na to że się to już nie powtórzy". Z pewnością bhikkhu, zbłądziłeś, że jak głupiec, niezrównoważony pozwoliłeś sobie nazwać mnie słowem"przyjacielu." Ale ponieważ dostrzegłeś swoje przewinienie jako takie i obiecujesz poprawę zgodnie z Dhammą wybaczamy ci. Bo to wzrost w tej Dhammie i Dyscyplinie, kiedy ktoś widzi swe własne przewinienie jako takie, obiecuje poprawę zgodnie z Dhammą i podejmuje wysiłek powstrzymania się od przewinienia w przyszłości.

34 "Czcigodny panie, chciałbym otrzymać pełne przyjęcie do Zgromadzenia" "Ale czy masz potrzebną miskę i szaty, bhikkhu?" "Czcigodny panie moja miska i szaty są wciąż niekompletne" "Bhikkhu, Tathagatowie nie dają pełnego przyjęcia do zgromadzenia nikomu u kogo miska i szaty są niekompletne."

35 Wtedy czcigodny Pukkhusati ucieszony i zadowolony słowami Zrealizowanego wstał z miejsca i po złożeniu hołdu Zrealizowanemu trzymając się jego prawej strony, odszedł w celu skompletowania miski i szat. Wtedy to, gdy czcigodny Pukkusati szukał miski i szat, został zabity przez zbłąkaną krowę.

36 Wtedy liczni mnisi, udali się do Zrealizowanego i po złożeniu hołdu, usiedli z boku i powiedzieli:"Czcigodny panie, szlachetnie urodzony Pukkusati, który otrzymał szczegółowe pouczenia od Zrealizowanego nie żyje. Jakie jest jego przeznaczenie, jakie są jego przyszłe losy?" "Mnisi, szlachetnie urodzony Pukkusati był mądry. Praktykował zgodnie z Dhammą i nie sprawiał mi kłopotów z interpretacją Dhammy. Ze zniszczeniem pięciu więzów, szlachetnie urodzony Pukkusati pojawił się spontanicznie (w Czystych Krainach) i osiągnie ostateczną Nibbanę tam, bez powracania już na ten świat. Oto co powiedział Zrealizowany. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego

---