Polityka Bezpieczeństwa Państwa

Wykład I - 16,02,2008

Dr Wiesław Stach

Egzamin-test do uzupełnienia 17 pytań ( 9 pytań poprawnych to ocena dostateczna)

Termin egzaminu 20,04,08 godz.17:30

Ważne!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

1.kodeks postępowania w dziedzinie polityczno-wojskowych aspektów bezpieczeństwa

5/6,12,1994 Budapeszt

2.koncepcja strategiczna sojuszu -23i24.04 .1999 Waszyngton

3.traktat o Unii Europejskiej w Maastricht 07,02,1992

4.konwencja w Schengen 19,06,1990

5.traktat o konwencjonalnych siłach w europie -CFE 19,11,1990

6.europejska strategia bezpieczeństwa- 12,12,2003 Bruksela

Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej

z dnia 13,11,2007 -wydrukować!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Bezpieczeństwo międzynarodowe- teroryzm

Bezpieczeństwo- jest to dziedzina nauki i dydaktyki.

Bezpieczeństwo państwa- musimy na to patrzeć inaczej niż do roku 1989.

Dziś o bezpieczeństwie mówimy na co dzień.

Budujemy świadomość związaną z bezpieczeństwem..

To my sami kształtujemy bezpieczeństwo.

Podział bezpieczeństwa

Zagrożenie -oznacza pewien stan psychiki lub świadomości ,który wywołany

jest postrzeganiem zjawisk , które oceniane są jako niekorzystne lub niebezpieczne.

Są to czynniki powodujące stan niepewności i obaw.

Są to oczywiste działania innych uczestników życia społecznego,

niekorzystne i niebezpieczne dla żywotnych interesów i podstawowych wartości danego

podmiotu.

Jest to więc zagrożenie realne.

Podział zagrożenia z punktu widzenia ich treści czy środków zagrożeń:

*społeczne

*gospodarcze

*militarne

*cywilizacyjne

*ekologiczne

*informacyjne

Stosownie do takiego podziału zagrożeń wyodrębniamy analogiczne dziedziny bezpieczeństwa.

Najistotniejsze zagrożenia we współczesnym świecie to:

-znaczne obniżenie życia społeczności międzynarodowej

-niespotykana migracja ludności

-niekontrolowany proces wzrostu zbrojeń

-wzrost różnicy w poziomie rozwoju gospodarczego

-rozbudzenie ruchów narodowościowych

-wzrost znaczenia ruchów religijnych w skali globalnej (całościowej ).

Wyzwania- dla polityki bezpieczeństwa państwa ,wyzwania to nowe sytuacje,

w których pojawiają się niezbywalne potrzeby wymagające sformułowania odpowiedzi

i podjęcia stosownych działań.

Nierozwiązywalne wyzwania mogą przekształcić się w zagrożenia dla bezpieczeństwa.

Najbardziej charakterystyczną cechą człowieka jest:

-zdolność do przekraczania granic dotychczasowego działania

-dążenie do samorozwoju, poznawanie świata w którym żyje

-osiąganie doskonałości i perfekcji w działaniu

-dążenie do sukcesów

-pragnienie uznania przez innych ludzi

-chęć bycia kimś ważnym

Hierarchia potrzeb człowieka -według A.H.Masłowa

1.potrzeba samorealizacji

2.potrzeba wiedzy i zrozumienia

3.potrzeba miłości

4.potrzeba przynależności (afiliacyjna)

5.potrzeba bezpieczeństwa

6.potrzeby biologiczne

Pojęcie i główne wyznaczniki bezpieczeństwa narodowego

i międzynarodowego

Bezpieczeństwo jest kategorią wielowymiarową i może być rozważane w kilku

układach odniesienia:

-w stosunku państwa do obywateli i ich wspólnoty

-w sieci współzależności między państwami

-w ramach czynników życia międzynarodowego

-wobec nadrzędnych norm moralności i prawa międzynarodowego.

