RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA

Rozróżniamy trzy typy rozrachunków:

-z tytułu wynagrodzeń,

-z ZUS-em,

-z tytułu VAT (od towarów i usług)

W efekcie połączenia należności (saldo db) i zobowiązań (saldo ct) powstają rozrachunki.

PODSTAWOWE GRUPY

1. Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami

1. rozrachunki z odbiorcami -saldo db

( Aktywne)

2. rozrachunki z dostawcami -saldo ct

(Pasywne)

2. Rozrachunki publiczno-prawne

1. Rozrachunki z budżetami

2. Rozrachunki z tyt. VAT (ujmuje się zobow. z tyt. podatków)

3. Rozrachunki z tyt. ZUS

4. Inne rozrachunki publiczno-prawne

3. Rozrachunki z pracownikami

1. Rozrachunki z tyt. wynagrodzeń

2. Inne rozrachunki z pracownikami

4. Pozostałe rozrachunki

1. Pozostałe rozrachunki

ROZRACHUNKI Z TYT. WYNAGRODZEŃ

(Wynagrodzenia)

Rozrach. Rozr. z tyt Koszty

z budżetem wynagrodzeń działalności

(2) zaliczka podatku (2) (1) wynagr brutto (1)

200,00

1000,00

Rozrach z ZUS

(3) składki ubezp społ (3)

200,00

Pozostałe

rozrachunki

(4) pozostałe potrącenia (4)

50,00

Rach.bieżący

(5)przelew wynagrodz.(5)

550,00

1. Wynagrodzenie brutto wynikające z listy płac, np: 1000,00

2. Potrącenie zaliczki na podatek dochodowy,

np: 200,00

3. Składki ubezp. społecznych finansowane przez pracownika oraz ubezpieczenie zdrowotne (połowa emerytalnej, rentowej, zdrowotnej), np: 200,00

4. Pozostałe potrącenia z listy płac (dobrowolne), np: 50,00

5. Wyciąg bankowy-przelew wynagrodzeń na rach. pracowników , np: 550,00

RACHUNKI Z ZUS

(Wynagrodzenia)

Rozr. z ZUS Rozr. z tyt.wynagr. Koszty

działalności

(2)składki ubezp(2) (1)wynagr brutto(1)

społ. +zdrowot.

(Ubezp. społ. i inne

świadczenia)

Koszty działalności

(3) skł. ubezp. społ. , odpis (3)

na fund. pracy i gwarant. świad.

pracowniczych

1. Wynagrodze. brutto wynikające z listy płac

2. Potrącenia składek ubezp. społeczn.

3. Składki ubezp. społ. finansowane przez pracodawcę (50% składki emerytalnej, połowa rentowej + cała składka wypadkowa) oraz odpis na fundusz pracy i f. gwarantowanych świadczeń pracowniczych

ROZRACHUNKI Z TYTUŁU VAT

Występuje:

ZAKUP SPRZEDAŻ

VAT naliczony VAT należny

(w fakturach) (do odprowadzenia do US)

Rozrachunki z tytułu VAT

VAT naliczony VAT należny

• 
  
  500

różnica VAT należny 500 - VAT naliczony 200

= 300 do odprowadzenia do US

1. Faktura VAT za zakupione materiały ( i otrzymane materiały)

-wartość netto = 1000

- naliczony VAT 22% = 220

-wartość brutto = 1220

2. Faktura VAT wystawiona dla odbiorcy za sprzedane wyroby

-wartość netto = 3000

- naliczony VAT 22% = 660

-wartość brutto = 3660

Rozrachunki Materiały Przychody Rozrachunki

z dostawcami ze sprzedaży z odbiorcami

wyrobów

1220 (1 1b) 1000 3000 (2b 2) 3660

Rozr. z tyt. VAT

1a) 220 660 (2a

Do US odprowadzamy różnicę tj. 440

Nie stanowią przychodu kwoty odprowadzane do US.

