Rehabilitacja - wykład 1 02.10.2012

Podstawy teoretyczne

Literatura:

• Wrzosek Z., Bolanowski J., Podstawy rehabilitacji dla studentów medycyny

• Kasprzak W., Mańkowska A.: Fizjoterapia w kosmetologii i medycynie estetycznej

• Kasprzak W.: Fizjoterapia kliniczna

Historia rehabilitacji

• Starożytna Grecja: kinezyterapia, głównie ćwiczenia oddechowe . Stosowano protezy, różne typy obuwia korygującego zniekształcenie stopy.

• Empedokles, Diokles z Karystos. Hipokrates: „należy pamiętać że ćwiczenia wzmacniają a nieczynnosc oslabia ciało”

• Starożytny Rzym: Galen - pozytywny wplyw ruchu na rozwój ciała. Calius Aurelianus - wskazówki do prowadzenia ćwiczeń biernych w przypadku porażeń

• Średniowiecze: potępienie kultu ciała, nie rozwijano działalności na rzecz osób niepełnosprawnych, kalectwo uznawano za karę za grzechy

• XII w. - wynalezienie prochu, wprowadzenie armat

• XVI w. - Francja - Ambroży Pare - podwiązywanie naczyń po amputacjach zamiast zalewania ran wrzącym olejem, rehabilitacja, protezowanie; sztuczne zęby, sztuczne nosy z płótna, metalowe gorsety. Pare leczył bogatych i biednych

• XVII w. - pierwszy zakład dla dzieci kalekich (w Anglii)

• Gilsson (XVII w.) - ćwiczenia w zniekształceniach klatki piersiowej i kręgosłupa, wyciąg za głowę

• XVIII w. ćwiczenia wprowadza się jako środek terapeutyczny w róznych ośrodkach leczniczych

• Szwed Henryk Ling (1776 - 1839) - twórca nowego systemu gimnastylo ;eczniczej - ćwiczenia czynne

• Szwed Gustaw Zander (1835 -1920) - wprowadził ćwiczenia z pomoca specjalnych aparatów i maszyn

• 1918 - pierwszy raz użyto terminu „rehabilitacja” - Douglas C. McMurtie - dyrektor instytutu Czerwonego Krzyża dla Inwalidów w Nowym Jorku

• 1918- ustawa o zawodowej rehabilitacji żołnierzy i marynarzy - Senat USA

• Rehabilitacja - przywracanie potrzebującym najpełniejszej, jak tylko można, sprawności fizycznej, psychicznej, społecznej i zawodowej

• Wiek XX

• W USA w 1947 roku w szpitalu Bellevue w Nowym Jorku powstał 80-łóżkowy ośrodek - oddział rehabilitacji i Medycyny Fizykalnej pod kierunkiem Howarda Ruska

• Powstają nowe metody rehabilitacji: PNF, Bobatów, Peto, Vojty i in.

Rozwój polskiej rehabilitacji

• XVI w. - lekarz Wojciech Oczko - propagator leczenia ruchem

• XVII w. - prof. Sebastian Petrycy - zaleca grę w piłkę, pływanie, przechadzki

• XIX w. - chirurg Ludwik Bierkowski organizuje w Krakowie zakład gimnastyczno -ortopedyczny

• Główne zasady kinezyterapii - zapobieganie wadom postawy

• W wielu miastach powstają zespoły gimnastyki wyrownawczej dla dzieci

• W roku akademickim 1925-26 na wyższej Uczelni Wychowania Fizycznego w Poznaniu wprowadzono zajęcia z zakresu teorii i praktyki gimnastyki leczniczej i masażu

Ojcowie polskiej Rehabilitacji

• Prof. Wiktor Dega - 1896-1995, ortopeda, pracował w Uniwersytecie Poznańskim, a następnie Akademii Medycznej w Poznaniu

• Prof. Marian Weiss - 1921-1981, od 1951 dyrektor szpitala Chirurgii Kostnej w Konstancinie.

Polska koncepcja rehabilitacji

• Powszechność - dostępna dla każdej osoby potrzebującej, od urodzenia do śmierci

• Kompleksowość - fizjoterapia, reh. psychologiczna, logopedyczna, reh. społeczna

• Wczesność - im wcześniej tym lepiej

• Ciągłość - np. po operacji w szpitalu i w domu

Zespół rehabilitacyjny

• Lekarz

• Fizjoterapia

• Terapeuta zajęciowy

• Logopeda

• Psycholog

• Asystent socjalny

• Technik ortopedyczny

• Pedagog specjalny

• Instruktor pracy zawodowej

Niepełnosprawność

• Wg WHO - ograniczenie lub brak zdolności do wykonywania czynności, w sposób lub w zakresie uważanym za normalny przez człowieka. Wynikające z uszkodzenia i upośledzenia funkcji organizmu

• Wg WHO niepełnosprawny to osoba , która nie może samodzielnie, częściowo lub całkowicie zapewnić sobie możliwości normalnego życia indywidualnego i społecznego na skutek wrodzonego lub nabytego upośledzenia sprawności fizycznej lub psychicznej

Międzynarodowa Klasyfikacja Niepełnosprawności wg WHO

• Uszkodzenie (impairement) - nieprawidłowości budowy i wyglądu ciała oraz funkcji narządów i układów, niezależnie od przyczyny (zaburzenia na poziomie narządu)

• Niezdolność (disability) - niemożliwość wykonywania czynności w sposób i zakresie uznanym za właściwości dla człowieka

• Ograniczenie w rolach (handicap) - następstwo uszkodzenia i niezdolności, mające wpływ na międzyludzkie interakcje i przystosowanie do otoczenia

Niepełnosprawność wg Kary Praw Osób Niepełnosprawnych

• Niepełnosprawny to osoba, która, której obniżona sprawność funkcjonalna trwale lub okresowo utrudnia lub uniemożliwia życie codzienne, naukę , prace oraz odgrywanie ról właściwych dla płci i wieku zgodnie z przyjętymi normami prawnymi i zwyczajowymi

Niepełnosprawność w Polsce

• Wg spisu powszechnego z 2002 liczba osób niepełnosprawnych wynosiła 5,5 mln.

• 4,3 mln - niepełnosprawni w wieku powyżej 15 rż

• Według Badania Stanu Zdrowia pod koniec 2009r. prawne orzeczenie o niepełnosprawności lub równoważne posiadało prawie 4,2 mln polaków

Niepełnosprawność w Polsce -2011

• Częściej niż co trzeci niepełnosprawny prawnie posiadał orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności

• Kolejne po około 30% osób posiadało orzeczenie o znacznym i lekkim stopniu niepełnosprawności

• Dzieci do lat 16 stanowiły 4,4 % ogółu populacji osób niepełnosprawnych prawnie

3 stopnie niepełnosprawności

• Lekki

• Umiarkowany

• Znaczny