Bezpieczeństwo narodowe- to naczelny cel polityki zagranicznej państwa

*zdolność narodu ochrony jego wewnętrznych wartości

(interesu narodowego) przed zagrożeniami z zewnątrz

*przeciwstawienie się wszystkim zagrożeniom wewnętrznym

i zewnętrznym

Bezpieczeństwo narodowe oznacza stan zapewniający państwom

wolność od:

*napaści militarnej

*presji politycznej

*przymusu gospodarczego -tym samym stwarzając możliwości ich swobodnego rozwoju.

Bezpieczeństwo międzynarodowe -to stan , w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń.

Akceptowania przez społeczność międzynarodową przestrzegania zasady niestosowania siły w stosunkach międzynarodowych.

Definicja -bezpieczeństwo narodowe-

To brak obiektywnie istniejących zagrożeń i subiektywnych obaw,

oraz zgodne działanie i dążenie społeczności międzynarodowych

na rzecz ochrony określonych wartości państwowych i pozapaństwowych

za pomocą norm,

instytucji i instrumentów zapewniających pokojowe rozstrzyganie sporów.

Tworzenie gospodarczych ,społecznych i ekologicznych przesłanek dynamicznej stabilności i eliminowania zagrożeń.

Topologia bezpieczeństwa-kryterium przedmiotowe

-polityczne

-militarne

-ekonomiczne

-społeczne

-ekologiczne

-kulturowe

Topologie bezpieczeństwa-kryterium przestrzenne

-lokalne

-subregionalne

-regionalne

-globalne czyli całościowe

Topologia bezpieczeństwa- kryterium czasowe

-stan bezpieczeństwa

-proces bezpieczeństwa

Podstawowe wartości składające się na bezpieczeństwo narodowe:

-przetrwanie(państwowe ,etniczne i biologiczne)

-integralność terytorialna

-niezależność polityczna (w sensie ustrojowym ,samowolności i swobody)

-jakość życia (przyzwoity standard życia,

prawa i swobody obywatelskie,

rozwój kulturalny, należyte środowisko naturalne).

Koncepcja równowagi sił- jest to równowaga oparta o jeden pakt wojskowy

i drugi pakt wojskowy (broń jądrowa)

Siła zbrojna zapewnia nam równowagę:

-poszukiwanie równowagi prowadzi do napięć i sprzyja wyścigowi zbrojeń

-eksponowanie czynników siły w stosunkach międzynarodowych

-eksponowanie polityki mocarstw z niekorzyścią dla interesów państw mniejszych

-sprzyjanie tworzenia koalicji obozu „wroga”

ONZ- koncepcja zbiorowego bezpieczeństwa oparta na prawno-międzynarodowych zobowiązaniach państw w zakresie utrzymania pokoju i bezpieczeństwa.

Członkowie społeczności międzynarodowej zobowiązują się do zbiorowego przeciwstawienia zakłócenia bezpieczeństwa międzynarodowego.

Deklaracja zasad rządzących stosunkami między państwami uczestniczącymi:

-suwerenna równość i poszanowanie praw

-powstrzymywanie się od użycia siły lub jej grożby

-nienaruszalność granic

-integralność terytorialna państw

-pokojowe załatwianie sporów

-nie ingerowanie w sprawy wewnętrzne

-poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności

-współpraca między państwami

-wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa

Koncepcja wspólnego bezpieczeństwa uznaje:

-współpracę i wspólne działanie jako zapewnienie bezpiecznego rozwoju narodów.

Idea wspólnego bezpieczeństwa zakłada:

-wspólne zapobieganie wspólnym zagrożeniom

-dostrzeganie racji „drugiej strony”

-konsultacja i zwiększona forma współdziałania międzynarodowego

-rozwiązania kompromisowe i eliminowanie restrykcji z życia publicznego

-rozwijanie redukcji i ograniczeń zbrojny

Współczesne bezpieczeństwo

Wykład II 17.02.2008 rok

Polska polityka bezpieczeństwa-

Strategiczne cele i podstawowe zasady polskiej polityki bezpieczeństwa

ujęte zostały w art.5 części ogólnej konstytucji.

