socjologia - opracowane zagadnienia(2), Uniwerek


Rozumowanie indukcyjne - od szczegółowych obserwacji do ogólnych

*Paradygmaty feministyczne - różnice między płciami i w jaki sposób te różnice prawidłowości

Rozumowanie dedukcyjne - od tego co ogólne do tego co szczegółowe

  1. PARADYGMATY - układy odniesienia

*Pozytywistyczny - można w sposób naukowy odkryć reguły rządzące życiem społecznym

*Makroteoria - zajmuje się wielkimi, zagregowanymi bytami społecznymi, albo nawet całymi społeczeństwami

*Mikroteoria - problemy życia społecznego na poziomie jednostek lub małych grup

*Paradygmat konfliktu - Karol Marks - zachowania społeczne mogą być postrzegane jako proces, w którym stale dochodzi do konfliktu - prób zdominowania innych i uniknięcia cudzej dominacji; gdy różne grupy mają przeciwstawne interesy

*Symboliczny interakcjonizm - jednostki osiągają wzajemne porozumienie poprzez użycie języka i innych podobnych systemów; jak uznawane znaczenia i wzorce społeczne są rozwijane w toku społecznej interakcji

*Etnometodologia - ludzie nieprzerwanie próbują zrozumieć życie, którego doświadczają; każdy działa jak badacz społeczny

*Funkcjonalizm strukturalny - byt społeczny, taki jak organizacja lub całe społeczeństwo, może być postrzegany jako organizm. Podobnie jak inne organizmy, system społeczny składa się z części, z których każda przyczynia się do funkcjonowania całościwiążą się z resztą społecznej organizacji; wskazują ograniczenia w badaniu i rozumieniu innych aspektów życia społecznego; dotychczasowe wyobrażenia rzeczywistości społecznej często wynikały z doświadczenia mężczyzn i dodatkowo je wzmacniały

  1. Debriefing - sesja poeksperymentalna z badanymi, mająca na celu zidentyfikowanie i skorygowanie wszystkich problemów, które wynikają z uczestnictwa w eksperymencie.

  2. Cele badań:

*Eksploracja - próba wstępnego, ogólnego zrozumienia jakiegoś zjawiska

*Opis - dokładne sprawozdanie i pomiar cech badanej populacji albo zjawiska; „jak jest?”

*Wyjaśnianie - odkrywanie i opisywanie związków między różnymi aspektami zjawiska; „dlaczego?”

  1. Kryteria nomotetycznej przyczynowości:

a.Zmienne muszą być skorelowane -dopóki nie stwierdzimy że zmienne są skorelowane nie możemy powiedzieć, że istnieje między nimi jakakolwiek zależność przyczynowa

b.kolejność występowania - nie możemy powiedzieć, że występuje zależność przyczynowa, jeśli przyczyna nie występuje w czasie przed skutkiem.

c.Nie ma pozorności - skutek nie może być wyjaśniany w kategoriach jakiejś trzeciej zmiennej. Zależność pozorna - im więcej mułów, tym mniej osób z doktoratem (trzecia zmienna: otoczenie); im większy rozmiar obuwia tym większe zdolności matematyczne (trzecia zmienna: wiek)

  1. Błędne kryteria nomotetycznej przyczynowości (czego nie mają na myśli badacze społeczni, kiedy mówią o związku przyczynowym)

a.Pełna przyczynowość - wyjaśnienie idiograficzne jest relatywnie całościowe, natomiast nomotetyczne, opierające się na prawdopodobieństwie, jest zazwyczaj niekompletne; coś jest jedną z przyczyn, a nie jedyną

b.Przypadek wyjątkowy - wyjątki nie podważają prawdziwości związku; wyjątkowe przypadki nie mogą być podstawą do odrzucenia zależności

c.Większość przypadków - związek przyczynowy może być prawdziwy, nawet jeśli nie odnosi się do większości przypadków

  1. Przyczyny konieczne i wystarczające

    1. Przyczyna konieczna - warunek, który MUSI być spełniony, aby nastąpił określony skutek

    2. Przyczyna wystarczająca - warunek, który jeżeli zostanie spełniony, gwarantuje oczekiwany skutek (nie jest jedyną możliwą przyczyną danego skutku)

