Rozumienie siebie „jak poznajemy samych siebie ?”

Natura „ja”.

Ćw.- zastanów się w jakim jesteś nastroju (radość-smutek, spokój-zdenerwowanie, zmęczenie-energia, harmonia-nieład, może to plątanina sprzecznych reakcji ?)

pojęcie „Ja” - myśli, przekonania, cechy osobowości dotyczące nas samych.

Kształtuje się etapami, rozwija się początkowo w 2 r.ż., ewoluuje, na początku dzieci ze strukturą „Ja” kojarzą głównie cechy fizyczne (płeć, wiek, wzrost, kolor włosów, oczu itp.). Jak dojrzewają, zaczynają kłaść większy nacisk na cechy/stany psychiczne (myśli, uczucia) oraz na to jak nas odbierają inni ludzie.

Introspekcja - proces w którym człowiek spogląda w swoje wnętrze i bada swoje myśli, uczucia i motywy. Wiele naszych uczuć i motywów jest niedostępnych introspekcji, bo są nieuświadamiane.

Ćw. - dlaczego kochasz tę osobę ? (pierwsze zakochanie)

- wygląd, osobowość, wartości, wiara ? (większość przyczyn jest nieuświadamiana).

Inny przykład introspekcji → własne dzienniki, pamiętniki (nie przeznaczone do publikacji).

Ćw. O czym ludzie myślą ?

wg kolejności: praca, brak myśli, codzienne obowiązki-dom, odpoczynek, Ja, ludzie, rozmowa, ogólne, TV-radio, jedzenie.

Poznawanie siebie poprzez interakcję społeczną.

Każdy człowiek jest oceniany przez innych - rodzinę, bliskich, obcych

Ćw.- przypomnij sobie ostatnią ocenę, jaka była, czy się z nią zgodziłem, czy mnie zaskoczyła, dlaczego ? (np. jesteś dziwnym człowiekiem, nie lubisz ludzi, ciągle żyjesz w lęku…)

Porównywanie się z innymi ( np. uzyskanie 15 pkt. z testu przy rekrutacji, czy coś nam mówi ?)

Czy jestem atrakcyjny fizycznie ?

Czy dobrze biegam ?

Czy dobrze wykładam przedmiot ?

Czy jestem empatyczny (umiejętność wczuwania się w stany psychiczne innych osób) ?

Czy w sytuacji stresu jestem opanowany i działam racjonalnie ?

Czy jestem dobry z matematyki ?

Czy dobrze znam sie na obsłudze komputera ?

Czy jestem dobrym kierowcą/kucharzem/ojcem/matką…..?

Kiedy to czynisz ? → kiedy nie ma obiektywnego standardu, kiedy nie masz pewności, jaki jesteś.

Z kim się porównujemy ? Zależy to od tego, co chcemy osiągnąć.

Trafna ocena naszych zdolności i poglądów → porównanie do osób podobnych do nas.

Jeśli potrzebujemy dążyć „wyżej” → porównanie do osób wybitnych, zdolnych, specjalistów itp.

Jeśli potrzebujemy poprawić samopoczucie, „pocieszyć” → porównanie do osób mniej zdolnych.

Kiedy poznaliśmy siebie, stosujemy:

Autoprezentację (wywieranie wrażenia na rozmówcy, inaczej - sposób w jaki każdy człowiek poprzez swoje wypowiedzi, zachowania i sygnały niewerbalne komunikuje na zewnątrz kim jest, albo za kogo chciałby być uważany). (→ zdjęcie !)

Kierowanie wrażeniem (świadome lub nieświadome aranżowanie starannie skonstruowanej prezentacji „Ja”, która wytworzy u innych określone wrażenie, zgodne z naszymi celami czy potrzebami w interakcji społecznej).

aby panować nad tym, jakie „Ja” demonstrujemy innym. Życie społeczne przypomina teatr, w którym odgrywamy różne „Ja”.

Są cztery zasadnicze strategie autoprezentacji:

Ingracjacja - schlebianie osobie (zwykle o wyższym statusie), przypodobanie się, mające na celu wzbudzenie w niej sympatii do nas (→ komplementy, przytakiwanie, niesienie pomocy).

Promowanie siebie - poprzez opisywanie własnych talentów, pokazywanie swojej wiedzy.

Pławienie się w cudzej chwale - poprawianie własnego wizerunku poprzez wiązanie się z ludźmi, którzy odnieśli sukces lub są sławni.

Kierowanie przyczyn możliwej porażki - tworzenie utrudnień i wymyślanie usprawiedliwień dla samego siebie, żeby w przypadku niepowodzenia, dysponować gotowym wytłumaczeniem.

Literatura do wykładu:

Psychologia Społeczna. Serce i Umysł. Elliot Aronson. Wyd. Zysk i S-ka. (kilka wydań)