RYNEK KAPITAŁOWY- PYTANIA OD 7-13
Obligacja- jest papierem wartościowym poświadczającym wierzytelność, czyli zobowiązanie dłużne emitenta wobec jej właściciela na określona sumę wraz z zobowiązaniem do wypłaty oprocentowania w ustalonych terminach. Może także zawierać zobowiązanie emitenta do określonego świadczenia niepieniężnego. Z tego względu zaliczana jest do grupy papierów wartościowych wierzytelnościowych w odróżnieniu od akcji, która jest papierem udziałowym.
Wartość nominalna obligacji- to przypisana każdej pojedynczej obligacji danej emisji jednakowa kwota pieniędzy ,oznaczająca wielkość udzielonej emitentowi pożyczki z tytułu jej nabycia. Jest ona stała w okresie do wykupu obligacji, a po tym terminie podlega spłacie według tej wartości przez emitenta.
Rodzaje obligacji ze względu na rodzaj emitenta -
Skarbowe- emitowane przez skarb państwa. Na ogół długoterminowe (15-30lat) ale również na okres krótszy ( od 1-10) lat lub do 1 roku) Obligacje są emitowane w celu pokrycia deficytu budżetowego. Ze środków uzyskanych z emisji rząd finansuje na ogół swoje wydatki inwestycyjne. Ponieważ rząd gwarantuje spłatę tych obligacji wraz z odsetkami, to powszechnie uważa się je za papiery wartościowe nie obciążone żadnym ryzykiem. Jednakże z tego powodu mają one najmniejszą stopę zwrotu z poczynionych w nie inwestycji. Charakterystyczną cechą tych obligacji jest również to iż z reguły nie mogą być wezwane do wykupu przed pierwotnym terminem wykupu.
Komunalne - także są na ogół długookresowe ale bywają też emitowane na okresy krótkie np.: rok lub poniżej roku, w celu zlikwidowania luki w kasie miejskiej. Ich emitentami są władze lokalne lub ich agencje. Mogą być także emitowane przez przedsiębiorstwa lokalne działające w sektorze publicznym, np.: szpitale lub szkoły wyższe. Środki uzyskane z obligacji komunalnych przeznacza się głównie na finansowanie rozwoju infrastruktury drogowej, bazy transportowej, budownictwa mieszkaniowego jak również na budowę szkół, szpitali, instytucji użyteczności publicznej.
Ze względu na oprocentowanie obligacje dzielimy na:
o stałej stopie oprocentowania
o zmiennej stopie oprocentowania
zerokuponowe
Ad a - nazywa się papierami wartościowymi o stałym dochodzie.Współcześnie na rynkach kapitałowych występują w przeważającej ilości, Ich posiadacze otrzymują stały kupon odsetkowy przez cały czas życia obligacji.
Obligację te można podzielić na podlegające wykupowi i nie podlegające wykupowi( z tytułu ich posiadania inwestor otrzymywał bezterminowo stały kupon zwany renta wieczystą.
Ad b
- pojawiły się na rynkach kap. w latach 70-tych. Nazywane są papierami wart. O zmiennym dochodzie, ponieważ przynoszony przez nie dochód nie jest z góry określony. Jego wielkość waha się w zależności od zachowania się parametru, w stosunku do którego naliczane jest oprocentowanie tych obligacji( np.stawka LIBOR) Podstawowe znaczenie mają stawki dla wkładów 6 i 13 miesięcznych, ponieważ w takich terminach naliczane są odsetki. Stawka jest następnie powiększona o określona marżę, która zależy od oceny stopnia ryzyka udzielenia pożyczki. Obligacje tego typu emitowane sa zazwyczaj w okresach wzmożonej inflacji maja za zadanie ochronę interesów ich posiadaczy w przypadku istotnego wzrostu stóp procentowych tzn: mają za zadanie ochronę interesów ich posiadaczy przy w przypadku istotnego wzrostu stóp procentowych. Wśród tych obligacji zwłaszcza z terminem wykupu powyżej 10 lat sa również takie, które mogą być zamienione na obligacje o stałym oprocentowaniu. Zamiany może dokonać sam posiadacz lub może ona nastąpić automatycznie na warunkach ustalonych w momencie emisji.