7.Jednostki analizy - kto lub co ma być poddawane badaniu; te przedmioty, które badamy, aby stworzyć ich syntetyczny opis oraz wyjaśnić różnice między nimi

a. Jednostki indywidualne - po zbadaniu agregujemy indywidualne jednostki i formułujemy uogólnienia dotyczące populacji, do której należą

b. Grupy - grupa traktowana jako pojedynczy byt

c. Organizacje

d. Interakcje społeczne - zamiast analizy jednostek ludzkich, to co się dzieje między nimi

e. Wytwory społeczne - wytwory istot społecznych lub ich zachowań (konkretne przedmioty - książki, wiersze, obrazy, dowcipy, odkrycia naukowe)

8. błędne wnioskowanie o jednostkach analizy

a. błąd ekologiczny - założenie, że to czego dowiadujemy się o jednostce zbiorowej („ekologicznej”), mówi nam coś także o pojedynczych elementach, z których się ona składa; dotyczy pomieszania jednostek analizy w taki sposób, że wnioski

dotyczące jednostek indywidualnych opieramy na obserwacjach grup.

b. Redukcjonizm - próbuje tłumaczyć zjawiska przy użyciu wąskiego zbioru pojęć lub pojęć niższego poziomu (wyjaśnienia są zbyt ograniczone); sugeruje że pewne jednostki analizy lub zmienne są istotniejsze niż inne; nie można badać tylko jednej przyczyny, wtedy to będzie redukcjonizm; gdy użyjemy niewłaściwych jednostek analizy

9.Badania przekrojowe - składają się z obserwacji próby czy przekroju jakiejś populacji lub zjawiska, zebranych w jednym punkcie w czasie (badania eksploracyjne i opisowe są często przekrojowe); jak zrobienie zdjęcia

10. Badania dynamiczne- obserwacja tego samego zjawiska przez dłuższy czas; dokonujemy więcej niż 1 pomiaru za każdym razem, uwzględniając przynajmniej część tych samych zmiennych, po to by uchwycić zmianę społeczną w zbiorowości

a. Badania trendów - koncentrują się na zmianach w czasie wewnątrz jakiejś populacji

b. Badania kohort demograficznych - analiza zmian zachodzących w poszczególnych populacjach (kohortach demograficznych); najczęściej kohorta to grupa wiekowa; przykład - seria ogólnokrajowych sondaży, przeprowadzanych co ok. 20 lat w celu zbadania postaw kohorty ludzi urodzonych w czasie II wojny światowej wobec zaangażowania się Stanów Zjednoczonych w politykę międzynarodową

c. Badania panelowe - dotyczą za każdym razem tego samego zbioru ludzi; problem wycierania się panelu - niektórzy respondenci biorący udział w pierwszej fali badań mogą nie uczestniczy w późniejszych falach, ci którzy wypadli z badań, mogą nie być typowi, przez co wyniki badań zostaną zafałszowane

11. 4 etapy procesu badawczego:

a. Konceptualizacja - wyznaczanie zmiennych i korelacji między nimi, określenie przedmiotu badania i populacji; teza postawiona na etapie konceptualizacji musi być falsyfikowana

b. Operacjonalizacja - jak będziemy przeprowadzać badanie? Jak sfalsyfikować postawione na etapie konceptualizacji tezy? Wybór technik badawczych

c. Pomiar - dotarcie z badaniami do ludzi

d. Analiza danych - interpretacja danych, odniesienie się do konceptualizacji

** Konceptualizacja - proces, w toku którego określamy co mamy na myśli, używając danego terminu; powstaje szczególne, uzgodnione dla celów badawczych znaczenie pojęcia. Nadaje jasne znaczenie pojęciu poprzez wyszczególnienie jednego lub większej liczby wskaźników tego co mamy na myśli

Wskaźnik - znak obecności lub nieobecności badanego pojęcia

Wymiar - możliwy do wyszczególnienia aspekt pojęcia

Wzajemna wymienialność wskaźników - jeśli jest kilka różnych wskaźników reprezentujących w określonym stopniu to samo pojęcia, będą one wszystkie zachowywać się tak, jak zachowywałoby się owo pojęcie, gdyby było rzeczywiste i mogło być obserwowane

12. Definicje

a. Realna - stwierdzenie „zasadniczej natury” lub „cech istotnych” pewnego bytu

b. Nominalna - przypisana do danego terminu bez żadnych roszczeń co do tego, że jest ona odbiciem realnego bytu; arbitralna; większość jest odbiciem konwencji co do sposobu użycia danego terminu

c. Operacyjna - precyzuje sposób pomiaru danego pojęcia, czyli działania, jakie mamy zamiar wykonać; definicja robocza na potrzeby badania

13.Anomia

    1. Odstępstwo od normy związane dezintegracją społeczną

    2. Rebelia, chaos, frustracja społeczna

Rozdźwięk między środkami, którymi dysponujemy, a celami które się przed nami stawia

14. Skala Srole'a

*Wbrew temu co się często słyszy, wielu przeciętnym ludziom wiedzie się coraz gorzej.

