OSPA WIETRZNA I PÓŁPASIEC
(vericella, herpes zoster)

ETIOLOGIA

• wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV)

• wywołuje obie postacie choroby w zależności od stanu immunologicznego osoby zakażonej:

• człowiek seronegatywny - nie mający p/ciał - ospa wietrzna

• osoba serododatnia - po reaktywacji endogennego zakażenia latentnego (spadek odporności (immunosupresja) - półpasiec

• od osoby z półpaścem mogą zarażać się dzieci dotąd seronegatywne i chorują wówczas na ospę wietrzną

• zakażenie dotyczy wyłącznie ludzi

• droga zakażenia - kropelkowa

• zakaźność - zaczyna się na 2 dni przed objawami choroby i kończy się wraz z przysychaniem pęcherzyków (około 5 dni po ostatnich wykwitach)

• okres wylęgania - 14-16 dni

OSPA WIETRZNA

1. Gorączka

2. Wysypka

• pojawia się rzutami co kilka godzin

• niesymetryczna

• rozsiana na całym ciele, w tym również na owłosionej skórze głowy (bardzo charakterystyczne)

• podstawowy wykwit - różowa plamka przekształcająca się w → grudkę → pęcherzyk z treścią surowiczą o perłowym zabarwieniu → strupek (odpadając pozostawiają małe, nietrwałe przebarwienia bez blizny)

• wielopostaciowa - w pełnym rozwoju choroby

• liczba rzutów wysypki - od kilku do kilkunastu w ciągu doby i następnych dni (w obniżonej odporności kilka tygodni lub miesięcy)

• w postaci typowej wykwity umiejscawiają się również na błonie śluzowej jamy ustnej i narządów moczowo-płciowych

• łagodny przebieg

3. Powikłania

• ropne zakażenie skóry

• śródmiąższowe zap. płuc

• zap. wątroby, nerek, stawów

• powikłania neurologiczne

• zaburzenia móżdżkowe - zab. równowagi, osłabienie napięcia i siły mięśniowej, ataksja (niezborność ruchowa)

ZAKAŻENIE VZV W CIĄŻY

• I trymestr - embriopatie (niedorozwój kończyn, wady układu moczowego i oczu)

• III trymestr - ospa rzadziej półpasiec noworodka

PÓŁPASIEC

• najczęściej występuje u dzieci leczonych immunosupresyjnie

• wykwity - obejmują odcinek skóry odpowiadający unerwieniu (z silną neuralgią!!!) - wzdłuż przebiegu dermatomów

• postacie - skórna, oczna, twarzowa

BADANIA DODATKOWE

1. Posiew wirusologiczny

2. Metody immunofluorescencyjne (IgG i IgM)

3. Metody immunoenzymatyczne (ELISA)

LECZENIE

• objawowe - prawidłowa odporność

• acyklovir - obniżona odporność

• swoista immunoglobulina - noworodki matek, które chorowały od 7 dnia przed porodem do 2 dni po porodzie

---