Prawo ochrony środowiska Ochrona przyrody 11/05/05

Ochrona przyrody regulowana jest przez dużo aktów prawnych, głównym jest ustawa o ochronie przyrody z 2004r. Wprowadziła ona obszar „natura 2000” jako formę ochrony przyrody. Miało to związek z integracją z Unią Europejską.

Formy ochrony przyrody:

1. obszarowe

2. indywidualne

3. ochrona gatunkowa

ad A.) Obszarowe formy ochrony przyrody:

1. Park Narodowy- jest to najbardziej skuteczna i korzystna dla środowiska forma ochrony przyrody

Park Narodowy musi mieć powierzchnię co najmniej 1000 ha. Tworzy się go na obszarach szczególnie cennych z punktu widzenia przyrodniczego, naukowego, kulturowego, dydaktycznego, gdyż ochronie podlega wszystko, co się na nim znajduje.

Na terenie Parku Narodowego są wyodrębnione obszary objęte zakazem wstępu, nie podejmuje się tam nawet działań pielęgnacyjnych. Są również obszary z dozwolonym wstępem i działalnością człowieka, głównie rolniczą (gospodarstwa ekologiczne)

Park Narodowy tworzy, znosi oraz zmienia granice rozporządzenie Rady Ministrów. W akcie tworzącym określony musi być m.in.: obszar Parku Narodowego, granice, przyczyny utworzenia, reżim prawny panujący na jego terenie.

Obligatoryjnie tworzy się otulinę Parku Narodowego.

Aby zlikwidować Park Narodowy należy wykazać, że stracił on swoje walory nieodwracalnie.

2. Rezerwaty-powoływane są dla elementu środowiska, stąd brak wymogu minimalnego obszaru

Rezerwat tworzy, znosi, zmienia granice rozporządzenie właściwego Wojewody.

Rezerwaty przyrody dzieli się na:

1. ścisłe, na które jest zakaz wstępu, i niedopuszczalna jest żadna działalność człowieka. Rzadko się je powołuje, gdyż pozostawione same sobie dążą do stanu równowagi, więc wszystko zmieniłoby się w polany, trawy itp.

2. rezerwaty reżim prawny zbliżony do Parku Narodowego tzn. działalność gospodarcza możne służyć tylko utrzymaniu stanu rezerwatu

1. Obszary „natura 2000”

mogą obejmować w całości bądź części inne obszary ochrony przyrody. Ich zakres i projekt systemu określa minister właściwy ds. ochrony środowiska i wraz ze sprawozdaniami przedstawia on to Komisji Europejskiej.

Obszary „natura 2000” służą ochronie siedlisk ptaków i możliwości ich przemieszczania.

2. Park Krajobrazowy- jest uznawany za formę przejściową do Parku Narodowego.

Park Krajobrazowy nie ma ograniczeń co do obszaru. Jego zadaniem jest zachowanie, popularyzacja, upowszechnienie wartości przyrodniczych, kulturowych w warunkach zrównoważonego rozwoju.

Park Krajobrazowy powstaje rozporządzeniem właściwego Wojewody.

Otulina jest fakultatywna.Reżim prawny Parku Krajobrazowego zbliżony jest do tego, który panuje na terenie otuliny Parku Narodowego.

Na obszarze Parku Krajobrazowego nie można realizować przedsięwzięć, które szczególnie szkodliwie wpływałyby na środowisko.

3. Obszar chronionego krajobrazu- powołuje się go w celu ochrony szczególnie cennego krajobrazu, przeznaczonego dla celów rekreacyjnych.

Tworzy go rozporządzenie właściwego Wojewody lub uchwała Rady Gminy. Rada Gminy robi to jednak rzadko ze względu na skutki finansowe, jakie to za sobą niesie.

ad B.) Indywidualne formy ochrony przyrody:

1. Pomniki przyrody:

1. pojedyncze twory przyrody (ożywione/ nieożywione)

2. całe zespoły przyrody

muszą się wykazać szczególna wartością naukową i krajobrazową np. źródła, jaskinie, skałki.

