Grupa sportowa i efektywność jej dzialania-
Grupy pierwotne- (grupy uniwersalne,podstawowe)-czlonkowie maja bliskie i osobiste związki społeczne, lacza ich emocje np.rodzina.Grupy wtorne-bezosobowy charakter stosunkow społecznych,maja charakter okresowy.W grupach pierwotnych ksztaltuje się nasz charakter i osobowość. Ilosc członków(3 osobowe, wielo osobowe).(grupy swoje, obce),Ze względu na stopien sformalizowania instytucji.Pierowtne(sejm,grupa studentow AWF) odgorne warunki członkostwa w grupie,Nieformalne-znajomi,przyjaciele.Ze względu na strukture spoleczna.Male- wszyscy członkowie mogą mieć ze soba bezpośredni kształt (każdy z każdym). Duze- wewnętrzne podzialy, struktura zlozona, możność bezpośredniego kontaktow członków grupy.Podzial Znanieckiego:ze względu na rodzaj doświadczenia (stycznościowe, genetyczne, terytorialne, klasowe ,kościelne, kulturowe).Ze względu na stopien wejścia (ekskluzywne-trudny dostep i nie ekskluzywne).Ze względu na sposób powstania(stanowione i spontaniczne). RODZINA- grupa zlozona z osob polaczonych stosunkiem małżeńskim i rodzicielskim.Podstawa zalozenia rodziny jest małżeństwo. Malzenstwo- spoleczny ,legalny, seksualny, rozpoczynający się publicznym obwieszczeniemi zobowiązaniem podejmowanym z mysla o trwaniu związku.Klasyfikacja małżeństwa-W zależności od ilości osob w małżeństwie (monogamiczne, poligamiczne), matriarchatdominuje kobieta, patriarchat dominuje mezczyzna, egalitarne-wspolczesne obowiazuje równość.Ze względu po kim dziecko ma nazwisko,majatek pozycje.matylinearne-po matce, matrylinearne-po ojcu.omnilinearne-po obu.. Ze względu gdzie po slubie mieszka para mloda.(matrylokalne,patrylokalne,neolokalne) .Klasyfikacja rodzin(duza minimu 3 pokolenia,mala.co najmniej 2 pokolenia), Ze względu na główne źródło utrzymania(robotnicza, chlopska, inteligentna), Ze względu na pochodznei terytorialne( wiejska, miejska, malomiasteczkowa, wielkomiejska), Ze względu na zawod glowy rodziny (gornicza, hutnicza, poselska, nauczycielska).FUNKCJE RODZINY-materialno ekonomiczne(produkcyjna , zarobkowa, gospodarcza, usługowo-konsumpcyjna), opiekuńczo -zapbezpieczajaca tzn-materialnie ,fizyczne zabezpieczenie członków rodziny, opieka nad niemowlętami, i ludzmi starszymi.prokreacyjna-zaspokajanie potrzeb rodzicielskich, seksualna-akceptowana forma współżycia, legalizacyjno-kontrolna- wspolna egzystencja. socjalizacyjna-wychowywanie dziecka do zycia społecznego, klasowa- odnalezienie się w sowjej klasie społecznej, kulturalna- zapoznania młodego społeczeństwa z kultura, rekreacyjno-twarzyska- członkowie maja potrzebe współżycia kolezenksiego. biopsychiczna- prokreacyjno seksualna, ekonomiczna- materialno ekonomiczna opiekuńczo zabezpoeczajaca, socjopsychologiczna-kulturalno socjalizacyjna. Norma grupowa- to przepisy (sposoby) jakich dany członek grupy powinien przestrzegac ,aby należał do danej Grupy,maja one swój zakres który nie jest rygorystyczny.Funkcje norm(funkcja osiągnięcia celu utrzymania grupy przy zyciu), Normy formalne-sa spisane udokumentowane i nieformalne- nieudokumentowane np.gangi.
