W1 ch. org. - materialy dla P.T. Studentow, chemia


Wykład nr 1: Historia chemii organicznej

Chemia organiczna jest działem chemii zajmującym się badaniem budowy, właściwości oraz reakcji związków chemicznych zawierających węgiel, a także opracowywaniem różnorodnych metod syntezy tych połączeń. Ponadto związki organiczne zawierać mogą atomy innych pierwiastków, takich jak wodór, tlen, azot, fosfor, krzem oraz siarka.

Z powodu ogromnej liczby możliwych do otrzymania związków zawierających złożony szkielet węglowy (a jest ich około 6 milionów, dla porównania - związków nieorganicznych jest około 250 tysięcy), związki organiczne mogą posiadać bardzo różnorodne właściwości oraz zastosowania.

Tab. 1. Typowe właściwości chemiczne związków organicznych i nieorganicznych

Cecha

Związki organiczne

Związki nieorganiczne

Wiązania wewnątrzcząsteczkowe

zwykle kowalencyjne

często jonowe

Oddziaływania

między cząsteczkami

raczej słabe

raczej silne

Stan skupienia

gazy, ciecze lub ciała stałe

o niskiej temperaturze topnienia

zazwyczaj ciała stałe o wysokiej temperaturze topnienia

Rozpuszczalność

w wodzie

raczej słaba

zwykle dobra

Szybkość reakcji chemicznych

zwykle mała

zwykle duża

Palność

często palne

zwykle niepalne

Wydarzenia mające znaczenia dla chemii organicznej

- od czasów starożytnych znana była np. fermentacja alkoholowa, naturalne barwniki organiczne takie jak indygo;

- w 1807 roku Jöns Jacob Berzelius, szwedzki chemik i lekarz, jako pierwszy użył sformułowania "chemia organiczna";

- w 1816 roku Michel Eugène Chevreul prowadził badania nad składem mydła i właściwościami występujących tam soli kwasów tłuszczowych;

- w 1828 roku Friedrich Wöhler przeprowadził syntezę mocznika;

- druga połowa XIX wieku to czas prowadzenia wielu badań nad ropą naftową:

Pierwszym etapem przeróbki wstępnie oczyszczonej ropy jest destylacja frakcyjna, polegająca na rozdzieleniu ropy na frakcje z wykorzystaniem różnicy temperatury wrzenia poszczególnych składników.

Tab. 2. Frakcje ropy naftowej

Frakcja

Temp. destylacji (st. C)

benzyna lekka

40 - 160

benzyna ciężka

160 -200

nafta

180 - 280

olej napędowy

280 - 350

mazut

powyżej 350

Produkty ropy naftowej:

Paliwa silnikowe:

- benzyny (do silników z zapłonem iskrowym),

- oleje napędowe (do silników Diesla),

- paliwa do odrzutowych silników lotniczych.

- w 1853 roku Polak Ignacy Łukasiewicz jako pierwszy przeprowadził destylację ropy naftowej i wydzielił z niej naftę oraz skonstruował pierwszą w świecie lampę naftową;

- w 1855 roku polski chemik Jakub Natanson wynalazł fuksynę (barwnik czerwony);

- w 1856 roku William Henry Perkin przypadkowo otrzymał barwnik organiczny, nazwany później purpurą Perkina;

- w 1858 roku trzech naukowców: Fridrich August Kukele, Archibald Scott Couper i Alexander Butlerov sformułowali niezależnie od siebie teoretyczne podstawy struktury związków organicznych. Ponadto Kekulé jest odkrywcą poprawnej struktury benzenu;

- w 1874 roku Othmer Zeidler odkrył owadobójcze właściwości DDT;

- Jednym z pierwszych masowo produkowanych syntetycznych chemioterapeutyków (leków) był kwas acetylosalicylowy;

- w 1908 roku nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za pracę nad immunologią otrzymał Paul Ehrlich, który zsyntetyzował salwarsan - lek zawierający arsen stosowany w leczeniu kiły;

- w 1916 roku Gilbert Lewis odkrył wiązanie kowalencyjne, które Linus Pauling dokładniej przebadał i opisał;

- w 1925 roku Sir Robert Robinson przeprowadził badania alkaloidów i antocyjanów oraz wyjaśnił budowę morfiny.

- w 1928 roku Sir Robert Robinson wraz z Flemingiem zsyntetyzował r penicylinę.

- w 1946 roku Sir Robert Robinson wyjaśnił budowę strychninę, co przyczyniło się do nagrody Nobla jaką otrzymał w 1947 roku.

- w 1964 roku George Olah opisał syntezę soli zawierających „zablokowane” karbokationy alkilowe: RF + SbF5 → R+SbF6-

Za swoje badania nad karbokationami Olah otrzymał w 1994 roku nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.

- od drugiej połowy XX wieku prawdopodobnie najważniejszym zagadnieniem w chemii jest kontrola stereochemii reakcji. Duże osiągnięcia na tym polu odniósł w 1990 roku E.A. Corey, który jest twórcą koncepcji retrosyntezy, która obecnie odgrywa podstawową rolę w projektowaniu syntez złożonych związków organicznych.

- w roku 2000 Alan Heeger, Alan MacDiarmid, Hideki Shirakawa otrzymali nagrodę Nobla za odkrycie i badania nad polimerami przewodzącymi prąd elektryczny.

- w latach 2002-2008 prowadzono szereg badań nad białkami. Nagrody Nobla w tej dziedzinie otrzymali:

Osamu Shimomura, Martin Chalfie, Roger Y. Tsien

- w roku 2010 za katalizowane palladem reakcje sprzęgania krzyżowego w syntezie organicznej nagrodę Nobla otrzymali Richard Heck, Ei'ichi Negishi i Akira Suzuki.

Historia nazewnictwa związków organicznych

Historycznie pierwszym systemem nazewnictwa była Nomenklatura Genewska, która powstała po serii spotkań chemików organicznych w 1892 roku.

Ponieważ w pierwszej połowie XX wieku znacznie wzrosła różnorodność otrzymywanych substancji to uświadomiono sobie, że konieczna jest modyfikacja systemu nazewnictwa. Zadania tego podjęła się Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej IUPAC. Z powodu różnorodności związków organicznych (zwłaszcza produktów naturalnych) w ramach IUPAC powołano specjalną jednostkę nazwaną Międzynarodową Unią Biochemii i Biologii Molekularnej, IUBMB w celu zajęcia się tym problemem. W połowie XX wieku IUPAC zaczęła rekomendować bardziej uproszczone nazewnictwo.

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
W3 ch org - materialy dla studentow, chemia
W5 ch org - materialy dla studentow, chemia
krystalografia, Studia - materiały dla studentów, Chemia
Zasady org. i ich sole dla studentów, Chemia leków CM UMK
Materiały dla studentów ENDOKRYNOLOGIA
materiały dla studentów 8
Socjalizm utopijny, Materiały dla studentów WSB DG
Test z Monitoringu Biologicznego, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
materialy dla studentow polisac Nieznany
Materiały dla studentów Studiów Podyplomowych, Edukacja wczesnoszkolna, edukacja wczesnoszkolna, na
RYTMY BIOLOGICZNE, MATERIAŁY dla STUDENTÓW, 500 PRAC (pedagogika, psychologia, socjologia, filozofia
Materiały dla studentów 5, PeDaGoGiKaa
c.d. materiałów dla studentów- komunikacja werbalna i asertywność, Pedagogika w zakresie edukacji do
technologia drążenia wyrobisk korytarzowych materiały dla studentów

więcej podobnych podstron