Rehabilitacja - wykład 1 02.10.2012
Podstawy teoretyczne
Literatura:
Wrzosek Z., Bolanowski J., Podstawy rehabilitacji dla studentów medycyny
Kasprzak W., Mańkowska A.: Fizjoterapia w kosmetologii i medycynie estetycznej
Kasprzak W.: Fizjoterapia kliniczna
Historia rehabilitacji
Starożytna Grecja: kinezyterapia, głównie ćwiczenia oddechowe . Stosowano protezy, różne typy obuwia korygującego zniekształcenie stopy.
Empedokles, Diokles z Karystos. Hipokrates: „należy pamiętać że ćwiczenia wzmacniają a nieczynnosc oslabia ciało”
Starożytny Rzym: Galen - pozytywny wplyw ruchu na rozwój ciała. Calius Aurelianus - wskazówki do prowadzenia ćwiczeń biernych w przypadku porażeń
Średniowiecze: potępienie kultu ciała, nie rozwijano działalności na rzecz osób niepełnosprawnych, kalectwo uznawano za karę za grzechy
XII w. - wynalezienie prochu, wprowadzenie armat
XVI w. - Francja - Ambroży Pare - podwiązywanie naczyń po amputacjach zamiast zalewania ran wrzącym olejem, rehabilitacja, protezowanie; sztuczne zęby, sztuczne nosy z płótna, metalowe gorsety. Pare leczył bogatych i biednych
XVII w. - pierwszy zakład dla dzieci kalekich (w Anglii)
Gilsson (XVII w.) - ćwiczenia w zniekształceniach klatki piersiowej i kręgosłupa, wyciąg za głowę
XVIII w. ćwiczenia wprowadza się jako środek terapeutyczny w róznych ośrodkach leczniczych
Szwed Henryk Ling (1776 - 1839) - twórca nowego systemu gimnastylo ;eczniczej - ćwiczenia czynne
Szwed Gustaw Zander (1835 -1920) - wprowadził ćwiczenia z pomoca specjalnych aparatów i maszyn
1918 - pierwszy raz użyto terminu „rehabilitacja” - Douglas C. McMurtie - dyrektor instytutu Czerwonego Krzyża dla Inwalidów w Nowym Jorku
1918- ustawa o zawodowej rehabilitacji żołnierzy i marynarzy - Senat USA
Rehabilitacja - przywracanie potrzebującym najpełniejszej, jak tylko można, sprawności fizycznej, psychicznej, społecznej i zawodowej
Wiek XX
W USA w 1947 roku w szpitalu Bellevue w Nowym Jorku powstał 80-łóżkowy ośrodek - oddział rehabilitacji i Medycyny Fizykalnej pod kierunkiem Howarda Ruska
Powstają nowe metody rehabilitacji: PNF, Bobatów, Peto, Vojty i in.
Rozwój polskiej rehabilitacji
XVI w. - lekarz Wojciech Oczko - propagator leczenia ruchem
XVII w. - prof. Sebastian Petrycy - zaleca grę w piłkę, pływanie, przechadzki
XIX w. - chirurg Ludwik Bierkowski organizuje w Krakowie zakład gimnastyczno -ortopedyczny
Główne zasady kinezyterapii - zapobieganie wadom postawy
W wielu miastach powstają zespoły gimnastyki wyrownawczej dla dzieci
W roku akademickim 1925-26 na wyższej Uczelni Wychowania Fizycznego w Poznaniu wprowadzono zajęcia z zakresu teorii i praktyki gimnastyki leczniczej i masażu
Ojcowie polskiej Rehabilitacji
Prof. Wiktor Dega - 1896-1995, ortopeda, pracował w Uniwersytecie Poznańskim, a następnie Akademii Medycznej w Poznaniu
Prof. Marian Weiss - 1921-1981, od 1951 dyrektor szpitala Chirurgii Kostnej w Konstancinie.
Polska koncepcja rehabilitacji
Powszechność - dostępna dla każdej osoby potrzebującej, od urodzenia do śmierci
Kompleksowość - fizjoterapia, reh. psychologiczna, logopedyczna, reh. społeczna
Wczesność - im wcześniej tym lepiej
Ciągłość - np. po operacji w szpitalu i w domu
Zespół rehabilitacyjny
Lekarz
Fizjoterapia
Terapeuta zajęciowy
Logopeda
Psycholog
Asystent socjalny
Technik ortopedyczny
Pedagog specjalny
Instruktor pracy zawodowej
Niepełnosprawność
Wg WHO - ograniczenie lub brak zdolności do wykonywania czynności, w sposób lub w zakresie uważanym za normalny przez człowieka. Wynikające z uszkodzenia i upośledzenia funkcji organizmu
Wg WHO niepełnosprawny to osoba , która nie może samodzielnie, częściowo lub całkowicie zapewnić sobie możliwości normalnego życia indywidualnego i społecznego na skutek wrodzonego lub nabytego upośledzenia sprawności fizycznej lub psychicznej
Międzynarodowa Klasyfikacja Niepełnosprawności wg WHO
Uszkodzenie (impairement) - nieprawidłowości budowy i wyglądu ciała oraz funkcji narządów i układów, niezależnie od przyczyny (zaburzenia na poziomie narządu)
Niezdolność (disability) - niemożliwość wykonywania czynności w sposób i zakresie uznanym za właściwości dla człowieka
Ograniczenie w rolach (handicap) - następstwo uszkodzenia i niezdolności, mające wpływ na międzyludzkie interakcje i przystosowanie do otoczenia
Niepełnosprawność wg Kary Praw Osób Niepełnosprawnych
Niepełnosprawny to osoba, która, której obniżona sprawność funkcjonalna trwale lub okresowo utrudnia lub uniemożliwia życie codzienne, naukę , prace oraz odgrywanie ról właściwych dla płci i wieku zgodnie z przyjętymi normami prawnymi i zwyczajowymi
Niepełnosprawność w Polsce
Wg spisu powszechnego z 2002 liczba osób niepełnosprawnych wynosiła 5,5 mln.
4,3 mln - niepełnosprawni w wieku powyżej 15 rż
Według Badania Stanu Zdrowia pod koniec 2009r. prawne orzeczenie o niepełnosprawności lub równoważne posiadało prawie 4,2 mln polaków
Niepełnosprawność w Polsce -2011
Częściej niż co trzeci niepełnosprawny prawnie posiadał orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
Kolejne po około 30% osób posiadało orzeczenie o znacznym i lekkim stopniu niepełnosprawności
Dzieci do lat 16 stanowiły 4,4 % ogółu populacji osób niepełnosprawnych prawnie
3 stopnie niepełnosprawności
Lekki
Umiarkowany
Znaczny