Technik technologii odzieży
Kod klasyfikacji: 311913
Rozdział klasyfikacji: Przemysł lekki i rzemiosło
Klasa klasyfikacji: Włókiennictwo i przemysł odzieżowy
Zadania i czynności
Celem pracy technika technologii odzieży jest opracowanie wzorca odzieży (np. bluzki) oraz nadzorowanie produkcji wyrobów odzieżowych z materiałów włókienniczych (tkanina, dzianina) i ze skóry. Technik technologii odzieży może pracować w zakładach odzieżowych na różnych stanowiskach w działach: przygotowania produkcji, w laboratorium, w krojowni, w szwalni oraz w zakładach usługowych wykonujących ubiór dla indywidualnego klienta.
Do zadań technika technologii odzieży w dziale przygotowania produkcji należy głównie opracowanie dokumentacji wzorca odzieży (tj. zaprojektowanie fasonu, wykonanie jego rysunku, obliczenie ilości materiału potrzebnego do jego uszycia, wykonanie formy wykroju) i jego wykonanie, (wykrojenie i uszycie). Do innych czynności technika w dziale przygotowania produkcji należy wyliczanie ilości materiału potrzebnego do uszycia określonej liczby sztuk odzieży (np. 500 sztuk bluzek) i dodatków krawieckich (np. nici, guziki). Technik technologii odzieży oblicza też ilość czasu potrzebnego do wykonania np. 500 sztuk bluzek i nadzoruje krojenie oraz szycie wzorca odzieży.
W laboratorium natomiast, praca polega na wykonaniu badań przydatności materiałów odzieżowych (tkaniny, dzianiny, podszewki) oraz jakości gotowej odzieży. W krojowni i w szwalni do zadań technika należy: organizowanie, nadzorowanie i kontrolowanie pracy zespołu pracowników wykonujących wyroby odzieżowe oraz nadzorowanie pracy maszyn szwalniczych i urządzeń odzieżowych. Aby prawidłowo przebiegały ww. zadania, organizuje on pracę przy stanowiskach dla zespołów robotników, nadzoruje pracę typowych maszyn szwalniczych i urządzeń odzieżowych, pilnuje terminowego zaopatrzenia stanowisk pracy w materiały do produkcji i narzędzia, sprawdza zgodność przebiegu pracy przy wykonywaniu odzieży z dokumentacją w celu uzyskania jak najwyższej jakości odzieży.
W zakładzie usługowym organizuje pracę przy wykonaniu ubioru na zamówienie indywidualnego klienta (np. wykonuje formy ubioru, kroi, przygotowuje do pierwszej i drugiej miary). Szybki rozwój techniki, a więc i zmiany w przemyśle odzieżowym powodują zanikanie jednych stanowisk pracy i tworzenie nowych, co w konsekwencji prowadzi do częstych zmian zadań dla pracowników. Zmiany te wskazują na konieczność ciągłego doskonalenia się techników w przemyśle odzieżowym.
Środowisko pracy
materialne środowisko pracy
Praca technika technologii odzieży odbywa się w budynku. W zależności od przydzielonych zadań mogą to być hale produkcyjne (krojownia, szwalnia) lub pomieszczenia nieprodukcyjne (biuro, laboratorium). Istnieje pewna uciążliwość pracy w hali produkcyjnej wynikająca z pracy maszyn szwalniczych i innych urządzeń odzieżowych powodujących szum i hałas. Charakterystyczny dla pracy w szwalni i krojowni jest sposób transportu materiałów odzieżowych, półfabrykatów, dodatków krawieckich między stanowiskami pracy m.in. w wózkach.
warunki społeczne
Praca technika technologii odzieży ma charakter zarówno pracy indywidualnej (np. wykonanie form), jak i zespołowej (np. praca na taśmie). Bez względu na rodzaj przydzielonych zadań ma on jednak stały kontakt z ludźmi, który polega na współpracy między innymi z robotnikami (np. organizuje im pracę, udziela rad i wskazówek dotyczących zadań produkcyjnych) oraz kadrą kierowniczą (np. planowanie produkcji) i pracownikami innych działów zakładu w zakresie przekazywania danych, informacji i dokumentacji.
warunki organizacyjne
Technik technologii odzieży pracuje 8 godzin dziennie. Przy pracy produkcyjnej może to być praca dwuzmianowa odbywająca się tylko w dzień. Natomiast w działach przygotowania produkcji i w zakładzie usługowym ? jest to praca w stałych określonych godzinach.