Zbiory i zbiorowości społeczne
Zbior społeczny- ogól ludzi posiadających okreslona ceche(blondynki ,grubasy).Kategoria spoleczna- to szczególny rodzaj zbioru,który zostal wyodrębniony ze względu na ceche wazna społecznie( wykształcenie, poziom dochodów). Zbiorowsc spoleczna- to skupienie osob pomiedzy którymi wytworzyla siei utrzymuje choc przez chwiel wiez spoleczna. Rodzaje zbiorowości- para (dwojka)-dwie osob polaczone stosunkiem społecznym (małżeństwo) , kreg społeczny- to niewielka zbiorowsc charakteryzujaca się stycznosciami o slabej wiezi instytucjonalnej, nieposaidajaca wyraźnej zasady odrębności.Wywiera mniejszy wpływ na swoich członków niż grupa spol., gdyz nie tworzy formalnej kontroli.Krag pelni funkcje opiniodawcza i opiniotworcza.Krag ma plynny skad członkowski tzn.latwo się wsypuje i opuszcza go.Wyrozniamy kregi stycznościowe,koleżeńskie, przyjacielskie.Grupa spoleczna-pewna ilość osob (wiecej niż 2)polaczona siecia stosunkow społecznych regulowanych przez instytucje posadajace wpolne wartości i oddzielna od innych zbiorowości wspolna zasade odrębności. Wspolnota (społeczność)- to zbiorowość terytorialna w ramach której członkowie mogą zaspokajac swoje podstawowe potrzeby. Jest to taka struktura spoleczna ,która okresla miejsce zamieszkania i dzialania osob w pewej przestrzeni.Zbiorowosc o wspolna kulture(plemie ,lud) ,zbiorowość charekteryzujaca się podobnym zachowaniem (publiczność ,tlum, aktydoium(cechy charakterystyczne). Grupy społeczne i ich cechy 1 cecha-miedzy członkami wystepuje łączność przestrzenna ,która umozliwia powstanie trwałych stosunkow społecznych. Grupa musi posiadac osrodki skupienia czyli pewna baze materialna,która tą łączność zapewnia.Zasada skupienia to osrodki skupienia.2 cecha- miedzy członkami grupy wystepuje łączność czyli rodzi się świadomość my i oni., 3 cecha- w grupie występują struktury socjometryczne:wladza komunikacja. 4 cecha- w grupie obowiazuje pewne systemy wartości, którego członkowie musza przestrzegac. Struktura grupy- to układ wszystkich elementow, nie tylko członków i zasad ich wzajemnego upodporzadkowania.Elementy:świadomość przynależności, członkowie, sklad grupy, osrodki skupienia,cele , wartości ,zasada odrebosci. Struktura spoleczna grupy- to układ powiazanych i uzależnionych od siebie pozycji społecznych i rol społecznych.Socjolog posluguje się:pozycja spoleczna, rola spoleczna, statusem społecznym,funkcja spoleczna ,prestiżem społecznym i wladza.
Wybranie metody i techniki badan socjologicznych
Metoda naukowa - to okrslony powtarzalny sposób rozwiązywania pewnego typu problemu naukowego.Rodzaje dialektyczna , historyczna , indukcyjna, dedukcyjna, statystyczna,introspekcyjna i inne.Metoda empiryczna- to określony powtarzalny sposób zdobywania pewnego typu informacji o rzeczywistości w celu rozwiązania pewnego problemu badawczego. Metoda socjologiczna- polega na wykorzystywaniu teorii socjologicznych i metod empirycznych stosowanych w socjologii przez badaczy preprezentujacych inne dyscypliny naukowe,np. prawnik badając przyczyny wzrostu przestempczosci posluguje się przy wykorzystaniu ankiety..Obserwacja- jest to metoda badwcza jest badzo prymitywna gdyz opiera się na jednym np. ze zmyslow (wzrok),jak również bardzo nowoczesna,gdyz posługujemy się aparatura.W socjologi wyroznia się 4 rodzaje obserwacji.