* Nie jest w porządku sprowadzać dzieci na świat teraz, gdy perspektywy na przyszłość są takie, a nie inne.

* W naszych czasach trzeba żyć dniem dzisiejszym, a jutro niech się martwi samo o siebie

* Nie wiadomo, na kogo można liczyć w dzisiejszych czasach.

* Nie ma większego sensu pisać do urzędników, bo przecież problemy przeciętnego człowieka tak naprawdę ich nie interesują.

13. Poziomy pomiaru

a. miary nominalne - zmienne, których wartości są jedynie wzajemnie rozłączne i wyczerpujące (płeć, wyznanie, sympatie partyjne, miejsce urodzenia, kolor włosów); mierniki nominalne są jedynie zbiorem nazw lub określeń cech

b. miary porządkowe- zmienne o wartościach, które możemy logicznie uporządkować; różne wartości zmiennej porządkowej odpowiadają względnie niższemu lub wyższemu poziomowi zmiennej (klasa społeczna, konserwatyzm, alienacja, uprzedzenia, poziom intelektualny)

c. miary interwałowe - faktyczne odległości między zmiennymi mają znaczenie (testy na inteligencję)

d. pomiar ilorazowy - wartości składające się na zmienną mają wszystkie powyżej opisane własności strukturalne, poza tym są oparte na prawdziwym punkcie zerowym

14. Kryteria jakości pomiaru

a. Rzetelność - dana technika, stosowana do tego samego przedmiotu, daje za każdym razem ten sam wynik; metoda testu powtórnego; metoda połówkowa - losowe dzielenie pytań na dwa zbiory; stosowanie ustalonych mierników; rzetelność osób zatrudnionych przy realizacji badań

b. Trafność - jak blisko jesteśmy istoty tego co badamy; uzyskiwanie wyników, które są adekwatnym odbiciem mierzonego pojęcia

c. Trafność fasadowa - czy coś mierzy to o co nam chodziło; można się spierać co do adekwatności pomiaru nastroju robotników na podstawie liczby skarg związków zawodowych, ale ma to COŚ ze sobą wspólnego

d. Trafność kryterialna (predykcyjna) - opiera się na kryterium zewnętrznym; trafność egzaminów na studia przejawia się w możliwości przewidywania na tej podstawie przyszłych sukcesów studentów; religijność - kryterium: czy chodzi do kościoła

e. Trafność teoretyczna - opiera się na logicznych powiązaniach między zmiennymi; oprócz miernika są przewidywania teoretyczne, jeśli to się sprawdza to jest to trafność teoretyczna

f. Trafność treściowa - oznacza zakres, w jakim miernik obejmuje skalę znaczeń zawartych w pojęciu (test umiejętności matematycznych, nie może się ograniczać tylko do dodawania)

  1. Napięcie między rzetelnością a trafnością - niektóre metody są rzetelniejsze, inne trafniejsze (nastroje robotników - obserwacja zdarzeń i rozmowy bardziej trafne, liczenie skarg rzetelne)

  2. Indeks - tworzony przez proste zsumowanie wyników przypisanych poszczególnym wskaźnikom

    1. Dobór pytań

*Trafność fasadowa - pierwsze kryterium wyboru pytań

*Jednowymiarowość - złożony miernik powinien odzwierciedlać tylko jeden wymiar danego pojęcia

*Ogólnie czy szczegółowo -charakter dobranych pytań decyduje o tym, jak ogólnie czy szczegółowo dana zmienna będzie mierzona

*Zmienność - zakres zmienności obejmowany przez pytania

b. Badanie zależności empirycznych - między pytaniami wchodzącymi potencjalnie w skład indeksu; odpowiedź respondenta na jedno pytanie pozwala przewidzieć jego odpowiedź na inną jeśli 2 pytania są ze sobą empirycznie powiązane, można założyć, że wskazują na tę samą zmienną i włączyć je do jednego indeksu