PRAWO do odliczania VAT-u naliczonego

Zakup opodatkowany

związany ze sprzedażą

1^o 3^o 2^o

opodatkowaną opodatkowaną zwolnioną z VAT-u

do odliczenia a)część do odliczenia bez odliczen.

b)część bez odlicz.

Dt Rozr.z tyt.VAT Dt Mater. i środki

Dt Rozl nalicz.VAT

(a) 80% (b) 20%

OBRÓT MATERIAŁOWY

Materiały- to rzeczowe składniki majątku obrotowego (po stronie AKTYWA- Zasoby obrotowe-Zapasy), nabywane przez jednostkę lub ewentualnie wytworzone we własnym zakresie w celu zużycia w procesie produkcyjnym.

a) materiały podstawowe- przekazują swoją istotę produkowanym wyrobom, np: drewno czy płyty paździerzowe do produkcji mebli, lub stanowią część składową produkowanych wyrobów, np: zamki przy produkcji odzieży i nie podlegają przetworzeniu w danej jednostce oraz opakowania podstawowe, np: puszki do konserw,

b) materiały pomocnicze - nie stanowią istoty wyrobu, ale nadają mu określone cechy, np: farby, lakiery, lub ułatwiają proces produkcji, zaliczane są także materiały przeznaczone na cele ogólne, np: do konserwacji maszyn i urządzeń, materiały biurowe, środki czystości,

c) paliwo- zużywane na cele technologiczne, napędowe i gospodarcze,

d) części zamienne do maszyn i urządzeń,

e) opakowania jednorazowego użytku, np: worki, kartony lub wielorazowego, np: skrzynie,

f) odpady -produkcyjne resztki materiałów z reguły nie nadają się do wykorzystania w danym zakładzie i są sprzedawane,

g) zwierzęta do uboju, traktowane na zasadzie materiałów podstawowych, np: wyrób szynki

ZAKUP MATERIAŁÓW I JEGO

ROZLICZANIE

Z zakupem materiałów wiążą się dwie odrębnie udokumentowane operacje, kt. mogą wystąpić w różnym czasie:

1. otrzymanie dostawy i przyjęcie jej do magazynu, potwierdzone dowodem Pz (przyjęcie z zewnątrz)

2. otrzymanie od dostawcy faktury VAT (rachunku) Rozliczenie zakupu polega na stwierdzeniu czy otrzymana faktura ma pokrycie w materiałach przyjętych do magazynu. Transakcje zakupu uważa się za rozliczone jeśli faktura i dowód Pz dot. danej dostawy, znajdą się w posiadaniu księgowości i zostaną księgowane.

Rozrachunki Rozliczenie Materiały

z dostawcami Dt zakupu Ct

100,00 (1 1) 100,00

Faktura VAT Pz

1) zakup materiału 100 zł (zasada podwójnego zapisu)

Jeżeli na koniec miesiąca pozostaną faktury nie mające pokrycia w dostawach to objęte nimi dostawy nazywa się materiałami w drodze (saldo debetowe SDt). W bilansie wykazywane jest w aktywach jako część składająca się na zapas materiałów.

Przyjęcie materiałów bez potwierdzenia w otrzymanych fakturach określa się jako dostawy niefakturowane (saldo Ct). W bilansie wykazywane w pasywach jako zobowiązania z tytułu dostaw i usług.

KONTO „Rozliczenie zakupu” może wykazywać dwa salda:

-materiały przyjęte - w bilansie w zapasach

-rozrachunki z dostawcami - w bilansie w materiałach

RODZAJE cen ewidencyjnych materiałów :

a) zmienne - występują gdy ewidencję materiałów prowadzimy w cenach rzeczywistych wg faktury

b) stałe -

PRZYKŁAD

Na zapas materiałów „A” składają się 3 dostawy:

I. 100 szt. x 2,5 zł/szt. = 250 zł

II. 50 szt. x 3 zł/szt. = 150 zł

III. 250 szt. x 1,6 zł/szt. = 400 zł

400 szt. = 800 zł

W przypadku stosowania zmiennych cen ewidencyjnych wartość rozchodu materiałów wycenia się jedną z metod:

I metoda FIFO (first in first out) pierwsze przyszło ,pierwsze wyszło, rozchód wycenia się kolejno po cenach tych materiałów, kt. jednostka najwcześniej nabyła, rozpoczynając od cen dostawy najwcześniejszej i kolejno zgodnie z chronologią dostaw.

