Powstawanie wiatrów

Na zachowanie się mas powietrza mają wpływ praktycznie jedynie dwie siły: ciężkości i siła parcia, wywierana przez cząsteczki sąsiednie, działająca we wszystkich kierunkach. Aby cząsteczka powietrza pozostała w spokoju, te siły muszą być w równowadze. Jeśli którakolwiek z nich ma przewagę, wówczas następuje ruch cząsteczki. Zamiast rozpatrywać siły działające na poszczególne cząsteczki wygodniej jest porównywać ciśnienia przez nie wywierane. Jeśli pojawi się różnica ciśnień masy powietrza zaczną się poruszać od ciśnienia wyższego do niższego. Taki ruch powietrza nazywamy wiatrem. Przyczyną powstawania wiatru jest więc różnica ciśnień wywołana różnicą temperatur. Prędkość wiatru zwiększa się w miarę wzrostu gradientu ciśnienia (gradient ciśnienia to różnica ciśnienia przypadającą na jednostkę odległości). Im większy gradient tym prędkość wiatru jest większa.
Najbardziej intensywne ruchy powietrza zachodzą w kierunku poziomym. Jest to spowodowane dużą rozległością atmosfery w kierunku poziomym, a małą w kierunku pionowym. Z ruchami pionowymi, zwanymi prądami wstępującymi i zstępującymi, związana jest kondensacja pary wodnej w atmosferze, a więc tworzenie się chmur i opadów.

Promienie słoneczne ogrzewają powierzchnię Ziemi. Ogrzewają się lądy, wody powierzchniowe, morza, oceany, a także powietrze. Słońce nagrzewa powierzchnię Ziemi nierównomiernie, zależnie od rodzaju podłoża (woda czy pustynia, las lub łąka) oraz od kąta padania promieni słonecznych. Szybkości nagrzewnia się substancji określa ciepło właściwe. Jest to ilość ciepła potrzebna do ogrzania jednego kilograma wody o jeden stopień (Celsjusza lub Kelwina).
Po wschodzie słońca następuje większe ogrzanie powierzchni gruntu niż wody morskiej. Powietrze nad gruntem szybko ogrzewa się i unosi do góry. Wznoszące się powietrze tworzy prąd wstępujący, zasilający górne prądy, odpływające znad miejsca ogrzanego. Układ taki nie jest trwały, gdyż następuje odpływanie powietrza na boki znad miejsca ogrzanego. Są to wiatry górne. W związku z tym zmniejsza się masa powietrza na powierzchnię ziemi i następuje obniżenie ciśnienia. Dołem więc napływa powietrze kierujące się do miejsca ogrzanego, o niskim ciśnieniu i jest to właśnie wiatr.

Powstawanie wiatru

---