DEFINICJA ZDROWIA PUBLICZNEGO:

- zdrowie publiczne to zorganizowany wysiłek społeczeństwa na rzecz ochrony, promowania i przywracania ludziom zdrowia.

- Wg WHO: „stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko jako brak choroby lub zniedołężnienia”

POLA LALONDA

wg. tego modelu na zdrowie społeczeństwa wpływają:

  • Czynniki biologiczne (genetyka, cechy wrodzone, dojrzewanie, starzenie się i złożony model regulacji wewnętrznej) 16 %

  • Czynniki środowiskowe (socjalne, fizyczne, psychiczne) 21 %

  • Style życia (wzór konsumpcji, zatrudnienie, czynniki ryzyka zdrowotnego, czynniki ryzyka zdrowotnego i zawodowego, sposób rekreacji)  53 %

  • System organizacji opieki zdrowotnej (prewencja, promocja zdrowia, leczenie i rehabilitacja) 10%

ZAKRES I ZADANIA ZDROWIA PUBLICZNEGO:

- monitorowanie stanu zdrowia oraz określenie potrzeb zdrowotnych ludności,

- identyfikacja i zwalczanie czynników ryzyka zdrowotnego (w miejscu zamieszkania, pracy, nauki)

- zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób, zwłaszcza zakaźnych,

- promowanie zdrowego stylu życia wszystkich obywateli, a zwłaszcza dzieci i młodzieży,

- zapewnienie nadzoru epidemiologicznego i kontroli zagrożeń środowiska,

UWARUNKOWANIA STANU ZDROWIA:

pokój, schronienie (mieszkanie), wykształcenie, bezpieczeństwo społeczne, komunikacja między ludźmi, żywność, dochody, stabilny eko-system,

ZDROWIE PUBLICZNE JAKO NAUKA:

Zdrowie Publiczne to nauka i sztuka zapobiegania chorobom, przedłużania życia i promocji zdrowia fizycznego poprzez wysiłek społeczności, higienę środowiska, kontrolę zakażeń, nauczanie zasad higieny indywidualnej, organizację służb medycznych i pielęgniarskich ukierunkowaną na zapobieganie chorobom i wczesne ustalanie diagnozy, rozwój mechanizmów społecznych zapewniających każdemu indywidualnie i społeczności, warunki życia pozwalające na utrzymanie zdrowia”.

PROMOCJA ZDROWIA:

„Promocja zdrowia to proces umożliwiający jednostkom i grupom społecznym zwiększenie kontroli nad uwarunkowaniami zdrowia w celu poprawy ich stanu zdrowia oraz sprzyjający rozwijaniu zdrowego stylu życia, a także kształtowaniu innych społecznych, środowiskowych i osobniczych czynników prowadzących do zdrowia”

Jest kombinacją działań edukacyjnych i odpowiedniego

wsparcia: Społecznego, Politycznego, Organizacyjnego, Ekonomicznego Prawnego, Taktycznego;

składa się z trzech ściśle związanych ze sobą elementów, tj.

1) edukacji zdrowotnej

2) zapobiegania chorobom

3) ochrony zdrowia (polityki zdrowotnej)

Poziomy i rodzaje działań w promocji zdrowia:

- Jednostki

- Grupy

- Instytucje

- Społeczności lokalne

- Całe społeczeństwo

SYTUACJA ZDROWOTNA LUDNOŚCI POLSKI

- liczba ludności Polski zmniejsza się systematycznie, szczególnie w miastach

- zwiększa się stopniowo udział osób starszych w 2030 roku będzie wynosił 22,3%

- liczba urodzeń zwiększała się do 2011 roku teraz będzie systematycznie spadać a rosnąć będzie liczba zgonów

- w większości krajów UE częstość martwych urodzeń jest nieco niższa niż w Polsce

- noworodki o niskiej masie urodzeniowej w 2007 roku stanowiły 6,7% urodzeń i sytauacja nie uległa poprawie, poziom ten jest niższy niż w krajach UE.

- Poziom wykształcenia osób w wieku aktywności zawodowej 25-64 lata jest w Polsce lepszy niż w większości państw UE.