*Zależności dwuzmiennowe - między dwiema zmiennymi

**Zależności wielozmiennowe

17. Walidacja indeksu - ocena trafności indeksu; zakładamy, że indeks jest miernikiem jakiejś zmiennej, czyli przypadki można uporządkować według kolejności w kategoriach tej zmiennej za pomocą wyników uzyskanych w tym indeksie (indeks konserwatyzmu politycznego porządkuje ludzi w kategoriach ich względnego konserwatyzmu. Jeśli indeks spełnia to zadanie, ludzie ocenieni jako względnie konserwatywni za pomocą tego indeksu okazaliby się także względnie konserwatywni według inych wskaźników orientacji politycznej)

*Wewnętrzna - analiza pytań - w jakim zakresie indeks jest powiązany z poszczególnymi pytaniami w nim zawartymi (lub w jakim zakresie pozwala przewidywać odpowiedzi na nie udzielone), istotne: zmienność między skrajnościami; wartości zmiennej powinny być rozłączne; czy zmienna wyczerpuje wszystkie wartości;

**Zewnętrzna - właściwe uporządkowanie grup respondentów według indeksu powinno umożliwić przewidywanie porządku tych grup według odpowiedzi na inne pytania dotyczące tego samego; odwołuje się do zależności między miernikiem złożonym a innymi wskaźnikami zmiennej, nie uwzględnionymi w mierniku

18. Skala - przypisanie określonego wyniku punktowemu pewnym układom odpowiedzi, przy założeniu, że niektóre pytania świadczą o relatywnie niższym, inne zaś o wyższym poziomie danej zmiennej

Skala dystansu społecznego Bogardusa - pomiar skłonności ludzi do uczestniczenia w -zróżnicowanych co do stopnia bliskości - stosunkach społecznych z innymi grupami ludzi

*Czy zgodziłbyś się, aby… mieszkali w Twoim kraju

**Czy zgodziłbyś się, aby… mieszkali w twojej miejscowości

***Czy zgodziłbyś się, aby… mieszkali w twojej dzielnicy

****Czy zgodziłbyś się, aby… był twoim sąsiadem

*****Czy zgodziłbyś się, aby twoje dziecko poślubiło…

Skala Thurstone'a - grupa sędziów otrzymuje setki pytań, uważane za wskaźniki danej zmiennej. Każdy ma ocenić jak mocnym wskaźnikiem zmiennej jest każde z pytań, np. w skali od 1 do 13. Badacz analizuje oceny, pytania co do których nie ma zgodności odrzuca jako niejednoznaczne

Skala Likerta - zdecydowanie się nie zgadzam, nie zgadzam się, zgadzam się, zdecydowanie się zgadzam; umożliwia określenie względnej intensywności różnych pytań

Dyferencjał semantyczny - wybór między dwiema przeciwnymi postawami

Skala Guttmana - typy skalarne i typy mieszane (te, które wydają się dziwne)

19. Typologie - skrzyżowanie dwóch lub więcej zmiennych, tworzących zbiór kategorii lub typów

20. Próby nieprobabilistyczne - dobierane celowo

a. Dobór oparty na dostępności badanych - np. zatrzymywanie ludzi na ulicy; uzasadniony, gdy badacz chce zbadać cechy osób przechodzących przez dane miejsce o określonych porach lub gdy nie ma możliwości zastosowania mniej ryzykownych metod doboru próby

b. Dobór celowy lub arbitralny - na podstawie własnej wiedzy o badanej populacji oraz o celach badań; do ogólnych celów porównawczych

c. Metoda kuli śnieżnej - gdy trudno odszukać członków jakiejś specyficznej populacji; zbieranie danych o kilku członkach badanej populacji, których da się odszukać i proszenie ich o informacje o następnych

d. Dobór kwotowy - taki sam udział poszczególnych grup w próbie jak w populacji

e. Wybór informatorów - zazwyczaj badacz chce dobrać informatorów typowych dla badanych grup; zazwyczaj informatorzy nie będą typowi, będą outsiderami; marginalna pozycja informatorów może zafałszować obraz rzeczywistości oraz ograniczać dostęp do różnych sektorów społeczności, którą chcemy badać

20. Dobór probabilistyczny - losowy; we wszystkich dużych sondażach; aby próba jednostek z danej populacji mogła być podstawą dobrego opisu całej populacji, musi ona mieć zasadniczo taką samą zmienność jak populacja.

