(13.1)
Badanie funkcjonowania rynków czynników produkcji jako całości istotne ze względu na:
Interakcje między poszczególnymi czynnikami i ich wpływ na kształtowanie samej produkcji oraz wynagrodzeń
Kwestię podziału dochodu pomiędzy poszczególne czynniki
Funkcjonalny podział dochodu to sposób rozdysponowania całkowitego dochodu w gospodarce pomiędzy różne czynniki produkcji. Np. ile przypada jako płaca dla czynnika pracy a ile jako dywidenda i amortyzacja dla kapitału.
(13.2)
Podmiotowy podział dochodu informuje o proporcjach podziału dochodu narodowego miedzy poszczególne osoby, niezależnie od tego, z usług jakich czynników produkcji czerpią one swój dochód.
(13.3)
Kapitał rzeczowy (fizyczny) to zasób wytworzonych dóbr przyczyniający się do produkcji innych dóbr i usług. Kapitał obejmuje wszelki wynik procesu produkcyjnego, który jest przeznaczony do późniejszego wykorzystania w procesie produkcji.
Szczególną cechą dóbr kapitałowych jest to, że mogą one być zarówno nakładem jak i wynikiem (porównaj z pracą albo ziemią).
Fundusze pieniężne, papiery wartościowe itp. to kapitał finansowy.
(13.4)
Ziemia to czynnik produkcji dostarczany przez naturę.
Kapitał i ziemia łącznie tworzą rzeczowy majątek narodowy.
Inwestycje brutto to produkcja nowego i ulepszanie istniejącego kapitału rzeczowego. Inwestycje netto to inwestycje brutto minus zużycie istniejącego zasobu kapitału rzeczowego (amortyzacja).
(13.5)
Zasób to ilość pewnego składnika aktywów w jakimś momencie, np. 30 multiplekserów w dniu 15 grudnia 2004.
Strumień to potok usług, dostarczanych przez dany składnik aktywów w ciągu pewnego okresu np. 8 godzin obróbki skrawaniem dziennie na maszynę.
Koszt użycia kapitału określa stawka najmu (wynagrodzenia) kapitału.
Cena aktywów to suma, za którą dany zasób może być bezpośrednio nabyty. Wchodząc w jego posiadanie właściciel nabywa tytuł do strumienia usług kapitału, jakiego ten zasób może dostarczyć.
(13.6)
Zasoby a strumienie
|
Kapitał |
Praca |
Strumień usług produkcyjnych |
Usługi kapitału |
Usługi pracy |
Opłata za strumień |
Stawka najmu (zł/maszynogodzinę) |
Stawka płacy (zł/dniówkę) |
Cena składnika aktywów |
Zł/ maszynę |
Nie ma (ew. niewolnictwo) |
(13.7)
Wartość zaktualizowana (obecna) 1 złotego z jakiegoś momentu w przyszłości to taka suma, która, pożyczona komuś na z góry ustalony procent dziś, osiągnie wartość 1 złotego w tym właśnie momencie.
|
Rok 1 |
Rok 2 |
Rok 3 |
Stopa procentowa =10% Przyszła wartość 1 zł pożyczonego dziś
Obecna wartość 1 zł otrzymanego w przyszłości |
1
1 |
1,10
0,91 |
1,21
0,83 |
Stopa procentowa =5% Przyszła wartość 1 zł pożyczonego dziś
Obecna wartość 1 zł otrzymanego w przyszłości
|
1
1 |
1,05
0,95 |
1,10
0,91 |
(13.8)
Procent stanowi koszt alternatywny (koszt utraconych możliwości) pieniędzy użytych na zakup kapitału. Te same środki mogą być bowiem umieszczone w banku i przynieść z góry określony dochód.
Wartość zaktualizowana i cena aktywów (stopa = 10%)
Rok |
Dochody z usługi kapitału |
Wartość złomu |
Wartość zaktualizowana |
1 |
4000 |
|
3640 |
2 |
4000 |
10000 |
11620 |
Cena obecna |
|
|
15260 |
(13.9)
Nominalna stopa procentowa określa, jaką faktyczną sumę pieniędzy otrzymamy w postaci odsetek pożyczając określoną kwotę np. na rok.
Realna stopa procentowa mierzy dochód z odsetek (zysk z kapitału) ilością dóbr, które można za nie nabyć, a nie przyrostem nominalnej, czyli pieniężnej wartości kapitału.
(13.10)
Oszczędności to różnica między bieżącym dochodem a bieżącą konsumpcją.
Wartość krańcowego produktu kapitału (MVPC) to przyrost wartości produkcji przedsiębiorstwa w efekcie zastosowania dodatkowej jednostki usługi kapitału.