(13.1)

Badanie funkcjonowania rynków czynników produkcji jako całości istotne ze względu na:

Funkcjonalny podział dochodu to sposób rozdysponowania całkowitego dochodu w gospodarce pomiędzy różne czynniki produkcji. Np. ile przypada jako płaca dla czynnika pracy a ile jako dywidenda i amortyzacja dla kapitału.

(13.2)

Podmiotowy podział dochodu informuje o proporcjach podziału dochodu narodowego miedzy poszczególne osoby, niezależnie od tego, z usług jakich czynników produkcji czerpią one swój dochód.

(13.3)

Kapitał rzeczowy (fizyczny) to zasób wytworzonych dóbr przyczyniający się do produkcji innych dóbr i usług. Kapitał obejmuje wszelki wynik procesu produkcyjnego, który jest przeznaczony do późniejszego wykorzystania w procesie produkcji.

Szczególną cechą dóbr kapitałowych jest to, że mogą one być zarówno nakładem jak i wynikiem (porównaj z pracą albo ziemią).

Fundusze pieniężne, papiery wartościowe itp. to kapitał finansowy.

(13.4)

Ziemia to czynnik produkcji dostarczany przez naturę.

Kapitał i ziemia łącznie tworzą rzeczowy majątek narodowy.

Inwestycje brutto to produkcja nowego i ulepszanie istniejącego kapitału rzeczowego. Inwestycje netto to inwestycje brutto minus zużycie istniejącego zasobu kapitału rzeczowego (amortyzacja).

(13.5)

Zasób to ilość pewnego składnika aktywów w jakimś momencie, np. 30 multiplekserów w dniu 15 grudnia 2004.

Strumień to potok usług, dostarczanych przez dany składnik aktywów w ciągu pewnego okresu np. 8 godzin obróbki skrawaniem dziennie na maszynę.

Koszt użycia kapitału określa stawka najmu (wynagrodzenia) kapitału.

Cena aktywów to suma, za którą dany zasób może być bezpośrednio nabyty. Wchodząc w jego posiadanie właściciel nabywa tytuł do strumienia usług kapitału, jakiego ten zasób może dostarczyć.

(13.6)

Zasoby a strumienie

Kapitał

Praca

Strumień usług produkcyjnych

Usługi kapitału

Usługi pracy

Opłata za strumień

Stawka najmu (zł/maszynogodzinę)

Stawka płacy (zł/dniówkę)

Cena składnika aktywów

Zł/ maszynę

Nie ma (ew. niewolnictwo)

(13.7)

Wartość zaktualizowana (obecna) 1 złotego z jakiegoś momentu w przyszłości to taka suma, która, pożyczona komuś na z góry ustalony procent dziś, osiągnie wartość 1 złotego w tym właśnie momencie.

Rok 1

Rok 2

Rok 3

Stopa procentowa =10%

Przyszła wartość 1 zł pożyczonego dziś

Obecna wartość 1 zł otrzymanego w przyszłości

1

1

1,10

0,91

1,21

0,83

Stopa procentowa =5%

Przyszła wartość 1 zł pożyczonego dziś

Obecna wartość 1 zł otrzymanego w przyszłości

1

1

1,05

0,95

1,10

0,91

(13.8)

Procent stanowi koszt alternatywny (koszt utraconych możliwości) pieniędzy użytych na zakup kapitału. Te same środki mogą być bowiem umieszczone w banku i przynieść z góry określony dochód.

Wartość zaktualizowana i cena aktywów (stopa = 10%)

Rok

Dochody z usługi kapitału

Wartość złomu

Wartość zaktualizowana

1

4000

3640

2

4000

10000

11620

Cena obecna

15260

(13.9)

Nominalna stopa procentowa określa, jaką faktyczną sumę pieniędzy otrzymamy w postaci odsetek pożyczając określoną kwotę np. na rok.

Realna stopa procentowa mierzy dochód z odsetek (zysk z kapitału) ilością dóbr, które można za nie nabyć, a nie przyrostem nominalnej, czyli pieniężnej wartości kapitału.

(13.10)

Oszczędności to różnica między bieżącym dochodem a bieżącą konsumpcją.

Wartość krańcowego produktu kapitału (MVPC) to przyrost wartości produkcji przedsiębiorstwa w efekcie zastosowania dodatkowej jednostki usługi kapitału.