1. Stanowisko dokumentacyjne:-fkdj

tworzy się je w celu ochrony ważnych, pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsc występowania formacji geologicznych nagromadzeń skamieniałości lub terenów mineralnych, albo fragmentów wyrobisk górniczych.

2. Użytki ekologiczne (ochrona bioróżnorodności)

pozostałości szczególnie cennych ekosystemów, mające znaczenie dla zachowania różnorodności genowej albo zróżnicowanych typów środowiskowych

3. Zespoły przyrodniczo- krajobrazowe :

powoływane w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu kulturowego, naturalnego

Indywidualne formy ochrony przyrody powoływane są rozporządzeniem właściwego Wojewody lub uchwałą Rady Gminy. Otulina występuje fakultatywnie. Zakaz m.in. niszczenie, zmian stosunków wodnych, prac ziemnych itp.

ad. C.) Ochrona gatunkowa:

kwestie szczegółowe regulują 2 rozporządzenia ministra właściwego ds. ochrony środowiska:

• ochrona roślin i grzybów

• ochrona zwierząt

Zawiera listę gatunków chronionych całkowicie i częściowo. Ochrona częściowa oznacza, że chronieni są przedstawiciele konkretnych gatunków, bądź cały gatunek w określonych okresach (głównie rozrodu), bądź na określonych obszarach terytorium państwa (gatunek rzadki ale nie endemiczny)

Pozyskiwanie gatunków:

1. częściowo chronionych na podstawie pozwolenia udzielanego przez właściwego Wojewodę

2. całkowicie chronionych na podstawie pozwolenia wydawanego przez ministra właściwego ds. środowiska np. na odstrzał sanitarny wilków

Ustawa o ochrony przyrody zawiera katalog ograniczeń przy powoływaniu form ochrony przyrody. Organ powołujący musi z nich wybrać lub dać wszystkie, nie może wprowadzać nic nowego.

Ochrona czasowa dotyczy gatunków roślin, zwierząt, grzybów, powoływana jest na podstawie rozporządzenia Wojewody. Gatunki te nie zostały wpisane na listę ministra w rozporządzeniu.

Ochrona przyrody ma charakter powszechny tzn. każdy ma obowiązek ochrony przyrody m.in.:

• zakaz wypalania traw i ściernisk (jest to wykroczenie)

• obowiązek dbałości o rośliny na nieruchomościach

• obowiązek prowadzenia robót budowlanych tak, aby nie zagrażać roślinom

• zakaz usuwania drzew i krzewów

Zakaz usuwania drzew i krzewów może zostać uchylony pozwoleniem od wójta, burmistrz, prezydenta miasta, wydanym na wniosek właściciela bądź użytkownika wieczystego. Jeżeli dotyczy to nieruchomości wpisanej na listę zabytków, to pozwolenie wydaje organ wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Bez pozwolenia można wycinać:

• drzewa/ krzewy owocowe

• drzewa/ krzewy do 5 lat

• drzewa/ krzewy, które zostały zasadzone w szkółkach

Opłaty za usuwanie drzew/ krzewów zależą od ich gatunku oraz w przypadku drzew, od ich średnicy na wysokości pierścienicy (130cm. od powierzchni ziemi)

Wyłączenie z opłat może nastąpić gdy:

1. osoba fizyczna usunęła drzewo/ krzew na swojej nieruchomości, bez związku z działalnością gospodarczą, którą prowadzi.

2. usunięcie drzewa/ krzewu przeprowadzone w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków

3. istnieje zagrożenie bezpieczeństwa życia, zdrowia, ruchu drogowego

4. drzewa/ krzewy usunięto z miejsc, w których plan zagospodarowania miejscowego przewidywał budownictwo

Organ udzielający zezwolenia na wycięcie drzewa/ krzewu może nałożyć obowiązek przesadzenia go w inne miejsce bądź zasadzenia nowego. Jeśli drzewo/ krzew przyjmie się po trzech latach to opłata jest umarzana.

3

PN

R

PN

RR

PN

PK

niemożliwe

możliwe

---