W ustawie jest zapisane jakie prawa człowieka mogą zostać ograniczone.

Polityka bezpieczeństwa narodowego- stanowi celową i zorganizowaną działalność

kompetencyjnych organów państwa.

Zmierza do stałego zapewnienia bezpieczeństwa narodowego, a także współudziału państwa w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego.

Działalność organów państwa w zakresie polityki bezpieczeństwa narodowego obejmuje:

-ustalenie zadań i celów polityki bezpieczeństwa

-określenie strategii bezpieczeństwa narodowego

-koordynacja (spójność) różnych organów państwa w zapewnieniu bezpieczeństwa oraz budowaniu zewnętrznych warunków bezpieczeństwa narodowego

Cele polityki bezpieczeństwa Polski:

-ochrona niepodległości i niezawisłości RP,

-utrzymanie nienaruszalności granic i integralności terytorialnej

-ochrona demokratycznego porządku ustrojowego, bezpieczeństwa obywateli, praw człowieka i podstawowych wolności wszystkich obywateli RP

-ochrona dziedzictwa narodowego

-zapewnienie warunków gospodarczego i cywilizacyjnego rozwoju Polski,

dobrobytu obywateli, perspektyw rozwojowych, jako podstawy stabilności społecznej i pozycji międzynarodowej państwa

-ochrona środowiska jako dobra narodowego jako warunek zrównoważonego rozwoju i ludzkiego bezpieczeństwa.

Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego:

-opóżnianie w rozwoju społeczno-gospodarczym w do państw europy

-opóżnianie w organizacji i funkcjonowaniu instytucji po okresie państwa totalitarnego

-potencjał młodego pokolenia

-szanse wsparcia poprzez członków NATO i UE

-niepewność i niestabilność warunków i organizacji bezpieczeństwa w otoczeniu Polski

i środowisku międzynarodowym

-odbudowanie mocarstwowych pozycji wielkich sąsiadów Polski

-globalizacja zagrożeń teroryzmem

Wyzwania stojące przed polityką bezpieczeństwa narodowego:

-uniknięcie błędów polityki bezpieczeństwa zwłaszcza sprzed 1939 roku

-skuteczna ochrona i obrona interesów narodowych Polski

-likwidacja skutków opóżnień cywilizacyjnych i umocnienie siły narodowej

-całkowite wykorzystanie szans na zapewnienie bezpiecznych warunków rozwoju Polski, oraz zwielokrotnienie siły obronnej jaką daje członkowstwo w NATO i UE

-współuczestniczenie w tworzeniu i utrzymaniu bezpieczeństwa międzynarodowego w celu uprzedzenia zagrożeń zewnętrznych bezpieczeństwa narodowego i zapobieganie im

Zadania polityki bezpieczeństwa narodowego:

-ochrona i obrona wartości i interesów narodowych samodzielnie oraz w ramach ONZ i UE

-wzrost siły narodowej odpowiadającej zakładanej pozycji Polski w Europie i na świecie

-trwała, wiarygodna, korzystna dla interesów narodowych Polski pozycja w stosunkach NATO i UE.

Strategia bezpieczeństwa narodowego to: wybór dokonany na podstawie wiedzy i analizy strategicznej ,środków właściwych i koniecznych, będących w dyspozycji państwa do osiągnięcia celów i realizacji zadań określonych przez politykę bezpieczeństwa.

Istotną strategią jest określenie priorytetów, czyli dokonywanie trudnych wyborów.

Zadaniem strategii jest:

-osiągnięcie celów ustalonych przez politykę przy najlepszym wykorzystaniu środków

-nie należy obierać za punkt wyjścia tego ,co jest możliwe ale szukać tego co jest konieczne ,starać się to osiągnąć

Twórcza strategia bezpieczeństwa to taka, która buduje zawczasu przyszłe bezpieczeństwo i koncentruje się na zabezpieczeniu i wyprzedzaniu zagrożeń.