Np. : 1) Rw 300 sztuk wydać i wycenić

100 szt. x 2,5 zł/szt. = 250 zł

50 szt. x 3 zł/szt. = 150 zł

150 szt. x 1,6 zł/szt. = 240 zł

300 szt. = 640 zł

II. metoda LIFO (last in first out) ostatnie przyszło, pierwsze wyszło, rozchód wycenia się kolejno, po cenach tych materiałów, kt. jednostka najpóźniej nabyła czyli rozpoczynając od cen ostatniej dostawy, odwrotnie niż kolejność dostaw.

Np.: 2) Rw 300 sztuk wydać i wycenić

250 szt. x 1,6 zł/szt. = 400 zł

50 szt. x 3 zł/szt. = 150 zł

300 szt. = 550 zł

III. metoda średniej ważonej

800 zł = 2 zł/szt.

400 szt.

Np.: 3) 300 szt. x 2 zł/szt. = 600 zł.

księgowanie

Materiały Koszty działalności

640 (1 1) 640

550 (2 2) 550

600 (3 3) 600

W zależności od przyjętego sposobu wyceny otrzymuje się różną wartość przychodu, a tym samym stanu końcowego zapasu materiałów. Istnieje obowiązek utrzymania przyjętej w zakładowym planie kont metody (zmiana dopuszczalna jest od nowego roku obrachunkowego, obrotowego).

ZADANIE

Rozrachunki Rozliczenie Materiały

z dostawcami „A”zakupów”A”

3 660 (1 1) 3660 3000 (2 2) 3000

4 880 (5 5) 4880 660 (3 4) 6600

6600 (4

8540 10260

SkDt 6600 4880 SkCt

15140 15140

1) otrzymujemy fakturę na materiały „A”

1500 szt. x 2 zł/szt . = 3000 zł wartość netto

VAT naliczony 22% = 660 zł

brutto = 3 660 zł.

2) Pz - przyjęto do magazynu materiały „A” o wartości 1500 szt. x 2 zł/szt . = 3000 zł

3) przeksięgowanie naliczonego VAT

Rozrach. z tyt. VAT (naliczony)

3) 660

4) Pz = przyjęto do magazynu dostawę materiałów „P”

3000 szt. x 2,20 zł/szt. = 6600 wartość dostawy

5) otrzymano fakturę VAT na materiały „G” wartość netto 2000 zł. x 2 zł/szt. = 4 000 zł.

VAT naliczony 22% = 880 zł

brutto = 4 880 zł.

TRANSAKCJA ZAKUPU MATERIAŁÓW W SYSTEMIE ZMIENNYCH CEN EWIDENCYJNYCH

Zmienne ceny ewidencyjne- to ceny zakupu netto z faktury od dostawcy

Pz i Fa= dwa dokumenty zakupu

księg. Fa Rozliczenie zakupu Pz

1) otrzymano fakturę od dostawcy

wartość netto = 4000 zł.

liczony VAT = 880 zł

kwota brutto = 4880 zł

2) przyjęto dostawę materiału do magazynu dowód Pz (wycena w zmiennych cenach ewidencyjnych)

= 4000 zł

Rozl. z dostawcami Rozliczenie Materiały

Fa zakupu Pz

4880 (1 1) 4880 4000 (2 2) 4000

880 (3

Rozr. z tyt. VAT

3) 880

Rozliczenie dostawy następuje dopiero w momencie gdy mamy dwa dowody księgowe (Fakturę VAT i Pz) polega ono na wyksięgowaniu podatku VAT naliczonego w fakturze od dostawcy.

