EKOLOGIA I ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKOWE

W.6.

SYSTEMY ZARZĄDZANIA EKOLOGICZNEGO. SYSTEMY SFORMALIZOWANE. SYSTEM ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO (EMAS). EMAS W POLSCE.

Do polskiego prawa ochrony środowiska system EMAS wprowadza Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) Dz. U. Nr 70, poz. 631 (21.04.2004 r.), która obowiązuje od 1 maja 2004 r.

oraz

• Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wzoru wniosku o wpis podmiotu do rejestru weryfikatorów środowiskowych oraz wzorów dokumentów, formy, częstotliwości i terminów przekazywania informacji z rejestru wojewódzkiego do rejestru krajowego (Dz. U. 04.94.930)

• Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie zakresu danych, które zawiera rejestr wojewódzki oraz wzoru wniosku o rejestracje organizacji w rejestrze wojewódzkim (Dz. U. 04.94.931)

• Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie współczynników różnicujących wysokość opłat rejestracyjnych w krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) (Dz.U. 04.94.932).

Ustawa z roku 2004 określa instytucje właściwe do wykonania zadań sytemu zarządzania środowiskowego (SZŚ), które ustanawia Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego.

Ustawa z 2004 roku określa, że w zakresie krajowego systemu ekozarządzania i audytu (EMAS):

1. Minister Środowiska:

- prowadzi rejestr krajowy organizacji zarejestrowanych w systemie,

- prowadzi rejestr weryfikatorów środowiskowych (na wniosek osoby fizycznej lub organizacji posiadającej certyfikat akredytacji),

- ogłasza w Monitorze Polskim:

- do 31 marca - rejestry ze stanem na koniec poprzedniego roku,

- co miesiąc - zmiany w rejestrach;

2. Wojewoda:

- prowadzi rejestr wojewódzki organizacji zarejestrowanych w systemie (po uiszczeniu opłaty),

- podaje do publicznej wiadomości informację o umieszczeniu w rejestrze wojewódzkim deklaracji środowiskowej organizacji,

- przekazuje Ministrowi Środowiska dane o wpisie do rejestru a także o zawieszeniu organizacji albo jej wykreśleniu z rejestru wojewódzkiego;

3. Polskie Centrum Akredytacji:

- prowadzi akredytację weryfikatorów środowiskowych,

- informuje Ministra Środowiska o cofnięciu, zawieszeniu lub ograniczeniu akredytacji;

4. Krajowa Rada Ekozarządzania:

- jest organem opiniodawczo-doradczym Ministra Środowiska.

Z dniem 15 listopada 2008 r., po wejściu w życie zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochro­nie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko [Dz.U. 08.199.1227], strukturę organizacyjną systemu EMAS w Polsce tworzą:

1. Minister właściwy do spraw środowiska

2. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska

3. Regionalni dyrektorzy ochrony środowiska

4. Polskie Centrum Akredytacji

5. Krajowa Rada Ekozarządzania

Do systemu EMAS mogą dobrowolnie przystąpić organizacje (firmy, organy administracji, placówki edukacyjne), które zobowiązują się do przestrzegania zasad ochrony środowiska i stosowania kontroli w tym zakresie.

Organizacja przed wpisem do rejestru wojewódzkiego powinna przy współpracy z weryfikatorem środowiskowym:

- przeprowadzić wstępny przegląd środowiskowy,

- wdrożyć system zarządzania środowiskowego (zgodnie z ISO 14001),

- zaplanować i przeprowadzać audyty środowiskowe,

- przygotować deklarację środowiskową,

- przygotować program środowiskowy.

Istotnym wymaganiem rozporządzenia EMAS jest obowiązek opracowania i publikowanie (nie rzadziej niż co 3 lata) deklaracji środowiskowej mającej na celu przekazanie społeczeństwu i innym zainteresowanym stronom informacji dotyczącej oddziaływania na środowisko oraz wyników działań na rzecz ograniczenia tego oddziaływania.

Deklaracja środowiskowa powinna zawierać m. in.:

- opis działalności przedsiębiorstwa

- politykę środowiskową i opis problemów środowiskowych

- opis znaczących aspektów środowiskowych

- cele i zadania

- podsumowanie wyników działań w zakresie ochrony środowiska umożliwiające porównanie z wcześniejszymi okresami

- informacje potwierdzające zgodność działań z wymaganiami prawa

- nazwa (nazwisko) i numer akredytacyjna weryfikatora środowiskowego oraz datę zatwierdzenia deklaracji środowiskowej

Warunkiem rejestracji w systemie EMAS jest poddanie weryfikacji przez akredytowanego weryfikatora środowiskowego wszystkich elementów systemu zarządzania środowiskowego, deklaracji środowiskowej oraz zgodności z wymaganiami prawa w zakresie ochrony środowiskowego.

Po pozytywnej weryfikacji organizacja wdrażająca powinna złożyć wniosek o rejestrację do właściwego ze względu na adres siedziby organizacji regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

We wniosku o rejestrację organizacja podaje, poza infor­macjami ogólnymi, takie dane jak: opis działalności, zakres rejestracji, najważniejsze aspekty środowiskowe, informacje o syste­mie zarządzania środowiskowego (m.in. szczegóły certyfikacji na zgodność z normą ISO 14001, jeżeli miała ona miejsce), dane or­ganów wydających pozwolenia i organów kontrolnych (WIOŚ) oraz dane weryfikatora. Do wniosku należy dołączyć zweryfikowaną deklaracje środowiskową.

Po otrzymaniu wniosku, regionalny dyrektor ochrony środowiska przeprowadza procedurę przewidzianą w Rozporządzeniu EMAS. Polega ona, przede wszystkim, na sprawdzeniu, czy organizac­ja spełnia wymagania prawne. Rozporządzenie nakłada na jed­nostki kompetentne obowiązek kontaktu z organem kontrolnym - w naszym przypadku Wojewódzkim Inspektorem Ochrony Środowiska. Regionalny dyrektor ochrony środowiska może odmówi rejestracji w przypadku uzyskania informacji o niezgodności z prawem. Warunkiem wpisania organizacji do rejestru regionalnego jest wniesienie opłaty rejestracyjnej.

Wpisanie do rejestru regionalnego wiąże się z nadaniem trzycyfrowego numeru poprze­dzonego znakiem PL i symbolem województwa. Regionalny dyrektor ochrony środowiska, zgod­nie z Rozporządzeniem, jest zobowiązany do przekaza­nia w ciągu 7 dni informacji do rejestru krajowego prowadzonego przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Gene­ralny Dyrektor Ochrony Środowiska doko­nuje zapisów i zmian w rejestrze krajowym. W przypadku nowego wpisu umieszcza go w rejestrze krajowym i informuje o tym na piśmie organiza­cję (w postaci certy­fikatu EMAS). Od tego momentu organiza­cja może zacząć stosować logo EMAS.

Jednocześnie Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska o wszelkich zmianach dotyczących organi­zacji zarejestrowanych w krajowym sys­temie ekozarządzania i audytu (EMAS) powiadamia Komisję Europejską. Informa­cje te przekazywane są do Komisji Euro­pejskiej co miesiąc.

1

3

---