Funkcje i zależności organizacyjne w tym zawodzie uzależnione są od rodzaju zakładu i przydzielonych zadań. Technik może pełnić rolę zarówno zwierzchnika jak i podwładnego. Praca technika jest nadzorowana w zakresie wykonywanych zadań, lecz pozostawia mu pewną swobodę co do sposobu pracy, nie znaczy to jednak, że technik jest zwolniony z odpowiedzialności za pracę innych ludzi i za funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
Wymagania psychologiczne
Ze względu na główny cel pracy technika technologii odzieży, jakim jest opracowanie wzorca odzieży oraz nadzorowanie produkcji wyrobów odzieżowych - cechą niezbędną w tym zawodzie jest dokładność i spostrzegawczość (np. wykonanie badań laboratoryjnych, wykonywanie form odzieży, kontrola jakości wyrobów), ponieważ wynikiem pracy powinien być wyrób odzieżowy najwyższej jakości, zadowalający klienta. Przy projektowaniu fasonu odzieży szczególnie przydatna jest wyobraźnia przestrzenna, myślenie twórcze oraz zdolności plastyczne. Natomiast przy opracowywaniu dokumentacji (tj. wykonanie rysunku zaprojektowanego fasonu, obliczenie ilości materiału potrzebnego do jego uszycia, wykonanie form jego wykroju) wzorca odzieży, ważne jest logiczne myślenie, samodzielność i samokontrola.
Istotną cechą przy nadzorowaniu produkcji wyrobów odzieżowych są umiejętności kierownicze oraz uzdolnienia techniczne (nadzorowanie pracy maszyn), a także umiejętność współdziałania i postępowania z ludźmi w pracy zespołowej.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Pracę technika technologii odzieży zalicza się do prac lekkich. Ważne znaczenie w tym zawodzie ma ogólna dobra sprawność fizyczna, dobra koordynacja wzrokowo-ruchowa i prawidłowe rozróżnianie barw (np. łączenie poszczególnych elementów odzieży). Nie należy podejmować pracy w charakterze technika technologii odzieży w przypadku: wady wzroku nie poddającej się korekcji, braku widzenia obuocznego (np. sporządzanie rysunku technicznego, obsługa maszyn), niektórych chorób skóry rąk (np. kontakt z barwnikami). Również choroby alergiczne, przewlekłe choroby układu oddechowego, układu krążenia, układu krwiotwórczego mogą stanowić przeszkodę w dobrym wykonywaniu pracy. W zawodzie tym istnieje możliwość zatrudnienia osób niedosłyszących. Główne miejsce ich pracy to działy i stanowiska związane z procesami przygotowania produkcji.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Do podjęcia pracy w zawodzie technika technologii odzieży niezbędne jest posiadanie średniego wykształcenia zawodowego. Można je uzyskać w średnich szkołach zawodowych:
- w 4 lub 5 letnim technikum na podbudowie programowej szkoły podstawowej
- w 3 letnim technikum na podbudowie programowej zasadniczej szkoły zawodowej zawód krawiec
- w 2 letniej szkole policealnej na podbudowie programowej liceum ogólnokształcącego i liceum technicznego.
Może to być kształcenie w systemie: stacjonarnym, wieczorowym, zaocznym.
Absolwenci szkoły zawodowej, kształcącej w zawodzie technik technologii odzieży uzyskują zawodowy tytuł - technik technologii odzieży. Aby wykonywać bezpiecznie pracę, należy ukończyć kurs zasad bhp.
W każdym województwie znajdują się szkoły przygotowujące do pracy w zawodzie: technika technologii odzieży, w każdej z wymienionych kategorii.
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
W zakładach odzieżowych istnieje możliwość awansowania technika technologii odzieży w hierarchii organizacyjnej. W warunkach produkcji będą to stanowiska: brygadzisty i mistrza wydziału krojowni czy szwalni. W działach przygotowania produkcji może to być stanowisko kierownika komórki organizacyjnej (laboratorium, wzorcownia).
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
W zawodzie technika technologii odzieży pracę mogą podjąć osoby starsze bez ograniczania wieku. Ważny jest ogólny stan zdrowia, dobra sprawność fizyczna, dobra koordynacja wzrokowo-ruchowa, prawidłowe rozróżnianie barw, a przede wszystkim wiedza zawodowa.
Polecana literatura
Poradnik Inżyniera, Włókiennictwo, WNT Warszawa
Encyklopedia Techniki, WNP Warszawa
Odzież czasopismo WCiKT Sigma. Przedsiębiorstwo Naczelnej Organizacji Technicznej Warszawa
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
4