3) księgowanie VAT

Fa Rozl. zakupu Pz

A) 1000

B) 2000 2000 (B

3000 (C

3000 5000

SkCt 3000 1000 Sk Dt

dostawy niefakturowane wg zakupu, to co nie jest

określa ono wartość rozliczone- są to materiały

dowodów Pz, kt. nie mają w drodze. Saldo to określa

swoich odpowiedników wartość faktur, kt. nie

w fakturach od dostawcy pokrycia w dowodach Pz

Ewidencja rozchodu materiałów zmiennych cen ewidencyjnych

Do wyceny dochodów rozchodu-stosuje się takie same ceny, co w przypadku przychodu materiałów.

Rozchód materiałów wewnętrznych

Wz- w przypadku materiałów wydanych

Materiały Zużycie materiałów

(1) Rw (1)

W przypadku stosowania zmiennych cen ewidencyjnych wartość rozchodu ustala się jedną z następujących metod:

FIFO - pierwsze przyszło, pierwsze wyszło

LIFO - ostatnie przyszło, pierwsze wyszło

ŚREDNIA WAŻONA -

- = wartość zapasu materiałów

P ilość zapasu materiałów w sztukach

Transakcja zakupu materiałów w systemie stałych cenach ewidencyjnych

stała cena ewidencyjna to cena nie zmieniająca się w ciągu pewnego okresu, czasu, kt. przyjęto do wyceny obrotów przychodu i rozchodu materiałów

dostawy

netto Fa (ceny rzeczywiste)

1) 100 szt. x 5zł = 500

2) 200 szt. x 6zł = 1200

3) 300 szt. x 7zł = 2100

Pz (ceny stałe)

1) 100 szt. x 6zł = 600 - 100 Ct przyjęto dowody

2) 200 szt. x 6zł = 1200 Pz wg cen stałych

3) 300 szt. x 6zł = 1800 + 300 Dt

Powstające różnice pomiędzy wartością materiałów w cenach rzeczywistych, a ich wartością w cenie ewidencyjnej nazywamy odchyleniami od cen ewidencyjnych.

Odchylenia te mogą mieć dwojaki charakter:

Dt = dodatni Ct = ujemny

PRZYKŁAD

1. otrzymano fakturę VAT od dostawcy

wartość netto = 4000 zł

VAT = 880 zł

brutto = 4880 zł

2) Pz- przyjęto dostawę do magazynu wycena w cenach stałych = 3000 zł

Zaksięguj operację i rozlicz dostawę

Rozr.z dost. Rozl. zakupu Materiały

4880 (1 1) 4880 3000 (2 2) 3000

4880 (1 1) 4880 880 (3

4) 1000 1000 (4

Odchylenia od cen

ewidenc. materiał

4) 1000 1000 (4

Rozr.z tyt. VAT

3) 880

3) 880

Różnica między ceną 4000zł a 3000zł = + 1000zł Dt

W przypadku stosowania stałych cen ewidencyjnych rozliczenie dostawy polega na wyksieg. podatku VAT oraz wyksięg. odchyleń

1. Fa VAT = 4000 zł ; VAT = 880 zł ;

brutto = 4880 zł

2. Pz = 5000 ( 4000-5000) = - 1000 Ct

Ewidencja rozchodu w systemie stałych cen ewidencyjnych

Pod koniec miesiąca dokonuje się podzielenia zebranych odchyleń na 2 części:

-część przypadającą na materiały rozchodowane (zużyte i sprzedane) oraz

-część przypadającą na zapas materiałów pozostałych w magazynie.

Odchylenia te rozliczamy metodą narzutu przeciętnego.

1) WNO = SpO + Obm x 100%

M_ZK + ∑ M_R

WNO - wskaźnik narzutu odchyleń

SpO - saldo początkowe odchyleń

Obm - odchylenia bieżącego miesiąca

M_ZK - zapas końcowy materiałów

∑ M_R - suma materiałów rozchodowanych

2) wyznaczamy odchylenia przypadające na dany kierunek rozchodów

O_R = WNO x M_R

100%

M_R - wartość rozchodu

USTALAJĄC bilansową wartość zapasu materiału, należy saldo końcowe konta materiały , skorygować o saldo końcowe konta odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów.

---