(uczestniczaca i nieuczestniczaca,kontrolowana i niekontrolowana).W uczestniczącej ludzie kontroluja swoje wypowiedzi, uczestnik może zachowywac w sposób naturalny.Podejmuje się tu pelnienie pewnych zadan społecznych nie informując danej grupy, w kotnej się znajduje.W przypadku obserwowanej niekontrolowanej mamy do czynienia z jednym badaczem i nie ma możliwości zweryfikowania jego wynikow ,w kontrolowanej jest zespol badaczy majacy jednakowy plan badawczy, zawirajacy to na co należy zwrocic uwage.Roznica miedzy ankieta a wywiadem jest taka ze wywiad jest przeprowadzony bezpośrednio z osoba ,a ankieta może być przeprowadzona przez listonosza.Ankieta jest metoda pośredniego zdobywania wiedzy od informatora.Rodzaje ankiet-ze względu na sposób kwestionariusz ankiey dociera do respondenta (pocztowo,prasowo,rozdawczo,zbiorow i internetowo. Rodzaje wywiadow- Kwestionariuszowy-charakteryzuje się tym ze ankieter posluguje się kwestionariuszem,respondenci otrzymuja te same pytania i odpowiadaja na nie od razu, większość pytan jest skategoryzowana czyli respondent nie wybiera innych opdpowiedzi.Swobodny- ankieter(ten który wrecza) niedysponuje lista pytan ,zna tylko problem badawczy a w czasie wywiadu formuluje tak pytania aby wyjaśniały jego problem.W czasie wywiadu nie robi się notatek.Indywidualny -jest jeden respondent (rozmowca). Grupowy- mamy do czynienia z grupa(nie mnie jiz 8 i wiecej niż 12.Jawny-respondent jest informowany ze bierze udziale wywiadzie.Ukryty-nie wie. Kwestonariusz-podstawowym nadzeniem jest pracy socjologa ,poza tym jest to drukowana lista pytan.Moze składać się z pytan otwartych ,zamkniętych lub półotwartych.Kazdy kwestionariusz sklada się z pytan metryczkowych ,dotyczących plci wieku itp. Metoda dokumentow osobistych-(autobiograficzna biograficzna) polega na wykorzystaniu takich jak listy ,apiemtniki, wypracowania, prace konkursowe, do badan społecznych.Dokumenty osobiste to dokumenty pisane przez badanego ,ale bedany nie jest swiadomy ze maja one posłużyć do badan socjologicznych. Metody projekcyjne-(projekcja to jeden z mechanizmow obronnych i polega na przenoszeniu wlasnych poglądów zachowan na inne osoby)uzyskiwane odpowiedzi nie sa traktowane zgodnie z ich brzmieniem lecz sa interpretowane zgodnie z pewna teoria.np. psychoanalityk.Rodzaje metod- technika slowna,zabawowe,obrazkowe, psychodramatyczne.Socjometria-metoda pozwalajaca badac male grupy społeczne.Stworzyl ja Jacob Joreno 1954r. Możemy dowiedziec się jakie panuja stosunki wewnątrz tej grupy jakie panuja społeczne dystanse, kto jest przywodca, jak zmieniaja się preferencje w grupie czy jest ona zwarta czy rozbita. Analiza tresci- jest to metoda do obiektywnego systematycznego i ilościowego opisu jawnych tresci przekazow informacyjnych. Na podstawie tej metody można wnioskowac o wlasnosciah zachowaniach ludzi oraz calych zbiorowości społecznych.Przedmiotem analizy sa dane statystyczne w rocznikach ,tresci tych przekązów, które ukazuja się w mediach ,analize dokumentow ,teksotw np. piosenek.
Wiez spoleczna
Wiez spoleczna- to to, co ludzi laczy , jak powstaja zwiazkii zależności, układ polaczen skupiających ludzi w trwale zbiorowości. Podstawy tworzenia wiezi.elementy obiektywne-zwiazane z społecznymi konsekwencjami np.urodzenie się. Subiektywne- np. tworzenie grup studenckich ,koleżeńskich.itp. Elementy wiezi- styczności przestrzenne- topierwszy etap powstawania grupy społecznejnp.grupy studenckie ,polega na tym ze jednostki postrzegaja innych ludzi,lokalizuja ich w przestrzeni. Stycznosc psychiczna- spostrzeganie elementow pierwszego spotkania,nie tylko uswiadomienie sobie obecności w przestrzeni ,ale również obserwujemy to otoczenie ,a rozglądając się dostrzegamy cechy innych.Stycznosc może przekształcić się w łączność. Styczność spoleczna-sklada się z dwoch poprzednich. Warunkiem powstania jej styczności jest wystapienie poprzednich dłuższym okresie