Pewną odmianą obligacji o zmiennym oprocentowaniu sa tzw. Obligacje RRN,dla których oprocentowanie nalicza się w okresach krótszych niż następuje wypłata odsetek.
Ad.c Obligacje zerokuponowe, czyli bez kuponów odsetkowych. Mają tę cechę iż są emitowane od razu z dyskontem do ich wartości nominalnej. Oznacza to, iż nabywca takiej obligacji kupując ja w momencie emisji znacznie poniżej wartości nominalnej musi czekać na zwrot jej równowartości do terminu jej wykupu. Różnica między wartością nominalną tej obligacji a ceną zakupu przez inwestora stanowi kwotę skumulowanych odsetek, ale otrzymywanych jednorazowo w momencie wykupu.
Obligacja zamienna- cechą charakterystyczna tego papieru wartościowego jest to ,iż wierzyciel ma prawo do zamiany posiadanych obligacji na akcje spółki emitenta.W warunkach emisji takich obligacji określa się czas, w którym można dokonać zamiany, jak również sposób przeliczenia na akcje.
Korzyści emitenta tych obligacji:
-oprocentowanie jest niższe niż zwykłych. Ich emisja może pozwolić emitentowi na uzyskanie tańszego źródła finansowania niż koszt kredytu.
-Emisja obligacji zamiennych zmniejsza tzw. stopień zysku przypadającego na akcje.
Warunki dotyczące emisji obligacji zamiennych są zazwyczaj mniej rygorystyczne, ponieważ z reguły są obligacjami podporządkowanymi.
Obligacja notowana z premią -- wartość obligacji jest większa od wartości nominalnej
Obligacja notowana z dyskontem- wartość obligacji jest mniejsza od wartości nominalnej
7 Czynniki ryzyka
ryzyko stopy procentowej: ceny wszystkich rodzajów obligacji, jak i wysokość oprocentowania obligacji o zmiennej stopie procentowej są zależne od kształtowania się oficjalnych i rynkowych stóp procentowych w przyszłości. Różne rodzaje obligacji są narażone na tego typu ryzyko w różnym stopniu. Najbardziej wrażliwe są ceny obligacji o stałym oprocentowaniu oraz obligacje o najdłuższych terminach do wykupu. Ryzyko wiąże się i z niepewnością, co do wielkości dochodu z obligacji w przyszłości, jak i ryzyka niekorzystnego zmiany ich ceny. Ceny obligacji o stałym oprocentowaniu (w tym zerokuponowych) spadają, gdy rosną oficjalne i rynkowe stopy procentowe. Przy spadających stopach procentowych rosnąć będą ceny tych obligacji ale także i tych o zmiennym oprocentowaniu, które zapewniają odsetki wyższe, niż nowoemitowane papiery.
ryzyko przedterminowego wykupu obligacji: ryzyko jest zdecydowanie najmniej „groźne”, dla inwestora indywidualnego. Otrzyma on bowiem kwotę odpowiadającą wartości nominalnej obligacji, jednak zostanie pozbawiony możliwości korzystania z odsetek, na których otrzymywanie liczył jeszcze przez kilka kolejnych lat. Nie ponosi jednak realnej straty a uwolniony przed terminem kapitał może ulokować w inny sposób.
ryzyko inflacji: w przypadku obligacji o stałej stopie procentowej, ich ceny spadają, gdy inflacja rośnie, ponieważ siła nabywcza odsetek się zmniejsza. Te obligacje nie stanowią więc dobrej ochrony przed inflacją. W warunkach wysokiej inflacji należy inwestować w te obligacje, których stopy zwrotu przekraczają oczekiwany wzrost inflacji, a więc w obligacje o zmiennym oprocentowaniu, których stopa zwrotu dopasowuje się do poziomu rynkowych stóp procentowych.