- Zróżnicowanie dochodów ludności jest w Polsce większe niż przeciętne w UE.

- Przeciętna długość życia w Polsce wzrasta po 1991 r. ale po roku 2002 wzrost uległ spowolnieniu. W 2007 r. długość życia mężczyzn wynosiła 71,0 lat a dla kobiet była o prawie 9 lat większa i wynosiła 79,7 lat. Po roku 2001 niekorzystne różnice w długości życia mężczyzn i kobiet pogłębiają się.

Najczęściej pacjenci szpitali byli leczeni z powodu:

chorób układu krążenia (16% hospitalizowanych), nowotworów, ogółem (11%), chorób układu moczowo-płciowego, trawiennego oraz urazów i zatruć (po około 9% hospitalizowanych).

NARODOWY PROGRAM ZDROWIA, CELE:

  1. Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu chorób naczyniowo-sercowych, w tym udarów mózgu,

  2. Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu nowotworów złośliwych,

  3. Zmniejszenie częstości urazów powstałych w wyniku wypadków i ograniczenie ich skutków,

  4. Zapobieganie zaburzeniom psychicznym przez działania prewencyjno- promocyjne,

  5. Zmniejszenie przedwczesnej zachorowalności i ograniczenie negatywnych skutków przewlekłych schorzeń układu kostno-stawowego

  6. Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego,

  7. Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym i zakażeniom,

  8. Zmniejszenie różnic społecznych i terytorialnych w stanie zdrowia populacji.

Poziomy Polityki zdrowotnej:

- Sieci szkół promujących zdrowie

- Sieci gmin promujących zdrowie

- Sieci zakładów pracy promujących zdrowie

MIĘDZYNARODOWA POLITYKA ZDROWOTNA, CELE:

  1. planowanie polityki zdrowotnej

  2. międzynarodowe programy ochrony i promocji zdrowia

  3. koordynowanie działań i programów międzynarodowych

  4. pomoc krajom członkowskim

  5. reakcja w razie zagrożeń

  6. współpraca naukowa i wymiana doświadczeń

ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE:

  • Organizacja do spraw Oświaty, Nauki i Kultury Narodów Zjednoczonych (UNESCO)

  • Organizacja Pomocy Dzieciom Narodów Zjednoczonych (UNICEF)

  • Organizacja do Spraw Rolnictwa i Wyżywienia (FAO)

  • Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IEEA)

  • Bank Światowy

  • Światowe Porozumienie Ceł i Handlu (GATT)

  • Międzynarodowy Bank Rozwoju

PORÓWNANIE SYSTEMÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ PL I USA:

POLSKA

- Każdy mieszkaniec kraju objęty

- Jeden ubezpieczyciel - ZUS

- Świadczenia udzielane przez kilka typów jednostek - głównie SPZOZy,

USA

- Nie wszyscy objęci

- Ubezpieczenia prywatne - wiele firm ubezpieczeniowych

- Różne formy, zarówno osoby fizyczne jak i prawne, szpitale należące do różnych organizacji

PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA:

Pod względem organizacyjnym POZ może działać jako:

  • niepubliczny zakład opieki zdrowotnej (NZOZ) - firma prywatna

  • samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (SPZOZ) - jednostki państwowe lub podległe samorządom

  • indywidualna praktyka lekarska - prywatna praktyka lekarska lub pielęgniarska

  • grupowa praktyka lekarska - grupa prywatnych praktyk lekarskich lub pielęgniarskich

Istotą medycyny rodzinnej jest ciągła opieka nad pacjentem w chorobie i zdrowiu, przy zastosowaniu szerokiej, nie nazbyt specjalistycznej wiedzy medycznej.

OBSZARY DZIAŁANIA LEKARZA POZ:

I. Działania mające na celu zachowanie zdrowia pacjenta;

II. Działania mające na celu profilaktykę chorób;

III. Działania działań mające na celu rozpoznanie chorób;

IV. Działania mające na celu leczenie chorób;

V. Działania mające na celu usprawnianie pacjenta;