polega na wymianie jakis wartości.Stycznosci społecznej rodzaje:trwalem przelotne.ze względu na czas i czestotlowosc, publiczne i prywatne ze względu na potrzeby, osobowe i zeczowe ze względu na przedmiot styczności, pośrednie i bezpośrednie ze względu na forme przestrzenna.Wzajemne oddziaływanie- to jedyny etap tworzenia się wiezi,sa to systematyczne trwale wykorzystwanie działań skierowanych na wywolanie u partnera określonych reakcji, a reakcja ta powoduje nowe dzialanie pierwszego osobnika. Wzorce działań społecznych- człowiek aby wejsc w zajemne oddziaływanie musi podjąć jakies określone metody: wynikające z pozytywnego naklonienia np.swiadome podporządkowanie się,naśladownictwo ,uczenie, perswazja,zachęcanie. Wunikajace z negatywnego przymusu:np. obrona ,szukanie pomocy, bol, plotkowanie.Stosunki społeczne- to pewien system unormowanych oddziaływań ,pomiedzy partnerami podobnej lub identycznej sytuacji w której wynikaja do partnerow pewne prawa i obowiązki.Roznia się od wzajemnego oddziaływania tym, ze nie opieraja się na tej samej platformie i sa narzucone pewne formy zachowania.Stosunek miedzy lekarzem a pacjentem,nauczycielem a uczniem. Zależności społeczne- to zależności które tkwia juzw istocie stosunkow społecznych. Wynikaja z sytuacji,ze jeden z partnerow dysponuje jakas wartością a drugi jej nie posiada,prubuje je pozyskac podporzadkowywujac się partnerowi.Zaleznosci strukturalno-funkcjonalne np. na uczelni rektor-uczen. Zależności internacjonalne-swiadome podporządkowanie się drugiej osobie. Instytucje społeczne - to nei tylok zespoly ludzi ale również zespol norm regulujących dzialania wynikające z tych norm.Ogolnei to zespol urządzeń,których członkowie grup otrzymuja uprawnienia do wykonywania czynności określonych publicznie i impersonalnie dla zaspokojenia istniejących potrzeb jednostkowych,zbiorowych.Dla regulowania zachowan innych członków grupy.Instytucje dzielimy na: formalne-uczelnie szpitale itp.ktore powstaja na mocy przepisow i sa przez nie regulowane. Nieformalne- dzieci bawiące się i wybieraja przywodce- istnieja działają ale nie formalizuja swoich wew, działań. Kontrola spoleczna- to mechanizmy urachamiajace, czasem wymuszające współdziałające otrzymujące porządek społeczny np. policjant, w tworzeniu tego duzo role odgrywaja instytucje,nadające przepisy.zewn-ma szeroki aparat nadający pochwaly,bądź kary wew-to samokontrola, formalne- to zakazy ,nakazy ,prawo opisane w przepisach kodeksu, nieformalne- to kontrola w stosunkach osobistych. Konformizm- to przyjecie zasad i poglądów danej grupy do której chce się należeć. Klasyfikacja wiezi społecznych-Pawel Rybicki- naturalna ,stanowiona, zrzeszeniowa. Naturalna wyznaczona jest przez społeczne warunki zadzenia,wyst. W rodzinie zawodzie,charakteryzujące się stycznosciami trwałymi,osobistymi społecznymi, besposrednimi, osobistymi i prywatnymi. Stanowiona- wystepuje w tych zbiorowsciach w których wewnętrzne podzialy członków i system stosunkow społecznych zostal nazwany z zewnatrz sila albo prawem.Charakteryzuje się stycznosciami pośrednimi,publicznymi ,trawalymi wystepuje w panstwie wiezieniu szpitalu,internacie. Zrzeszeniowa- powstaje przez procesy dobrowolnego zrzeszenia się ludzi którzy występują w kregach społecznych. Charakteryzuje się stycznosciami bezpośrednimi,osobistymi. Ze wzgedu na charakter dominujących styczności społecznych (formalne i nieformalne , symetryczne i nie symetryczne , bezpośrednie i pośrednie , subiektywne o obiektywne , osobiste i rzeczowe.) Ze względu na rodzaj zbiorowości ( rodzinna ,krewniacza, przyjacielska, narodowa, religijna, w wiezieniu.itp.)