Obciążenie próby - wybrane osoby nie są typowe czy reprezentatywne dla większej populacji, z której zostały dobrane (np. przy dobieraniu ludzi z najbliższego otoczenia, własne skłonności badacza, dzwonienie do stacji radiowych, kupony z gazet do odesłania)

Reprezentatywność - jeśli zagregowane cechy próby ściśle odzwierciedlają te same zagregowane cechy populacji, z której została dobrana; próba jest reprezentatywna dla populacji, z której jest dobierana, jeśli wszyscy członkowie tej populacji mają takie same szanse, że zostaną wybrani do tej próby (próby EPSEM - metody równego prawdopodobieństwa wyboru)

Element - jednostka, o której zbiera się informacje i która dostarcza podstaw do analiz (ludzie, typy ludzi, rodziny, kluby towarzyskie, stowarzyszenia)

Populacja - określony teoretycznie zbiór elementów badania; grupa, której ma dotyczyć badanie

Badana populacja - zbiór elementów, z którego próba jest faktycznie pobrana

Jednostka losowania - ten element, lub zbiór elementów, który jest brany do wylosowania na jakimś etapie procesu doboru próby

  1. Rozkład z prób i szacowanie błędu z próby

Parametr - syntetyczny opis jakiejś zmiennej w populacji (średni dochód wszystkich rodzin w mieście, rozkład wieku ludności miasta)

Błąd z próby - poziom błędu oczekiwany dla danego rodzaju próby (wzór na błąd standardowy); duża próba daje mniejszy błąd z próby niż mała próba; z populacji homogenicznej otrzymujemy próby obciążone mniejszym błędem niż te, które otrzymujemy z populacji heterogenicznej

22. Dokładność statystyk z prób wyraża się w kategoriach poziomu ufności co do tego, że statystyki te mieszczą się w określonym przedziale ufności od parametru (95% ufność, że statystyka z próby mieści się w przedziale ±5% od parametru w populacji)

  1. Operat losowania - lista elementów, z której losuje się próbę

  2. Prosty dobór losowy

24. Dobór systematyczny -dobierany jest co któryś tam element listy, pierwszy element jest losowany (próba systematyczna z losowym punktem startowym); czasem dokładniejszy niż prosty dobór losowy; ryzyko obciążenia cyklicznością

Interwał losowania - standardowa odległość między elementami dobieranymi do próby (interwał losowania = 0x01 graphic
)

Proporcja losowania - stosunek liczny elementów wylosowanych do liczebności całej populacji (proporcja losowania = 0x01 graphic
)

25. Dobór warstwowy - nie jest alternatywą dla losowania z listy, daje możliwość modyfikacji metod użycia; pozwala na zwiększenie reprezentatywności poprzez obniżenie możliwego błędu z próby; badacz gwarantuje, że w próbie znajdzie się odpowiednia liczba elementów wylosowanych z homogenicznych podzbiorów populacji, zamiast zdawać się na losowanie próby z całej populacji; celem jest uporządkowanie populacji w homogeniczne podzbiory (które między sobą są heterogeniczne), a potem wylosowanie odpowiedniej liczby elementów z każdego z nich



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Etyka społeczna- opracowane zagadnienia, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Etyka Społeczna
Socjologia - opracowanie zagadnien, Turystyka uzdrowiskowa i odnowa biologiczna
Socjologia - opracowane zagadnienia na egzamin, Pedagogika UŚ (EW z wych. przedszk.), Semestr II, So
socjologia - opracowane zagadnienia, DZiKs, socjologia
Wstęp do socjologii - opracowanie zagadnień na egzamin., Nauka, socjologia
SOCJOLOGIA OPRACOWANE ZAGADNIENIA wszystkie
Socjologia opracowanie zagadnien
Socjologia opracowane zagadnienia, Socjologia
SOCJOLOGIA OPRACOWANE ZAGADNIENIA
Socjologia?ukacji opracowane zagadnienia
socjoligia opracowane zagadnienia
SOCJOLOGIA, opracowanie zagadnień, skrócone
Wstęp do Socjologii opracowanie zagadnień egzaminacyjnych
Socjologia organizacji socjologia organizacji opracowanie zagadnien

więcej podobnych podstron