Wprowadzenie problematyke socjologii
Socjologia- jest to nauka o zbiorowosciach społecznych,dokładniej przedmiotem jej badan są zjawiska i procesy tworzenia się roznych form zycia zbiorowego ludzi,struktury,tych zbiorowości,wynikające ze wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie, sily skupiające i sily rozbijające te zbiorowości,zmiana i przekształcenia w nich zachodzące. Date 1837-uznaje się za początek socjologi”kurs filozofi pozytywnej”ukazal się 4 tom filozofi A.Comte'a zwrocil on uwage na potrzebe powolania nowej dyscypliny naukowej(nazwal ja socjologia) dla podania społeczności. Ojcem swiatowej socjologii jest Comte.Zdefiniowal on przedmiot socjologi wg. Niego spoleczenistwo to zharmonizowana całość skladajaca się z czasteczek zwanych rodzinami(a nie jednostka) Roznice miedzy socjologia potoczna a naukowa: socjologia potoczna-jest oparta na zdrowym rozsadku,osoba uogólnia codzienne doświadczenia w sposób często emocjonalny ,niesystematyczny, niezwerifikowany. Socjologia naukowa -oparta jest na systematycznych badaniach,socjolog posluguje się ustalonym aparatem pojęciowym,sprawdza hipotezy i twierdzenia. 2 etapy naukowy (instytucjonalizacja i specjalizacja nauki)i przednaukowy:reflekce mędrców potoczna wiedza,modrość ludowa.Przednaukowy obejmuje etap inkubacyjny-obejmuje początki i formowanie się podstaw socjologi Az do uzyskania statusu dyscypliny naukowej. (spostrzeżenia u ougulnienia,reguly i nakazy o charakterze-magiczno religijnym,przysłowia i maksymy oraz wskazania mędrców.Naukowy-rozpoczety formalnymi narodzinami socjologii,obejmuje jej rozwoj oraz kumulowaniem wiedzy teoretyczno-metodologiczno empirycznej. zakres badan socjologicznych-A)badanie instytucji społecznych: np.rodzina,instytucje-wychowawcze ,polityczne,wymiaru sprawiedliwości, kulturalne, socjalne, sportowe ,religijne, naukowe, gospodarcze.B)grupy społeczne i ich zbiorowości:zbiorowości terytorialne(wies miasto), kategorie zawodowe, warstwy i klasy społeczne, grupy celowe, organizacje-tworzone dla realizacji określonych zadan, zbiorowości tworzące się nastepstwem posiadania wspolnej kultury.C) procesy społeczne(zywe które maja swoja dynamike)procesy dezorganizacji społecznej:alkoholicy, przestępczość, prostytucja,Procesy migracji i ruchliwości społecznej,zjawiska i procesy wynikające z masowego przekazywania tresci kulturowych.informacja przez:prase,radio,TV, film. Konflikty na tle: rasowym,religijnym,politycznym..spoleeczne skutki procesow demograficznych, wysokiego lub niskiego przyrostu demograficznego. funkcje socjologii-1socjograficzna-polega na systematycznym ciągłym badaniu rzeczywistości społecznych .2diagnostyczna-polegan na tym ze socjologia systematycznie zbiera i gromadzi dane empiryczne, które opisują badaną zbiorowość społeczną.3teoretyczna-polegan na przygotowaniu modelu teoretycznego do uporządkowania zbioru danych empirycznych,jak również do wyjaśnienia opisywanych zależności:struktura a dynamika. 4apologetyczna (manipulowanie)-socjolog może tworzyc układać pewne mozaiki,niektóre sprzedawac bądź zatajac inne.5demaskatorska(odkrywac rzeczy które sa celowo bądź nieświadomie ukrywane)—odkrywanie tego co jest trudne przez obserwacje 6prognostyczna - nastepstwo diagnozy przeszłości,teraźniejszość może przewidywac jakie zmiany nastapia w przyszłości. Dostrzega pewne prawidłowości. 7socjologiczna-polega na formuowaniu zalecen których celem jest swiadome dokonanie przekształceń które pomoga osiągnąć zamierzony cel.Dostarczenei komus pewnego scenariusza co ma zrobic.System socjologiczny Augusta Comtea-zlozony z statyki i dynamiki był analiza porządku i postepu,jako dwoch koniecznych aspektow każdego dającego się pomyśleć społeczeństwa.Za jej podjeciem przemawialy zreszta nie tylko rodzaje polityczne lecz również przykład biologii której punkt widzenia scisle anatomiczny wspolistnieje z właściwym punktem widzenia fizjologicznym bezpośrednio związanym z idea zycia(a wiec punktem widzenia rozwoju, wzrostu czy postepu)Zasadniczy problem teoretyczny syst.socjologicznego Comtea polegal na pogodzeniu tych dwoch punktow widzienia.